Μπορεί να είναι τα πιο σκληρά υλικά στον πλανήτη, αλλά είναι ευάλωτα στους δασμούς του Τραμπ. Ο λόγος για τα διαμάντια και τη βιομηχανία διαμαντιών, που τα τελευταία χρόνια αντιμετωπίζει την τέλεια καταιγίδα. Είχε ήδη πληγεί από την πτώση της ζήτησης η οποία ήταν απότομη μετά την πανδημία και προπαντός από την οικονομική κρίση στην Κίνα, που έκαμψε καίρια μια σημαντική αγορά της. Τώρα, όμως, οι δασμοί 10% που επιβάλλει ο Τραμπ δίνουν στον λαμπερό κλάδο τη χαριστική βολή, καθώς η βιομηχανία των διαμαντιών κινδυνεύει να χάσει την αμερικανική αγορά, η οποία αντιπροσωπεύει περισσότερο από το 50% της παγκόσμιας ζήτησης για τους πολύτιμους λίθους.
Οπως τονίζει η Κάρεν Ρεντμίστερς, διευθύνουσα σύμβουλος του Παγκόσμιου Κέντρου Διαμαντιών της Αμβέρσας, «είναι σαφές πως η βιομηχανία των διαμαντιών αντιμετωπίζει έναν καταιγισμό προκλήσεων σε παγκόσμιο επίπεδο». Μιλώντας στο αμερικανικό δίκτυο CNBC, η κ. Ρεντμίστερς χαρακτήρισε τους δασμούς του Τραμπ «το τελευταίο πλήγμα». Ο κλάδος ανησυχεί ιδιαιτέρως, καθώς είναι πιθανόν να αντιμετωπίσει πρόσθετους δασμούς αν παρέλθει η περίοδος των 90 ημερών και δεν έχουν κλείσει νέες εμπορικές συμφωνίες. Μέχρις ότου καταλήξουν σε κάποιο κοσμηματοπωλείο, τα διαμάντια συχνά διασχίζουν πολλά σύνορα. Από τα ορυχεία της Μποτσουάνα ή της Νοτίου Αφρικής μέχρι το κεντρικό εμπόριο πολυτίμων λίθων είτε στη Μέση Ανατολή είτε στην Ευρώπη και από εκεί στις βιομηχανίες επεξεργασίας, κοπής και λείανσης, είναι μερικοί από τους σταθμούς της ταραχώδους και μακράς πορείας που πρέπει να διανύσουν για να καταλήξουν σε κάποιον χρυσοχόο ή σε κάποια βιομηχανία κοσμημάτων.
Οι εταιρείες του κλάδου έχουν ήδη πληγεί από την πτώση της ζήτησης μετά την πανδημία και τον ανταγωνισμό με τους τεχνητούς πολύτιμους λίθους.
Αυτή η τόσο πολυσχιδής εφοδιαστική αλυσίδα καθιστά ευάλωτη τη βιομηχανία των διαμαντιών και ιδιαιτέρως επιρρεπή σε οποιοδήποτε ρήγμα στο διεθνές εμπόριο. Προς το παρόν, οι εταιρείες του κλάδου ασκούν πιέσεις στην Ουάσιγκτον για να τον εξαιρέσει από τους δασμούς, καθώς έχει έως τώρα εξαιρέσει τον χρυσό και άλλα στρατηγικής σημασίας μέταλλα, όπως ο χαλκός. Η κ. Ρεντμίστερς είναι επικεφαλής της εν λόγω ομοσπονδίας παραγωγών διαμαντιών, που έχει ηλικία 580 ετών και εκπροσωπεί 1.400 εταιρείες μέσα στην ευρύτερη περιοχή βιομηχανιών διαμαντιών της Αμβέρσας. Αναφερόμενη στο αίτημα του κλάδου για εξαίρεση, τονίζει πως «μπορούμε να υποστηρίξουμε πως τα ακατέργαστα διαμάντια αποτελούν πρώτη ύλη, καθώς κανείς δεν κυκλοφορεί με ένα διαμάντι στο χέρι, αλλά το φοράει ενσωματωμένο σε ένα κόσμημα, ένα δαχτυλίδι ή σε ένα ζευγάρι σκουλαρίκια».
Εκτός πάντως από την πτώση που προκάλεσαν στη ζήτηση η πανδημία και η κρίση της Κίνας, αλλά και το ενδεχόμενο καίριο πλήγμα από τους δασμούς, η βιομηχανία των διαμαντιών αντιμετωπίζει τη μεγαλύτερη ίσως κρίση στην ιστορία της, καθώς βάλλεται από την επέλαση των εργαστηριακά κατασκευασμένων διαμαντιών. Τα εργαστηριακά διαμάντια είναι ταυτόσημα από απόψεως χημικής σύνθεσης και είναι πρακτικά αδύνατον να αντιληφθεί κανείς τη διαφορά διά γυμνού οφθαλμού. Δεδομένου ότι έχουν κατασκευαστεί σε εργαστήριο, είναι κατά 80% φθηνότερα από τα φυσικά διαμάντια και μοιραία προσελκύουν μεγάλη μερίδα των ενδιαφερομένων καταναλωτών, που προτιμούν να καταβάλουν πολύ μικρότερη τιμή. Σύμφωνα με σχετική μελέτη που έγινε στις ΗΠΑ το περασμένο έτος ανάμεσα σε 17.000 ζευγάρια, πάνω από το 50% των ζευγαριών που παντρεύονται επιλέγουν δαχτυλίδι με διαμάντι κατασκευασμένο σε εργαστήριο.
Ορόσημο στην κρίση του κλάδου αποτέλεσε το 2021 η απόφαση της μεγαλύτερης εταιρείας κοσμημάτων στον κόσμο, της Pandora, να διακόψει πρώτη απ’ όλους τις πωλήσεις φυσικών διαμαντιών από ορυχεία. Μιλώντας στο αμερικανικό δίκτυο CNBC, ο Αλεξάντερ Λάτσικ, διευθύνων σύμβουλος της Pandora, τόνισε πως «εδώ και περίπου ενάμισι χρόνο στις ΗΠΑ ο όγκος των εργαστηριακά κατασκευασμένων διαμαντιών που βρίσκονται υπό τη μορφή πέτρας έχει υπερβεί τον όγκο των φυσικών διαμαντιών ορυχείου». Ο ίδιος προσέθεσε πάντως πως η ποιότητα και οι χαμηλότερες τιμές που προσφέρουν τα εργαστηριακά διαμάντια δίνουν τη δυνατότητα στη βιομηχανία του κλάδου να απευθυνθεί σε περισσότερο κόσμο και επομένως «δεν είναι απαραίτητο να δούμε να μειώνεται ο συνολικός όγκος των διαμαντιών». Και ίσως το σημαντικότερο για την αγορά είναι πως υπό την πίεση των δραματικά φθηνότερων εργαστηριακών διαμαντιών, οι τιμές των φυσικών διαμαντιών έχουν υποχωρήσει κατά 60% από τον Μάρτιο του 2022.
