Σχεδόν ομόφωνα, τα μέλη του Ελληνικού Πάνελ Οικονομολόγων εκτιμούν ότι η δασμολογική πολιτική της κυβέρνησης Τραμπ, ανεξαρτήτως του τελικού ύψους των δασμών που θα προκύψει μετά τις σχετικές διαπραγματεύσεις, βλάπτει συνολικά την οικονομία των ΗΠΑ εξαιτίας της αβεβαιότητας και της αστάθειας που προκαλεί, ιδιαίτερα σε ένα παγκόσμιο περιβάλλον ήδη επιβαρυμένο από εντάσεις.
Η επιβολή δασμών υπήρξε μία από τις κεντρικές πολιτικές επιλογές της διακυβέρνησης Τραμπ, ιδίως στο πλαίσιο της αναδιαπραγμάτευσης των εμπορικών σχέσεων των ΗΠΑ με την Κίνα. Το βασικό επιχείρημα υπέρ της πολιτικής αυτής ήταν ότι οι δασμοί θα προστατεύσουν τις εγχώριες βιομηχανίες, θα αυξήσουν την απασχόληση και θα μειώσουν τα εμπορικά ελλείμματα των ΗΠΑ. Ωστόσο, η συνεχής κλιμάκωση των δασμών προκαλεί αναστάτωση στις διεθνείς αγορές, αυξάνει την οικονομική αβεβαιότητα και επηρεάζει αρνητικά τις επενδυτικές αποφάσεις. Μάλιστα, οι δασμοί ως επί το πλείστον παράγουν εντέλει αντίθετα από τα προσδοκώμενα αποτελέσματα, καθώς προκαλούν αυξήσεις τιμών τόσο στα καταναλωτικά προϊόντα όσο και στις αναγκαίες για την παραγωγή πρώτες ύλες και στον τεχνολογικό εξοπλισμό.
Στην ερώτηση του Πάνελ για τον Μάιο απάντησαν 22 Ελληνίδες και Ελληνες οικονομολόγοι. Από αυτούς, το 91% συμφωνεί ότι η δασμολογική πολιτική Τραμπ θα βλάψει την οικονομία των ΗΠΑ ακόμη και μόνο λόγω της αστάθειας που προκαλεί, ενώ το 9% δηλώνει ότι ούτε συμφωνεί ούτε διαφωνεί. Αξιοσημείωτο είναι ότι κανείς από τους συμμετέχοντες δεν εξέφρασε διαφωνία.
Στα επεξηγηματικά τους σχόλια, οι συμμετέχοντες οικονομολόγοι υπογραμμίζουν ότι, πέρα από την αβεβαιότητα, η βλάβη που θα προξενήσουν οι δασμοί αφορά και προβλέψιμες αλλαγές στα βασικά μεγέθη του διεθνούς εμπορίου. Ακόμη επισημάνθηκε ότι, δεδομένων των χαμηλών ποσοστών ανεργίας στις ΗΠΑ, η εφαρμοζόμενη δασμολογική πολιτική θα οδηγήσει περισσότερο σε πληθωριστικές πιέσεις παρά σε ουσιαστική τόνωση της εγχώριας παραγωγής.
Τέλος, στα σχόλια εκφράζεται η αισιοδοξία ότι τελικά θα επιτευχθεί ένας συμβιβασμός με τους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ, στο πλαίσιο του οποίου θα προκύψει μια νέα ισορροπία χαμηλών εκατέρωθεν δασμών, μια εξέλιξη που θα μπορούσε μακροπρόθεσμα να ωφελήσει περισσότερο την αμερικανική πλευρά.
Σε κάθε περίπτωση, η δασμολογική πολιτική είναι μόνο ένα από τα πολλά πεδία του σημερινού παγκόσμιου περιβάλλοντος όπου καταγράφεται μια δυνητικά επικίνδυνη ρευστότητα. Η επίτευξη ενός νέου σημείου ισορροπίας με αφετηρία το διεθνές εμπόριο μπορεί να συμβάλει στην αναγκαία καταλλαγή των εντάσεων που προς το παρόν συνεχίζουν να συσσωρεύονται.
* Ο κ. Γιώργος Αρχόντας είναι μέλος του επιστημονικού συμβουλίου του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών και υπεύθυνος του Ελληνικού Πάνελ Οικονομολόγων.
