Τους κινδύνους για την οικονομία από την απότομη αύξηση των ενοικίων που καταγράφεται τα τελευταία χρόνια, και η οποία συνεχίζεται παρά τη γενικότερη υποχώρηση του πληθωρισμού, υπογραμμίζει η Morgan Stanley σε έκθεσή της για τις προοπτικές της Ελλάδας.
Ειδικότερα, όπως σημειώνει η αμερικανική τράπεζα, αν και ο πληθωρισμός στην Ελλάδα έχει μετριαστεί και εκτιμά ότι φέτος θα προσγειωθεί στο 2,1%, από 2,7% το 2024, υπάρχουν τομείς όπου ο πληθωρισμός συνεχίζει να ανεβαίνει. Συγκεκριμένα, ο πληθωρισμός των ενοικίων εξακολουθεί να αυξάνεται απότομα, έχοντας φτάσει στο 10,5%, έναντι μόλις 2,9% στην Ευρωζώνη. Οπως επισημαίνει η Morgan Stanley, περίπου το 35% των νοικοκυριών στην Ελλάδα νοικιάζει σπίτι, με τα νοικοκυριά χαμηλότερου εισοδήματος να δαπανούν τουλάχιστον το 22% του διαθέσιμου εισοδήματός τους στο ενοίκιο. Επομένως, μια μεγάλη αύξηση του ενοικίου θα μπορούσε να πλήξει το διαθέσιμο εισόδημα των φτωχότερων νοικοκυριών, αποτελώντας δυνητικά απειλή για την πραγματική κατανάλωση.
Ενας από τους λόγους πίσω από την απότομη αύξηση των τιμών των κατοικιών στην Ελλάδα είναι η περιορισμένη διαθεσιμότητα κατοικιών, λόγω της υποεπένδυσης μετά την οικονομική κρίση, σημειώνει η Morgan Stanley. «Η ανάγκη κατασκευής περισσότερων κατοικιών προκειμένου να κινηθούν οι τιμές των ενοικίων χαμηλότερα θα μπορούσε να αποτελέσει κίνητρο για την περαιτέρω ενίσχυση της κατασκευής κατοικιών στο μέλλον», όπως τονίζει.
Πάντως, η αμερικανική τράπεζα παραμένει θετική για τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας, αναμένοντας ανάπτυξη 2,2% φέτος και μικρή επιβράδυνση στο 1,8% το 2026, με τις επενδύσεις να αποτελούν «κλειδί», χάρη στη συνεχιζόμενη εφαρμογή του Ταμείου Ανάκαμψης και στην αύξηση των άμεσων ξένων επενδύσεων. Η αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης εκτιμά πως θα επιβραδυνθεί, ενώ η ανεργία θα συνεχίσει να μειώνεται, καθώς η ισχυρή οικονομική ανάπτυξη ευνοεί τη μείωση της υποτονικότητας της αγοράς εργασίας (slack). Παράλληλα αναμένει ότι ο δείκτης χρέους θα υποχωρήσει στο 147,3% του ΑΕΠ φέτος και στο 143% το 2026, από 153,6% το 2024, ενώ τα πρωτογενή πλεονάσματα θα διατηρηθούν.
Τέλος, η Morgan Stanley κάνει αναφορά στις επιπτώσεις στον τουρισμό από την αποδυνάμωση του δολαρίου, καθώς, όπως αναφέρει, οι επενδυτές ανησυχούν ότι θα μπορούσε να επιβαρύνει τις τουριστικές ροές και, συνεπώς, τις επιδόσεις της ελληνικής οικονομίας. Οπως επισημαίνει, δεν υπάρχει ανησυχία, τουλάχιστον προς το παρόν. Οι Αμερικανοί τουρίστες συνεισέφεραν μόνο περίπου 7% των τουριστικών εισπράξεων της Ελλάδας το 2024 και σύμφωνα με έρευνα του ΔΝΤ μια υποτίμηση 10% του νομίσματος της χώρας προέλευσης θα μπορούσε να οδηγήσει σε μείωση κατά 1,1% του όγκου των τουριστών σε οποιαδήποτε δεδομένη χώρα. «Με βάση αυτό, ο αντίκτυπος της πρόσφατης υποτίμησης του δολαρίου στην ελληνική οικονομία είναι μικρός», εκτιμά, προσθέτοντας πως η διαφορά τιμών μεταξύ ΗΠΑ και Ελλάδας στον κλάδο των υπηρεσιών παραμένει μεγάλη, μειώνοντας περαιτέρω τη σημασία της υποτίμησης του δολαρίου για τις διεθνείς τουριστικές ροές.
