Στα ανταλλακτήρια χρυσού και τα σικ κοσμηματοπωλεία του Λονδίνου, η αύξηση στις τιμές του χρυσού έχει εκτοξεύσει τη ζήτηση. Εξω από τα Hatton Garden Metals, μια οικογενειακή επιχείρηση χρυσοχοΐας, επίδοξοι πωλητές σχηματίζουν ουρές το τελευταίο διάστημα και οι υπεύθυνοι λένε ότι δεν έχουν ξαναδεί κάτι τέτοιο. «Υπάρχει ενθουσιασμός και ζωντάνια στην αγορά, παράλληλα όμως νευρικότητα και ανησυχία», λέει στο BBC η διευθύντρια Zόι Λάιονς.
Η τιμή του χρυσού έχει αυξηθεί κατά περισσότερο από 40% τον τελευταίο χρόνο. Στo τέλος Απριλίου ξεπέρασε τα 3.500 δολ. ανά ουγγιά, καταγράφοντας νέο ρεκόρ, ξεπερνώντας τα προηγούμενα υψηλά που είχαν σημειωθεί τον Ιανουάριο του 1980. Η τιμή του τότε ήταν 850 δολάρια/ουγγιά, ή 3.493 δολάρια σε σημερινά χρήματα. Η Σοβιετική Ενωση είχε μόλις εισβάλει στο Αφγανιστάν, οι τιμές του πετρελαίου αυξάνονταν κατακόρυφα, εκτοξεύοντας τον πληθωρισμό στις ανεπτυγμένες οικονομίες, και οι επενδυτές προσπαθούσαν να προστατεύσουν τον πλούτο τους. Σήμερα, η ξέφρενη πορεία του χρυσού οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στον τρόπο με τον οποίο αντιδρούν οι αγορές στην αλλοπρόσαλλη πολιτική του Τραμπ. Ο χρυσός θεωρείται σταθερή επένδυση. Λόγω της σχετικής σπανιότητάς του, θεωρείται ασφαλές καταφύγιο αξίας εδώ και αιώνες. Η παγκόσμια προσφορά του επίσης είναι περιορισμένη. Περίπου 216.265 τόνοι έχουν εξορυχθεί συνολικά μέχρι σήμερα, σύμφωνα με το Παγκόσμιο Συμβούλιο Χρυσού, ενώ αυξάνεται αυτή τη στιγμή κατά περίπου 3.500 τόνους ετησίως. Αυτό σημαίνει ότι θα διατηρήσει την αξία του.
Ως επένδυση, ωστόσο, έχει πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα.
Σε αντίθεση με τις μετοχές, δεν αποδίδει μέρισμα. Σε αντίθεση με τα ομόλογα, δεν παρέχει ένα σταθερό, προβλέψιμο εισόδημα και οι βιομηχανικές εφαρμογές του είναι σχετικά περιορισμένες. Πρόκειται ωστόσο για ένα φυσικό προϊόν που υπάρχει εκτός του τραπεζικού συστήματος. Χρησιμοποιείται επίσης ως ασφαλιστήριο συμβόλαιο κατά του πληθωρισμού: ενώ τα νομίσματα χάνουν αξία με την πάροδο του χρόνου, ο χρυσός δεν το κάνει.
Η άνοδός του πάντως δεν εξηγείται αποκλειστικά από τον παράγοντα Τραμπ, αλλά και από τις κινήσεις των κεντρικών τραπεζών που αγοράζουν με συνέπεια χρυσό για να προσθέσουν στα αποθεματικά τους, σε μια εποχή αυξανόμενης αβεβαιότητας. Οι κεντρικές τράπεζες έχουν αγοράσει συνολικά περισσότερους από 1.000 τόνους χρυσού κάθε χρόνο από το 2022, από έναν μέσο όρο 481 τόνων ετησίως μεταξύ 2010 και 2021. Η Πολωνία, η Τουρκία, η Ινδία, το Αζερμπαϊτζάν και η Κίνα ήταν μεταξύ των κορυφαίων αγοραστών πέρυσι.
Η ξέφρενη πορεία του οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στον τρόπο με τον οποίο αντιδρούν οι αγορές στην αλλοπρόσαλλη πολιτική του Τραμπ.
Το μεγάλο ερώτημα είναι τι θα συμβεί στη συνέχεια. Πολλοί πιστεύουν ότι η ανοδική τάση θα συνεχιστεί, τροφοδοτούμενη από την απρόβλεπτη πολιτική των ΗΠΑ, τις πληθωριστικές πιέσεις και τις αγορές από τις κεντρικές τράπεζες. Πράγματι, η Goldman Sachs έχει προβλέψει ότι ο χρυσός θα φτάσει τα 3.700 δολάρια/ουγγιά μέχρι το τέλος του 2025 και τα 4.000 δολάρια, μέχρι τα μέσα του 2026.
Οι φόβοι για «φούσκα»
Στο πλαίσιο αυτό πολλοί ανησυχούν ότι η τιμή του χρυσού έχει αυξηθεί τόσο γρήγορα που σχηματίζεται μια «φούσκα» στην αγορά. Για παράδειγμα, το 1980, η δραματική αύξηση της τιμής του χρυσού ακολουθήθηκε από μια εξίσου αξιοσημείωτη διόρθωση, πέφτοντας από τα 850 δολάρια στο τέλος Ιανουαρίου σε μόλις 485 δολάρια αρχές Απριλίου. Μέχρι τα μέσα Ιουνίου του επόμενου έτους, διαμορφώθηκε σε μόλις 297 δολάρια, σε μια μείωση 65% από την κορύφωσή της. Θα μπορούσε να συμβεί κάτι παρόμοιο τώρα;
Πολλοί αναλυτές πιστεύουν ότι οι τιμές τελικά θα μειωθούν σημαντικά. Ο Τζον Μιλς, ειδικός του κλάδου στην εταιρεία Morningstar, έγινε πρωτοσέλιδο τον Μάρτιο όταν υπαινίχθηκε ότι το κόστος μιας ουγγιάς χρυσού θα μπορούσε να μειωθεί σε μόλις 1.820 δολάρια τα επόμενα χρόνια. Θεωρούσε ότι καθώς οι εταιρείες εξόρυξης αύξαναν την παραγωγή τους και περισσότερος ανακυκλωμένος χρυσός εισερχόταν στην αγορά, η προσφορά θα αυξανόταν. Ταυτόχρονα, οι κεντρικές τράπεζες θα χαλάρωναν την αγοραστική τους δραστηριότητα, ενώ άλλες βραχυπρόθεσμες πιέσεις που τονώνουν τη ζήτηση θα υποχωρούσαν, μειώνοντας τις τιμές. Αυτές οι προβλέψεις έχουν έκτοτε αναθεωρηθεί ελαφρώς προς τα πάνω, κυρίως λόγω του αυξημένου κόστους εξόρυξης. Αλλοι λένε ότι θα μπορούσε να υπάρξει μια βραχυπρόθεσμη πτώση, αλλά οι τιμές γενικά θα συνεχίσουν να αυξάνονται. «Εάν πετύχουμε μια ειρηνευτική συμφωνία στην Ουκρανία ή μια ταχεία αποκλιμάκωση του εμπορίου, νομίζω ότι τα hedge funds θα ήταν πρόθυμα να αποσύρουν μέρος των χρημάτων τους από τον χρυσό και να τα επενδύσουν σε επικίνδυνα περιουσιακά στοιχεία, όπως το χρηματιστήριο», λέει ο Ντάαν Στρούιβεν, συνεπικεφαλής της παγκόσμιας έρευνας για τα εμπορεύματα στην Goldman Sachs.
