Στρατηγική περαιτέρω ενδυνάμωσης της κερδοφορίας και του μεγέθους του κατασκευαστικού κλάδου της Αβαξ, με νέα έργα, αλλά και ενίσχυση δραστηριοτήτων σε τομείς όπως καινούργια έργα παραχωρήσεων, πρότυπα ενεργειακά έργα και οικιστικές αναπτύξεις με στόχο υψηλές αποδόσεις ιδίων κεφαλαίων, αποκαλύπτει μιλώντας στην «Καθημερινή» ο Χρήστος Ιωάννου, πρόεδρος του ομίλου Αβαξ και εκ των βασικών μετόχων του. Εξηγεί παράλληλα πώς πέτυχε ιστορικό ρεκόρ λειτουργικών κερδών το 2024 με παράλληλη αύξηση του κύκλου εργασιών και του ανεκτέλεστου και σχεδόν τριπλασιασμό της καθαρής κερδοφορίας. Περιγράφει πώς σκοπεύει ο όμιλος να διατηρήσει τις υψηλές αυτές οικονομικές επιδόσεις και βάζει τέλος στα σενάρια για νέο placement. Δεν παραλείπει όμως να αποδώσει τα εύσημα και στους χιλιάδες εργαζομένους του ομίλου, αλλά και να εξηγήσει ότι ήρθε η ώρα για αναβάθμιση της πιστοληπτικής αξιολόγησης του ομίλου. Μιλάει όμως και για την πρωτοβουλία χορηγίας των ανασκαφών στην Κέρο, όπως και την ανεξάρτητη από την Αβαξ οικογενειακή δραστηριοποίηση στον τουρισμό, με εμβληματικές μονάδες στην πρωτεύουσα και όχι μόνο.
– Κλείσατε το 2024 με ομολογουμένως εύρωστες οικονομικές επιδόσεις σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Πώς φτάσατε σ’ αυτές; Είναι εφικτή η περαιτέρω άνοδος των οικονομικών σας μεγεθών;
– Στον όμιλο Αβαξ η μακρά παράδοση και εμπειρία δεκαετιών, μας έχει διδάξει πολλά. Τα πολύ ικανοποιητικά οικονομικά μας στοιχεία είναι αποτέλεσμα μιας μεγάλης προσπάθειας. Σήμερα, με το ανεκτέλεστο υπόλοιπο συμβάσεων να ανέρχεται σε 3,2 δισ., βρισκόμαστε στην πρώτη γραμμή της ανάπτυξης κρίσιμων υποδομών. Το 2024 μας βρήκε με το μεγαλύτερο λειτουργικό κέρδος (EBITDA) στην ιστορία μας, στα 105 εκατ. Αντιμετωπίσαμε, με επιτυχία θεωρώ, τις προκλήσεις της προηγούμενης δεκαετίας, που δεν ήταν εύκολες ούτε για την Ελλάδα ούτε για τον κλάδο των κατασκευών. Προτάξαμε, κατ’ αρχάς, εκτός της δραστικής αποκλιμάκωσης του δανεισμού (κατά 49% την τελευταία 5ετία) στα χαμηλότερα επίπεδα του κλάδου, την επιλεκτική τοποθέτηση σε κερδοφόρα έργα με περιθώριο EBITDA άνω του 10%. Εξασφαλίσαμε με τον τρόπο αυτό τα απαραίτητα χρηματοοικονομικά και τεχνικά εργαλεία προκειμένου ο όμιλος Αβαξ να πρωταγωνιστήσει στη νέα εποχή, που σαν κύριο στόχο θα έχει αφενός τη διατήρηση της ηγετικής του θέσης στις κατασκευές και τις παραχωρήσεις και αφετέρου τη διαφοροποίηση του μείγματος των εσόδων του και τη δημιουργία πρόσθετης αξίας για τους μετόχους του.
– Ποιο είναι το «κλειδί» για τη δημιουργία αυτής της πρόσθετης αξίας;
– Το «κλειδί» είναι οι 3.200 άνθρωποι του ομίλου. Στην Αβαξ προσπαθούμε να βρούμε τη χρυσή τομή μεταξύ μιας μεγάλης ελληνικής επιχείρησης και μιας εταιρείας που έχει τις αρχές και το πρόσωπο μιας οικογενειακής παραδοσιακής εταιρείας. Ανω του 55% της εταιρείας ανήκει στις οικογένειες Μιτζάλη, Κουβαρά και Ιωάννου και η βούλησή μας είναι να παραμείνει μια εταιρεία με ανθρώπινο πρόσωπο, που στηρίζει την επιτυχία της στον κόσμο της. Η κατασκευή είναι πρωτίστως service business, οπότε οι άνθρωποί της είναι το σημαντικότερό της προνόμιο.
Το «κλειδί» για τη δημιουργία πρόσθετης αξίας είναι οι 3.200 άνθρωποι του ομίλου. Στην Αβαξ προσπαθούμε να βρούμε τη χρυσή τομή μεταξύ μιας μεγάλης ελληνικής επιχείρησης και μιας εταιρείας που έχει τις αρχές και το πρόσωπο μιας οικογενειακής παραδοσιακής εταιρείας.
– Είστε ικανοποιημένος με την πορεία της μετοχής του ομίλου στο χρηματιστήριο;
– Αποτελεί πεποίθησή μας ότι η μετοχή πρέπει να αντικατοπτρίζει την πορεία, τα μεγέθη και τις προοπτικές μιας εταιρείας. Πραγματοποιήσαμε ένα, ομολογουμένως, πολύ επιτυχημένο placement –περίπου για το 4,4% των μετοχών της εταιρείας– στο οποίο συμμετείχαν κυρίως θεσμικοί επενδυτές. Η αλήθεια είναι ότι η πρόοδος του ομίλου αρχίζει επιτέλους να φαίνεται και στο ταμπλό του χρηματιστηρίου. Να σας πω κάτι ενδεικτικό. Η Αβαξ έκανε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου στις αρχές του 2020, στα 0,30 ευρώ. Με το μέρισμα του 2024, που θα πληρωθεί τον Σεπτέμβριο, οι μέτοχοι που επένδυσαν τότε θα έχουν λάβει σε μέρισμα 18 λεπτά ανά μετοχή, δηλαδή το 60% της επένδυσής τους. Με τη μετοχή, μάλιστα, να διαπραγματεύεται με τις σημερινές αξίες, στην περιοχή των 2 ευρώ, κάτι που τους δίνει μία εξαιρετική απόδοση.
– Επειδή υπάρχει σχετική συζήτηση στην αγορά, επιτρέψτε μου να ρωτήσω εάν σκοπεύετε να προχωρήσετε και σε νέο placement.
– Οχι, κάτι τέτοιο δεν είναι στα σχέδιά μας. To placement έγινε πρωτίστως για να αυξηθεί η εμπορευσιμότητα και το free float της Αβαξ. Εγινε με μεγάλη επιτυχία και σκοπεύουμε να γίνουμε ακόμη πιο εξωστρεφείς, με την ενημέρωση μεγάλων θεσμικών επενδυτών όσον αφορά τη μετοχή, καθώς και την ανάδειξη των κρυμμένων αξιών και των σημαντικών περιθωρίων περαιτέρω ανόδου. Ακόμη και σήμερα, μετά την αύξηση της τιμής περίπου κατά 30% από τις αρχές του έτους, η μετοχή διαπραγματεύεται με λόγo αξίας επιχείρησης προς κέρδη προ φόρων, τόκων, αποσβέσεων και δικαιωμάτων μειοψηφίας (EV/EBITDA) 5,1, με discount δηλαδή άνω του 50% σε σχέση με τον ανταγωνισμό στην Ελλάδα. Να σημειώσω εδώ ότι ο οργανισμός πιστοληπτικής αξιολόγησης Icap Crif Ratings αναβάθμισε την Αβαξ, αποδίδοντάς της διαβάθμιση Α και κατατάσσοντάς τη σε κατηγορία χαμηλού πιστωτικού κινδύνου. Ελαβε ως δεδομένα την ενίσχυση του ανεκτέλεστου, τη στρατηγική συμμετοχή σε μεγάλα δημόσια και ιδιωτικά έργα με σταθερές ταμειακές ροές, τη μείωση του δανεισμού, καθώς και τις μελλοντικές ροές από μερίσματα και επιστροφές κεφαλαίου από συμβάσεις παραχώρησης.
– Πού βλέπετε τον όμιλο το 2030;
– Αυτό που διαμορφώνουμε με τις αποφάσεις και τις πράξεις μας σήμερα είναι το μέλλον. Αυτό αποτυπώνεται και στο νέο μας κεντρικό μήνυμα Engineering Future Accomplishments. To παρελθόν, η εμπειρία μας και οι αποφάσεις μας είναι αυτά που διαμορφώνουν ισχυρές προοπτικές για σημαντικά επιτεύγματα στο μέλλον. Αυτό πρακτικά αποτυπώνεται στην επιδίωξή μας να επενδύουμε σε νέες δραστηριότητες, με χρήση των λειτουργικών ταμειακών ροών του ομίλου και λελογισμένη χρήση δανεισμού υπό μορφή project finance. Παράλληλα, να ανταμείβουμε σταθερά τους μετόχους, μέσω μιας γενναιόδωρης μερισματικής πολιτικής τα επόμενα χρόνια. Με επιδίωξη, η κατασκευή να παραμένει στον πυρήνα της λειτουργίας, αλλά το 40% των δραστηριοτήτων να προέρχεται από τομείς εκτός κατασκευής. Θέλουμε να συνεχίσει η Αβαξ να είναι μια σταθερή αξία.
– Είπατε τομείς εκτός κατασκευής. Δηλαδή;
– Θεωρούμε ότι πρέπει να επενδύουμε σε τομείς με προστιθέμενη αξία για τους μετόχους μας. Στόχος μας δεν είναι αποδόσεις αντίστοιχες των ομολόγων, αλλά εσωτερική απόδοση ιδίων κεφαλαίων (σ.σ. equity IRR) που κυμαίνεται μεταξύ 10%-15%. Ετσι, εστιάζουμε στους τομείς των νέων παραχωρήσεων, των πρότυπων ενεργειακών έργων και των οικιστικών αναπτύξεων προς πώληση. Είναι αξιοσημείωτο ότι ειδικά στον τομέα των παραχωρήσεων, η Αβαξ ήταν πρωτοπόρος στην ελληνική αγορά και έχει αποδείξει ότι έχει την τεχνογνωσία να επιτύχει αυτούς τους στόχους.
Το χρονοδιάγραμμα για τα μεγάλα έργα
– Πώς προχωρούν τα μεγάλα έργα που εκτελείτε;
– Αρχικά, η γραμμή 4 του μετρό της Αθήνας, το μεγαλύτερο δημόσιο έργο της χώρας. Εως το τέλος του 2026 η κατασκευή της σήραγγας των 12,8 χλμ. της γραμμής 4 θα είναι γεγονός. Ηδη, τα δύο TBM (μετροπόντικες) έχουν κατασκευάσει πάνω από 4,5 χλμ., έπονται όμως οι 15 σταθμοί, πέντε εκ των οποίων είναι ακόμη σε διαδικασία να μας αποδοθούν. Τον ερχόμενο Νοέμβριο παραδίδεται εξ ολοκλήρου ο οδικός άξονας Πατρών – Πύργου. Δύο μεγάλα έργα παραδίδονται το 2027: το Flyover σε κοινοπραξία με τη ΜΕΤΚΑ στη Θεσσαλονίκη και τα τρία νοσοκομεία που υλοποιούμε για το Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος σε Θεσσαλονίκη, Κομοτηνή και Σπάρτη, μια μεγάλη κατασκευαστική πρόκληση, καθώς κατασκευάζονται με προδιαγραφές LEED Platinum. Παράλληλα, κατασκευάζουμε το μεγαλύτερο ιδιωτικό έργο παραγωγής ενέργειας στην Ευρώπη, στην πόλη Ντέβα της Ρουμανίας, και βεβαίως τα έργα υποδομών στο Ελληνικό. Επιπροσθέτως, «τρέχουν» ή θα «τρέξουν» το αμέσως επόμενο διάστημα οι οδικοί άξονες Μπράλος – Αμφισσα, το α΄ τμήμα της Πατρών – Πύργου, ο δρόμος Γιάννενα – Κακαβιά και βεβαίως τα έργα αποκατάστασης από τις φυσικές καταστροφές στη Θεσσαλία και στη Στερεά Ελλάδα.
Θεωρούμε ότι πρέπει να επενδύουμε σε τομείς με προστιθέμενη αξία για τους μετόχους μας. Εστιάζουμε στους τομείς των νέων παραχωρήσεων, των πρότυπων ενεργειακών έργων και οικιστικών αναπτύξεων προς πώληση.
– Θέλετε να μας εξηγήσετε τη φιλοσοφία του χορηγικού προγράμματος της Αβαξ που ανακοινώσατε για τις ανασκαφές στην Κέρο;
– Στις πολιτικές ESG κινούμαστε ουσιαστικά και προσπαθούμε να διαφοροποιηθούμε. Επιδιώκουμε να επικεντρωθούμε στα ζητήματα και στις δράσεις πολιτισμού. Ανακοινώσαμε πριν από μερικές εβδομάδες την υποστήριξή μας στη νέα ανασκαφή που γίνεται στην Κέρο, στις Μικρές Κυκλάδες, η οποία θα διαρκέσει έως το 2029. Αλλωστε η σφραγίδα του Δάκη Ιωάννου στον σύγχρονο πολιτισμικό τοπίο δεν αποτελεί μόνο οικογενειακή παρακαταθήκη, αλλά πυξίδα για την Αβαξ. Και θα συνεχίσουμε.
– Πέραν της διοικητικής και μετοχικής συμμετοχής σας στην Αβαξ, έχετε ως επιχειρηματίας δραστηριοποιηθεί προσωπικά και στον τουρισμό με την Donkey Hotels. Ποια είναι τα σχέδια και πώς βλέπετε τις προοπτικές στον τουρισμό;
– Στην Donkey Hotels δείχνουμε έμπρακτα την πίστη μας στον κλάδο και προχωράμε σε μια ριζική ανακαίνιση ύψους 50 εκατ. ευρώ στη ναυαρχίδα του ομίλου, το Intercontinental. Φιλοξενήσαμε μάλιστα τους πρώτους πελάτες στα ανακαινισμένα δωμάτια τις προηγούμενες ημέρες. Το ξενοδοχείο άνοιξε το 1982 και ήταν, ουσιαστικά, η πρώτη μεγάλη επένδυση της οικογένειάς μου στην Ελλάδα. Με την ολοκλήρωση της ανακαίνισης μέσα στο 2026 θα αποτελεί όχι μόνο το μεγαλύτερο, αλλά και το νεότερο πεντάστερο ξενοδοχείο της Αθήνας. Προσωπικά παραμένω με σημαντική μετοχική θέση και σκοπεύω, όπως και στην Αβαξ, να παραμείνω μέτοχος και να προεδρεύω σε μια εταιρεία-πρότυπο στον τομέα της με μοναδικά assets, όπως το Intercontinental αλλά και τα Semiramis, New και Periscope στην πρωτεύουσα και το Nous στη Σαντορίνη.
