To ΔΝΤ κάλεσε τις ΗΠΑ να μειώσουν το δημοσιονομικό τους έλλειμμα και να αντιμετωπίσουν το «συνεχώς αυξανόμενο» βάρος του χρέους τους, σε μια περίοδο κατά την οποία εντείνονται οι ανησυχίες για τα σχέδια του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να προχωρήσει σε σαρωτικές μειώσεις φόρων.
«Τα δημοσιονομικά ελλείμματα των ΗΠΑ είναι πολύ μεγάλα και πρέπει να μειωθούν», δήλωσε αυτή την εβδομάδα στους Financial Times η Γκίτα Γκόπιναθ, αναπληρώτρια γενική διευθύντρια του ΔΝΤ. Προειδοποίησε επίσης πως η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου εξακολουθεί να επηρεάζεται από την «πολύ αυξημένη» αβεβαιότητα της εμπορικής πολιτική της, παρά τις πρόσφατες «θετικές εξελίξεις», όπως η άρση των δασμών στην Κίνα και η υπογραφή οικονομικής συμφωνίας ΗΠΑ – Ηνωμένου Βασιλείου. Το ΔΝΤ αύξησε την πιθανότητα ύφεσης στις ΗΠΑ φέτος στο 40%, από 25% τον Οκτώβριο του 2024.
Είχε προηγηθεί την περασμένη εβδομάδα η υποβάθμιση της πιστοληπτικής αξιολόγησης των Ηνωμένων Πολιτειών από τη Moody’s, η οποία επικαλέστηκε τη μη βιώσιμη δημοσιονομική πορεία της χώρας. Οι διαδοχικές κυβερνήσεις των ΗΠΑ και το Κογκρέσο δεν κατάφεραν να συμφωνήσουν σε μέτρα για την αντιστροφή της τάσης των μεγάλων ετήσιων ελλειμμάτων και της αύξησης του κόστους δανεισμού, επισήμανε ο οίκος αξιολόγησης.
Η πρόταση του Τραμπ να παρατείνει τις φοροελαφρύνσεις του 2017 πέραν του τρέχοντος έτους έχει επιδεινώσει τις ανησυχίες των επενδυτών. Η κυβέρνηση λέει ότι οι περικοπές –σε συνδυασμό με την απορρύθμιση– θα αποσβεστούν με υψηλότερη ανάπτυξη, αλλά ούτε η Moody’s ούτε οι χρηματοπιστωτικές αγορές έχουν πειστεί για κάτι τέτοιο.
Ο οίκος αξιολόγησης δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι η προτεινόμενη δημοσιονομική νομοθεσία, την οποία ο Τραμπ αποκαλεί «μεγάλο, όμορφο νομοσχέδιο», θα αύξανε τα ελλείμματα των ΗΠΑ από 6,4% πέρυσι κοντά σε 9% έως το 2035.
Το νομοσχέδιο με τις μειώσεις φόρων εκτιμάται ότι θα αυξήσει το χρέος των ΗΠΑ από το 98% του ΑΕΠ στο 125% την επόμενη δεκαετία.
Το νομοσχέδιο των 3 τρισ. δολ. φαίνεται πάντως πως οδεύει προς ψήφιση, μετά τις ολονύχτιες διαβουλεύσεις του προέδρου της Βουλής Μάικ Τζόνσον με τους διαφωνούντες. Ο Τζόνσον ξεπέρασε το βασικό σημείο τριβής για τους φόρους, καθώς πιέζει για την υλοποίηση του ακρογωνιαίου λίθου της νομοθετικής ατζέντας του Τραμπ.
Οι παγκόσμιες αγορές παρακολουθούν την πορεία του νομοσχεδίου, εν μέσω προειδοποιήσεων από οικονομολόγους για το αυξανόμενο έλλειμμα και το χρέος της χώρας. Οι αποδόσεις των μακροπρόθεσμων ομολόγων του αμερικανικού δημοσίου αυξήθηκαν, καθώς οι επενδυτές στοιχημάτισαν ότι το νομοσχέδιο για τον προϋπολογισμό θα οδηγήσει σε αύξηση της έκδοσης κρατικών ομολόγων. Η απόδοση του 30ετούς κρατικού ομολόγου διαμορφώθηκε ξανά πάνω από το 5% χθες, ενώ η απόδοση του 10ετούς κρατικού ομολόγου αναφοράς πάνω από το 4,53%. Πριν από μερικές ημέρες είχαν εκτιναχθεί ακόμη υψηλότερα, λόγω της υποβάθμισης από τη Moody’s.
Ρεπουμπλικανοί βουλευτές από πολιτείες με υψηλή φορολογία είχαν απειλήσει να τορπιλίσουν το νομοσχέδιο, το οποίο περιλαμβάνει σαρωτικές φοροελαφρύνσεις και βαθιές περικοπές σε προγράμματα δαπανών όπως το Medicaid. Ο Τζόνσον δήλωσε ότι επετεύχθη συμφωνία σχετικά με την αύξηση του ανώτατου ορίου στο ποσό των πολιτειακών και τοπικών φόρων (Salt) που μπορούν να εκπέσουν από τους ομοσπονδιακούς φόρους. Στη συνέχεια, το νομοσχέδιο θα πρέπει να εγκριθεί από τη Γερουσία, η οποία ελέγχεται επίσης από τους Ρεπουμπλικανούς, με τους Δημοκρατικούς και στα δύο σώματα να αναμένεται να το καταψηφίσουν. Η ανεξάρτητη Επιτροπή για τον Ομοσπονδιακό Προϋπολογισμό εκτιμά πως το νομοσχέδιο θα αυξήσει το χρέος των ΗΠΑ κατά περισσότερα από 3,3 τρισ. δολάρια την επόμενη δεκαετία, από το 98% του ΑΕΠ σήμερα στο επίπεδο ρεκόρ 125%.
Το νομοσχέδιο θα αποτελέσει κεντρικό στοιχείο της νομοθετικής ατζέντας του Τραμπ κατά τη δεύτερη θητεία του και θα επεκτείνει πολλές από τις φορολογικές περικοπές του 2017. Η ψήφισή του θα σηματοδοτήσει μια μεγάλη πολιτική νίκη για τον Αμερικανό πρόεδρο, που είδε τα ποσοστά αποδοχής του να πέφτουν έπειτα από εβδομάδες αναταραχής στις αγορές, λόγω του εμπορικού πολέμου που πυροδότησαν οι δασμοί.
Ο Τραμπ προσπάθησε να προσελκύσει τους μετριοπαθείς λέγοντας ότι το νομοσχέδιο δεν μειώνει τίποτα «ουσιαστικό», παρά μόνο τις «σπατάλες, τις απάτες και τις καταχρήσεις». Από την επιστροφή του στον Λευκό Οίκο στις 20 Ιανουαρίου, έχει δεσμευθεί να ισοσκελίσει τον ομοσπονδιακό προϋπολογισμό. Ο υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ, από την πλευρά του, επαναλαμβάνει ότι η κυβέρνηση παραμένει εστιασμένη στη μείωση του κόστους δανεισμού.
