Σε δοκιμαστική λειτουργία τέθηκε το περασμένο Σάββατο (24 Μαΐου) η ηλεκτρική διασύνδεση της Κρήτης με την Αττική. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη επένδυση μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας που υλοποιήθηκε στη χώρα και ένα από τα πλέον απαιτητικά τεχνολογικά έργα διεθνώς, που σχεδιάστηκε για να ενισχύσει την ενεργειακή αυτάρκεια της Κρήτης. Το έργο, συνολικού ύψους 1,1 δισ. ευρώ, που μπήκε σε ράγες υλοποίησης το 2020, θα βρίσκεται σε δοκιμαστική λειτουργία, όπως ανακοίνωσε ο ΑΔΜΗΕ, κατά τους θερινούς μήνες.
Η Κρήτη διασυνδέθηκε για πρώτη φορά με το ηπειρωτικό σύστημα της χώρας το 2021 μέσω της Πελοποννήσου (μικρή διασύνδεση). Με τη λειτουργία της διασύνδεσης με την Αττική, την αποκαλούμενη ως «μεγάλη διασύνδεση», αίρεται πλήρως η ηλεκτρική απομόνωση του μεγαλύτερου ελληνικού νησιού και δημιουργούνται προϋποθέσεις για τον περιορισμό του κόστους υπηρεσιών κοινής ωφελείας που πληρώνουν οι καταναλωτές σε όλη την επικράτεια μέσω των λογαριασμών ρεύματος για να καλύπτεται το επιπλέον κόστος παραγωγής ρεύματος στα νησιά.
Το σύστημα της Κρήτης μέχρι και πριν να τεθεί σε λειτουργία η διασύνδεση με την Πελοπόννησο αποτελούσε το μεγαλύτερο αυτόνομο ηλεκτρικό σύστημα της χώρας με αιχμή περί τα 700 MW. Εως τα μέσα του 2021 λειτουργούσε ως αυτόνομο σύστημα με μικρές μονάδες παραγωγής καθαρής εγκατεστημένης ισχύος περίπου 770 MW με καύσιμο μαζούτ ή ελαφρύ ντίζελ. Η χρήση υγρών καυσίμων για τη λειτουργία των μονάδων σε συνδυασμό με τις χαμηλές αποδόσεις αρκετών μονάδων είχε ως αποτέλεσμα αυξημένο κόστος παραγωγής, συνεπώς απαιτούνταν ετησίως περισσότερα από 300 εκατ. ευρώ για τη διατήρηση του ενιαίου τιμολογίου, ποσά που καλύπτονται από τον λογαριασμό ΥΚΩ.
«Σημαντικό τεχνολογικό επίτευγμα και εθνική επιτυχία», χαρακτήρισε τη λειτουργία της ηλεκτρικής διασύνδεσης Αττικής – Κρήτης ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου. «Μέσω αυτής της υποθαλάσσιας ενεργειακής γέφυρας, η οποία κατασκευάστηκε τάχιστα και με τα πιο σύγχρονα μέσα, η Κρήτη καθίσταται κεντρικός πυλώνας για την ενεργειακή μετάβαση της χώρας, προσφέροντας σημαντικά περιβαλλοντικά, οικονομικά και κοινωνικά οφέλη για όλους. Προχωρούμε με αποτελεσματικότητα στην ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου δικτύου ηλεκτρικών διασυνδέσεων, δυναμώνοντας τη χώρα μας ως στρατηγικό ενεργειακό κόμβο στην Ανατολική Μεσόγειο», τόνισε ο υπουργός.
Στις σημαντικές προκλήσεις που συνάντησε το έργο, τόσο κατά την περίοδο κατασκευής όσο και κατά τη φάση της λειτουργίας του, αναφέρθηκε μεταξύ άλλων ο επικεφαλής του ΑΔΜΗΕ Μάνος Μανουσάκης. Οπως σημείωσε, οι δοκιμές πραγματοποιήθηκαν σε συνθήκες υψηλής διείσδυσης ΑΠΕ και με απόλυτη ασφάλεια για το ηλεκτρικό σύστημα.
Η ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης – Αττικής κατασκευάστηκε από τη θυγατρική του ΑΔΜΗΕ, Ariadne Interconnection, και αποτελείται από πολλά μεγάλα υποέργα με αναδόχους κάποιες από τις μεγαλύτερες εταιρείες στον χώρο, όπως οι Siemens, Terna, Nexans, Prysmian, NKT και «Ελληνικά Καλώδια».
Πρόκειται για ένα έργο ισχύος 1 GW και προϋπολογισμού 1,1 δισ. ευρώ, με τη χρήση τεχνολογίας αιχμής VSC στους σταθμούς μετατροπής και με ποντίσεις υποβρύχιων καλωδίων 500 kV σε βάθη έως 1.200 μέτρα, που το κατατάσσουν μέσα στις βαθύτερες διασυνδέσεις του κόσμου.
Οπως σημειώνει ο ΑΔΜΗΕ στη σχετική ανακοίνωσή του, ολοκληρώθηκε κατασκευαστικά σε χρόνο-ρεκόρ μόλις 4,5 ετών, όταν ανάλογα έργα Ευρωπαίων διαχειριστών χρειάστηκαν πάνω από 7 έτη. Η υλοποίηση του έργου, εκτός από υψηλό βαθμό τεχνικής δυσκολίας, αντιμετώπισε δυσμενείς συγκυρίες που συνέπεσαν με τη φάση κατασκευής του, όπως η πανδημία και οι σοβαρές διαταραχές που αυτή προκάλεσε στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα, αναφέρει ο ΑΔΜΗΕ. Το έργο συγχρηματοδοτείται από το ΕΣΠΑ 2014-2020 και από το πρόγραμμα «Περιβάλλον και Κλιματική Αλλαγή» του ΕΣΠΑ 2021-2027 μέχρι το ποσό των 535,5 εκατ. ευρώ.
