Η στεγαστική κρίση αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει η κυβέρνηση, ενώ τα μέτρα που έχουν ληφθεί προς το παρόν δεν δείχνουν να αποδίδουν. Ωστόσο, η κυβέρνηση φαίνεται ότι είναι αποφασισμένη να συνεχίσει τις παρεμβάσεις, οι περισσότερες από τις οποίες θα ανακοινωθούν από τον πρωθυπουργό τον Σεπτέμβριο από το βήμα της ΔΕΘ.
Μία από αυτές αφορά τις βραχυχρόνιες μισθώσεις. Σύμφωνα με πληροφορίες, το οικονομικό επιτελείο και ο αρμόδιος υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κ. Πιερρακάκης δεν θα επιτρέψουν να δημιουργηθούν ή να δοθούν σε βραχυχρόνια μίσθωση επιπλέον διαμερίσματα στο κέντρο της Αθήνας. Ουσιαστικά με την απόφαση που ελήφθη πέρυσι και εφαρμόσθηκε τον Ιανουάριο του 2025 δεν μπορούσαν να εκδοθούν νέοι Αριθμοί Μητρώου Ακινήτων σε πρώτο, δεύτερο και τρίτο δημοτικό διαμέρισμα της Αθήνας.
Το μέτρο αυτό θα ισχύσει τουλάχιστον μέχρι τα τέλη του 2026, καθώς σε διαφορετική περίπτωση, όπως αναφέρουν κύκλοι του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, η άρση των περιορισμών θα πυροδοτούσε νέο κύμα αυξήσεων στις μακροχρόνιες μισθώσεις. Και αυτό καθώς υπάρχει ήδη μεγάλο ενδιαφέρον και αιτήματα προς το υπουργείο για την «απελευθέρωση» του κέντρου. Παράλληλα, το οικονομικό επιτελείο θα αναμένει και τα στοιχεία με τις βραχυχρόνιες μισθώσεις σε όλα τα μεγάλα αστικά κέντρα προκειμένου να διαπιστώσει εάν απαιτούνται παρεμβάσεις.
Σημειώνεται ότι το 2024 καταγράφηκε αύξηση της ζήτησης βραχυχρόνιων μισθώσεων. Συνολικά οι διανυκτερεύσεις έφθασαν στα 14,1 εκατομμύρια το 2024, από 12,1 εκατομμύρια το 2023 και 9,9 εκατομμύρια το 2019, καταγράφοντας αύξηση 42% στην πενταετία.
Πάντως, ο αριθμός διανυκτερεύσεων στις βραχυχρόνιες μισθώσεις αποτελεί μόλις το 9,2% των συνολικών διανυκτερεύσεων τουριστών που πραγματοποιήθηκαν στη χώρα μας το 2024 (152.335.543 διανυκτερεύσεις, σύμφωνα με τη Eurostat), ωστόσο είναι εμφανής η συμβολή του κλάδου στην άνοδο του τουρισμού.
Με βάση τον σχεδιασμό της κυβέρνησης παρατείνεται και το 2026 η απαγόρευση των νέων αδειών μισθώσεων τύπου Airbnb σε τρία δημοτικά διαμερίσματα της Αθήνας.
• 1ο Δημοτικό Διαμέρισμα: Πλάκα, Κολωνάκι, Κουκάκι, Σύνταγμα, Ομόνοια, Μοναστηράκι, Εξάρχεια, Ιλίσια, Νεάπολη.
• 2ο Δημοτικό Διαμέρισμα: Μετς, Νέος Κόσμος, Αγιος Αρτέμιος, Παγκράτι.
• 3ο Δημοτικό Διαμέρισμα: Βοτανικός, Μεταξουργείο, Γκάζι, Πετράλωνα, Ρουφ.
Παράλληλα, το υπουργείο Οικονομικών και η ΑΑΔΕ προγραμματίζουν ελέγχους σε βάθος των ιδιοκτητών βραχυχρόνιων μισθώσεων προκειμένου να διαπιστωθεί εάν τα δηλωθέντα εισοδήματα αντιστοιχούν σε αυτά που εμφανίζονται σε διάφορους λογαριασμούς, μεταξύ αυτών και ξένες κάρτες όπως η Revolut. Επίσης θα αναζητηθούν ακίνητα που μισθώνονται και τα οποία δεν έχουν αποκτήσει αριθμό μητρώου, δηλαδή είναι αδήλωτα.
Η ΑΑΔΕ προγραμματίζει σαρωτικούς ελέγχους σε ιδιοκτήτες βραχυχρόνιων μισθώσεων προκειμένου να διαπιστωθεί εάν τα δηλωθέντα εισοδήματα αντιστοιχούν σε αυτά που εμφανίζονται σε διάφορους λογαριασμούς.
Στόχος της κυβέρνησης είναι να επιλύσει το στεγαστικό πρόβλημα μέσω της αύξησης της προσφοράς. Συγκεκριμένα, ο κ. Πιερρακάκης ανέφερε τις προηγούμενες ημέρες ότι το στεγαστικό πρόβλημα θα αντιμετωπιστεί σε μεγάλο βαθμό από την αύξηση της προσφοράς.
Αυτό σημαίνει ότι θα δοθούν επιπλέον κίνητρα τόσο στα φυσικά πρόσωπα για να ανοίξουν κλειστά διαμερίσματα όσο και στα νομικά πρόσωπα. Ειδικά για τα νομικά πρόσωπα (τράπεζες και servicers) η κυβέρνηση θα προχωρήσει σε άμεσες λύσεις, με στόχο να «πέσουν» περίπου 25.000 ακίνητα στην αγορά.
Και μείωση φόρων
Η κυβέρνηση εξετάζει και αλλαγές στην κλίμακα φορολογίας εισοδημάτων από ενοίκια. Σύμφωνα με έρευνα της Kapa Research για την αγορά ακινήτων, η οποία διενεργήθηκε πρόσφατα για λογαριασμό της ΠΟΜΙΔΑ, το 50% των ιδιοκτητών θεωρεί τη μείωση της φορολογίας ενοικίων το πιο αποτελεσματικό μέτρο για την ενίσχυση της προσφοράς κατοικιών. Ωστόσο, αυτό που φοβούνται στην κυβέρνηση είναι το ενδεχόμενο η μείωση της φορολογίας να μην περάσει στην αγορά. Δηλαδή, οι ιδιοκτήτες να καρπωθούν τη μείωση του φόρου χωρίς να προχωρήσουν σε μειώσεις στα ενοίκια. Σημειώνεται ότι αυτός είναι και ένας από τους λόγους που η κυβέρνηση δεν προχώρησε στη μείωση των συντελεστών ΦΠΑ (με στόχο να μειωθούν οι τιμές, για παράδειγμα, στα σούπερ μάρκετ), καθώς φοβόταν ότι οι μειώσεις δεν θα περνούσαν στην αγορά. Πάντως στο τραπέζι βρίσκονται:
• Η μείωση του συντελεστή 15% που ισχύει σήμερα για τα εισοδήματα έως 12.000 ευρώ στην περιοχή του 5% για το τμήμα του εισοδήματος έως 5.000 ευρώ και η διατήρησή του από 5.001 έως 12.000 ευρώ. Σε μια τέτοια περίπτωση, φορολογούμενος που εισπράττει από μισθώματα 5.000 ευρώ θα καταβάλλει φόρο ύψους 250 ευρώ, ενώ σήμερα πληρώνει 750 ευρώ, δηλαδή θα έχει ελάφρυνση 500 ευρώ. Το ίδιο κέρδος θα έχουν και όσοι δηλώνουν ετήσια εισοδήματα υψηλότερα από 5.000 ευρώ. Για παράδειγμα, ο φόρος σήμερα για ετήσιο εισόδημα 12.000 ευρώ ανέρχεται σε 1.800 ευρώ, ενώ με συντελεστές 5% για έως 5.000 ευρώ και 15% από 5.0001 έως 12.000 ευρώ διαμορφώνεται σε 1.300 ευρώ, δηλαδή 500 ευρώ χαμηλότερα.
Για τα ενοίκια εξετάζεται να μειωθεί ο συντελεστής από 15% που είναι σήμερα για εισοδήματα έως 12.000 ευρώ στο 5% για το τμήμα του εισοδήματος έως 5.000 ευρώ και να διατηρηθεί από 5.001 έως 12.000 ευρώ.
• Και η προσθήκη ενδιάμεσου κλιμακίου από 12.001 έως 35.000 ευρώ και συγκεκριμένα ανάμεσα στο 15% με 35% που εφαρμόζεται σήμερα γι’ αυτό το τμήμα εισοδήματος. Στόχος είναι η αναλογικότερη κατανομή των βαρών και η παροχή κινήτρου στους εκμισθωτές με μεσαία εισοδήματα για τη δήλωση των πραγματικών εσόδων.
Σήμερα, το ετήσιο καθαρό φορολογητέο εισόδημα από ενοίκια φορολογείται αυτοτελώς από το πρώτο ευρώ βάσει κλίμακας στην οποία ισχύουν συντελεστές:
• 15% για τις πρώτες 12.000 ευρώ του εισοδήματος.
• 35% για το τμήμα του εισοδήματος από 12.001 έως 35.000 ευρώ.
• 45% για το τμήμα του εισοδήματος πάνω από 35.000 ευρώ.
