Συμπληρώνεται σήμερα μία εβδομάδα από την ημέρα που η Ινδία και το Πακιστάν συμφώνησαν σε κατάπαυση του πυρός, σε συνέχεια της πιο έντονης διασυνοριακής σύγκρουσης που έχει παρατηρηθεί εδώ και δεκαετίες. Οι εχθροπραξίες σηματοδότησαν μια επικίνδυνη κλιμάκωση ανάμεσα σε δύο γειτονικές χώρες που αμφότερες διαθέτουν πυρηνικά όπλα. Η συμφωνία κατάπαυσης του πυρός, που επιτεύχθηκε χάρη και στη συμβολή των ΗΠΑ, αξιολογείται ευρέως ως προσωρινή εκεχειρία και όχι ως μακροπρόθεσμη λύση. Αναφορές για παραβιάσεις της συμφωνίας εμφανίστηκαν λίγο μετά την ανακοίνωσή της, υπογραμμίζοντας την εύθραυστη φύση της συμφωνίας. Το βασικό ζήτημα –οι εδαφικές διεκδικήσεις στο Κασμίρ– παραμένει άλυτο, ενώ η εκτίμηση ότι η επίλυσή του θα παραμείνει δύσκολη και στο εγγύς μέλλον κερδίζει έδαφος ολοένα και περισσότερο ανάμεσα σε σχετικούς αναλυτές. Μια βασική, και με οικονομικό αποτύπωμα, μακροπρόθεσμη εξέλιξη είναι η αναστολή από την Ινδία της Συνθήκης για τα Υδατα του Ινδού Ποταμού, μιας συμφωνίας του 1960 που ρυθμίζει τη ροή των ποταμών από την Ινδία στο Πακιστάν. Αν και η Ινδία δεν μπορεί να περιορίσει άμεσα τη ροή του νερού λόγω των υφιστάμενων όρων της συνθήκης και των περιορισμών στις υποδομές, η κίνηση αυτή σηματοδοτεί την πρόθεση αξιοποίησης της πρόσβασης στο νερό ως στρατηγικό εργαλείο. Με την πάροδο του χρόνου η Ινδία θα μπορούσε να επιδιώξει την κατασκευή φραγμάτων και υδροηλεκτρικών σταθμών για να αλλάξει τις ροές, προκαλώντας περαιτέρω κλιμάκωση. Η σύγκρουση προσθέτει επιπλέον πίεση στην ήδη εύθραυστη οικονομία του Πακιστάν, που αντιμετωπίζει υψηλό δημόσιο χρέος, πτώση του βιοτικού επιπέδου και πολιτική κρίση.
Η σύγκρουση μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν ενέχει και μία ακόμη παράμετρο, συναρτώμενη με την αμυντική βιομηχανία και ειδικότερα τον στρατιωτικό εξοπλισμό που χρησιμοποιεί κάθε χώρα. Το Πακιστάν βασίζεται σε μεγάλο βαθμό σε εξοπλισμό κινεζικής κατασκευής, ενώ η Ινδία χρησιμοποιεί ένα συνδυασμό γαλλικών, ρωσικών και εγχώριων συστημάτων. Η συγκριτική απόδοση του κινεζικού έναντι του δυτικού εξοπλισμού ενδεχομένως να έχει στρατηγικές επιπτώσεις που εκτείνονται πέραν της Νότιας Ασίας – συμπεριλαμβανομένων των μελλοντικών αμυντικών δαπανών σε κοντινά σημεία ανάφλεξης, όπως η Ταϊβάν. Κοιτάζοντας τη μεγάλη εικόνα, είναι ευνόητο ότι η σύγκρουση μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν αποσπά την προσοχή της διεθνούς διπλωματίας από άλλα, χρονίζοντα πλέον και πιεστικά μέτωπα, όπως ο πόλεμος στην Ουκρανία, με την προσθήκη ενός ακόμη παράγοντα γεωπολιτικής αστάθειας να αποδυναμώνει την ικανότητα των παγκόσμιων θεσμών να δράσουν συνεκτικά.
EUROBANK RESEARCH*
