Την ετήσια αύξηση δαπανών έως και το 2029, ένα χρόνο μετά το Μεσοπρόθεσμο Δημοσιονομικό Διαρθρωτικό Πρόγραμμα, θα καθορίσει η κυβέρνηση με τον προϋπολογισμό του 2026, καθώς αυτός θα συνοδεύεται από έναν πολυετή δημοσιονομικό προγραμματισμό, σύμφωνα με νομοσχέδιο το οποίο αναμένεται να καταθέσει στις αρχές Ιουνίου.
Το νομοσχέδιο, που επεξεργάστηκε ο αρμόδιος υφυπουργός Οικονομικών Θάνος Πετραλιάς, μεταφέρει ουσιαστικά στην ελληνική νομοθεσία τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες της Ε.Ε., οι οποίοι εφαρμόζονται ήδη. Βάσει αυτών έχει συνταχθεί από τον Οκτώβριο του 2024 το Μεσοπρόθεσμο Δημοσιονομικό Διαρθρωτικό Σχέδιο 2025-2028, που ορίζει ετήσιους στόχους αύξησης δαπανών: 3,7% για το 2025, 3,6% για το 2026, 3,1% για το 2027 και 3% για το 2028. Ενσωματώνει την Οδηγία της Ε.Ε. 2024/1.265, που ορίζει τον βασικό κανόνα των καθαρών δαπανών, η αύξηση των οποίων είναι πλέον το βασικό μέτρο δημοσιονομικής πειθαρχίας.
Συμπληρωματικά προς το Μεσοπρόθεσμο, το οποίο έχει ήδη συνταχθεί, θα συντάσσεται ετησίως και ένας πολυετής δημοσιονομικός προγραμματισμός, με πρόβλεψη δαπανών τετραετίας. Επομένως, κάθε χρόνο θα παρατείνεται κατά κάποιον τρόπο το Μεσοπρόθεσμο κατά ένα χρόνο, ορίζοντας στόχους για την επόμενη τετραετία, με την παραδοχή της μη αλλαγής πολιτικής. Ουσιαστικά, ο στόχος είναι να υπάρχει προβλεψιμότητα στις δαπάνες κάθε υπουργείου και να μην επιφυλάσσονται εκπλήξεις, συμβάλλοντας έτσι στην τήρηση της πειθαρχίας. Λογικά, για το 2029 η αύξηση θα είναι στην περιοχή του 3%-3,2%.
Οι κανόνες πάντως δεν είναι άκαμπτοι. Εφόσον υπάρξει πρόσθετος δημοσιονομικός χώρος, ο οποίος οφείλεται σε πρόσθετα μέτρα ή στη σύλληψη της φοροδιαφυγής, όπως έγινε φέτος με την υπεραπόδοση των φορολογικών εσόδων του 2024, αυτός θα μπορεί να αποδίδεται με τη μορφή παροχών. Ετσι, αποφασίστηκαν τα μέτρα 1,1 δισ. ευρώ που ανακοινώθηκαν πρόσφατα, για την επιδότηση ενοικίου και τους συνταξιούχους. Θα πρέπει όμως να συμφωνείται κάτι τέτοιο με την Κομισιόν. Μια υπεραπόδοση που οφείλεται σε συγκυριακούς λόγους, π.χ. μια καλύτερη τουριστική σεζόν, δεν μπορεί να διανεμηθεί ως παροχή και πρέπει να «φυλαχθεί» ως άμυνα σε περίπτωση καθοδικού κύκλου της οικονομίας.
Ετσι, αν φέτος έχουμε καλύτερα αποτελέσματα στον προϋπολογισμό, όπως εκτίμησε πρόσφατα στις ανοιξιάτικες προβλέψεις της η Κομισιόν, πρέπει να εκτιμηθεί κατά πόσον έχουν μόνιμο χαρακτήρα και μόνο αν αυτό ισχύει μπορούν να διανεμηθούν ως παροχές το 2026. Πάντως, προς το παρόν, όπως επισημαίνουν αρμόδιες πηγές, δεν έχει ληφθεί κάποιο πρόσθετο μέτρο πολιτικής που να οδηγεί σε πρόσθετα έσοδα και συνεπώς να επιτρέπει πρόσθετες παροχές.
Το νομοσχέδιο, που έχει ήδη εισηγηθεί στο υπουργικό συμβούλιο ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκος Πιερρακάκης, προβλέπει επίσης τη σύσταση ενός Εθνικού Μητρώου Παροχών, όπως τα επιδόματα ΟΠΕΚΑ, το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, τα επιδόματα ανεργίας, θέρμανσης κ.ά., ώστε να έχει εικόνα το Δημόσιο για τον καθορισμό της πολιτικής του, αλλά και να εντοπίζει φυσικά πρόσωπα που ενδεχομένως υπερεκμεταλλεύονται το σύστημα.
