Σε παγκόσμιο κόμβο τεχνητής νοημοσύνης (ΑΙ) φιλοδοξούν να μετατραπούν οι ενεργειακά πλούσιες μοναρχίες του Κόλπου, καθώς επιχειρούν να διαφοροποιηθούν από το πετρέλαιο, να χτίσουν νέες συμμαχίες, αλλά και να συμβαδίσουν με την τεχνολογία που μεταμορφώνει την παγκόσμια οικονομία. Οι συμφωνίες που αποκαλύφθηκαν κατά την πρόσφατη επίσκεψη του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ στην περιοχή ανέδειξαν τις φιλοδοξίες της Σαουδικής Αραβίας και των ΗΑΕ να γίνουν το νέο παγκόσμιο hotspot της ΑΙ, όπως η συνεργασία μεταξύ του γίγαντα των τσιπ Nvidia και της Humain, μιας νεοφυούς ομάδας τεχνητής νοημοσύνης που υποστηρίζεται από το σαουδαραβικό κράτος και σχεδιάζει ένα επενδυτικό ταμείο ύψους 10 δισ. δολ.
Το Αμπου Ντάμπι, το οποίο διαχειρίζεται 1,7 τρισ. δολ. σε κρατικά επενδυτικά κεφάλαια, επενδύει δισεκατομμύρια μέσω του ταμείου τεχνητής νοημοσύνης MGX, ενώ το Πανεπιστήμιο Τεχνητής Νοημοσύνης Moχάμεντ μπιν Ζαγέντ (MBZUAI) εγκαινιάζει κέντρο τεχνολογίας στη Σίλικον Βάλεϊ. Το εμιράτο, ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγούς πετρελαίου στον κόσμο, ανακοίνωσε επίσης ένα γιγαντιαίο σύμπλεγμα κέντρων δεδομένων για την OpenAI και άλλες αμερικανικές εταιρείες στο πλαίσιο του φιλόδοξου έργου «Stargate».
Τόσο τα ΗΑΕ όσο και η Σαουδική Αραβία βασίζονται πλέον στην ταχέως αναπτυσσόμενη τεχνολογία για να μειώσουν την εξάρτησή τους από τα ασταθή έσοδα που επιφέρουν τα ορυκτά καύσιμα. Οι δύο χώρες φιλοδοξούν να φιλοξενήσουν τεράστια κέντρα δεδομένων που απαιτούνται για την εκπαίδευση και τη λειτουργία ισχυρών μοντέλων ΑΙ. Μέσα στην επόμενη πενταετία, λόγου χάριν, η Humain σχεδιάζει να κατασκευάσει «εργοστάσια ΑΙ» που θα τροφοδοτούνται από εκατοντάδες χιλιάδες τσιπ Nvidia. Στο ίδιο μήκος κύματος, η αμερικανική εταιρεία κατασκευής τσιπ AMD δεσμεύτηκε επίσης να προσφέρει τσιπ και λογισμικό για κέντρα δεδομένων «που εκτείνονται από το Βασίλειο της Σαουδικής Αραβίας έως τις ΗΠΑ», σε ένα έργο αξίας 10 δισ. δολαρίων. Οι πάροχοι των κέντρων δεδομένων που εκπέμπουν θερμότητα, σημειωτέον, επιλέγουν συνήθως ψυχρότερες περιοχές, οι χώρες του Κόλπου ωστόσο δελεάζουν τους επενδυτές με την υπόσχεση ότι η άφθονη γη και η φθηνή ενέργεια θα αντισταθμίσουν τις υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού.
Η περιοχή της Μέσης Ανατολής «διαθέτει το κεφάλαιο, την ενέργεια και την πολιτική βούληση», δήλωσε ο Σαμ Γουίντερ-Λέβι, συνεργάτης στο Carnegie Endowment for International Peace. «Το μόνο πράγμα που δεν έχει είναι τσιπ και ταλέντο. Τώρα [μετά την επίσκεψη του Τραμπ] πιθανότατα θα αποκτήσει τσιπ».
“]
Οπως και να ‘χει, οι προκλήσεις παραμένουν τεράστιες, προειδοποιούν οι ειδικοί. Οι χώρες του Κόλπου δεν διαθέτουν το εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό της Σίλικον Βάλεϊ ή της Σαγκάης, ενώ η παραγωγή «εγκεφάλων» τους υπολείπεται άλλων εθνών. Την ίδια στιγμή, ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων εκφράζουν ανησυχίες για τα ανθρώπινα δικαιώματα στις πετρελαιοπαραγωγούς μοναρχίες, ενώ Αμερικανοί εμπειρογνώμονες προειδοποιούν για το ενδεχόμενο διαρροής αμερικανικής τεχνολογίας στην Κίνα. Παρά τις φιλοδοξίες τους, οι χώρες του Κόλπου δεν διαθέτουν καμία πρωτοποριακή εταιρεία που να κατασκευάζει ευρέως μοντέλα αιχμής ΑΙ, όπως το OpenAI, το DeepSeek της Κίνας ή το Mistral της Γαλλίας, και δεν διαθέτουν ταλέντα του κλάδου, σύμφωνα με στοιχεία του ΟΟΣΑ.
Για να ενισχύσουν τις τεχνολογικές φιλοδοξίες τους, επιδιώκουν συνεργασίες με ισχυρούς παίκτες της Δύσης, προσελκύοντας ξένες εταιρείες και ερευνητές τεχνητής νοημοσύνης με χαμηλούς φόρους, μακροπρόθεσμες «χρυσές βίζες» και χαλαρές ρυθμίσεις. Τα δεδομένα που συλλέχθηκαν από το δίκτυο εύρεσης εργασίας LinkedIn από τον ΟΟΣΑ δείχνουν ότι οι χώρες του Κόλπου έχουν το τρίτο υψηλότερο επίπεδο μετανάστευσης ατόμων με δεξιότητες ΑΙ μεταξύ 2019 και 2024, μετά το Λουξεμβούργο και την Κύπρο.
