Ως μέρισμα με 5% φορολογείται η διανομή καθαρών κερδών της εταιρείας στο προσωπικό και στα μέλη του διοικητικού συμβουλίου. Συγκεκριμένα, το εισόδημα από τη διανομή κερδών προς το εργατοϋπαλληλικό προσωπικό και τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου εμπίπτει στην έννοια του μερίσματος και, συνεπώς, υπόκειται στην ίδια αυτοτελή φορολόγηση με τον ίδιο φορολογικό συντελεστή, σύμφωνα με τις προβλέψεις για τα μερίσματα. Ως εκ τούτου, με την παρακράτηση του φόρου κατά τη διανομή εξαντλείται η φορολογική υποχρέωση του δικαιούχου. Αντίθετα, η καταβολή πρόσθετης αμοιβής στους εργαζομένους και στα μέλη του διοικητικού συμβουλίου ως ανταμοιβή της παραγωγικότητας (bonus), η οποία αποτελεί φορολογικά μισθολογική δαπάνη για την εργοδότρια επιχείρηση, αντιμετωπίζεται ως εισόδημα από μισθωτή εργασία. Προσαυξάνει, επομένως, το φορολογητέο εισόδημα από μισθωτή εργασία και φορολογείται βάσει της προοδευτικής κλίμακας που προβλέπει ο Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος, 9%-44%. Σημειώνεται ότι οφείλονται, σε κάθε περίπτωση, κοινωνικοασφαλιστικές εισφορές υπέρ του e-ΕΦΚΑ.
Η ζημία που απορρέει από τη διάθεση του δικαιώματος προαίρεσης απόκτησης μετοχών (stock options) στο προσωπικό θυγατρικής εταιρείας εκπίπτει φορολογικά από τα ακαθάριστα έσοδα της μητρικής εταιρείας. Σύμφωνα με το δικαστήριο, ο σκοπός της χορήγησης stock options στους εργαζομένους είναι η παροχή κινήτρου ώστε να λειτουργούν και να εργάζονται προς όφελος της επιχείρησης, συμβάλλοντας έτσι στη διεύρυνση των εργασιών της και στην εν γένει βελτίωση της απόδοσής της. Ο σκοπός αυτός, επομένως, επιτελείται και σε περίπτωση χορήγησης stock options στα μέλη του διοικητικού συμβουλίου και στο προσωπικό θυγατρικής εταιρείας, δεδομένου ότι η οικονομική κατάσταση μιας μητρικής εταιρείας είναι συνδεδεμένη με αυτήν των θυγατρικών της εταιρειών. Περαιτέρω, το δικαστήριο έκρινε ότι η εν λόγω ζημία δεν συνδέεται καθαυτή με συμμετοχή σε θυγατρική ώστε να μην εκπίπτει φορολογικά εξ αυτού του λόγου, σύμφωνα με όσα αβάσιμα υποστήριξε η Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών. Υπενθυμίζεται ότι οι δικαιούχοι των stock options φορολογούνται για την ωφέλεια από την προνομιακή τιμή με συντελεστή 15%, ως υπεραξία, κατά τη μεταβίβαση των μετοχών που απέκτησαν, υπό την προϋπόθεση ότι τα δικαιώματα θα έχουν διακρατηθεί για τουλάχιστον 24 μήνες (ΔΕφΑθ 1401/2023).
Ως εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες χαρακτηρίστηκαν οι πιστώσεις σε τραπεζικό λογαριασμό εταίρου που είναι και εργαζόμενος στην εταιρεία. Ο έλεγχος της φορολογικής αρχής εντόπισε πιστωτικές κινήσεις σε τραπεζικούς λογαριασμούς προερχόμενες από νομικές οντότητες στις οποίες μετείχε ως μέτοχος, για τις οποίες δεν παρασχέθηκαν επαρκείς εξηγήσεις. Η ελεγκτική υπηρεσία θεώρησε ότι τα ποσά αυτά προέρχονται από εισόδημα από μισθωτή εργασία, καθώς ο προσφεύγων διατηρούσε και εργασιακή σχέση με τις ως άνω οντότητες. Ο προσφεύγων ισχυρίστηκε ότι τα ποσά αυτά ήταν δάνεια τα οποία σκόπευε να επιστρέψει, για τα οποία όμως δεν υπήρχε καμία έγγραφη σύμβαση. Η ενδικοφανής προσφυγή του απορρίφθηκε, καθώς οι ισχυρισμοί του κρίθηκαν ως αόριστοι και ανεπαρκείς (ΔΕΔ 327/2023).
Ως τεχνητή διευθέτηση κρίθηκαν από τη ΔΕΔ επιχειρηματικά σχέδια εταιρείας στη Βουλγαρία. Η απόφαση αφορούσε την ενδικοφανή προσφυγή της εταιρείας κατά των προστίμων που επιβλήθηκαν λόγω μη έκδοσης φορολογικών στοιχείων για πώληση αγαθών και διορθωτικού προσδιορισμού φόρου εισοδήματος. Η κρίση στηρίχθηκε στην ελληνική νομοθεσία, που ορίζει ότι διευθετήσεις με σκοπό την απόκτηση φορολογικού πλεονεκτήματος θεωρούνται τεχνητές και μη γνήσιες. Η προσφυγή της εταιρείας στηρίχθηκε στην άποψη ότι η δραστηριότητά της δεν συνιστούσε φοροαποφυγή και ότι οι φορολογικές ενέργειες ήταν νόμιμες, καθώς καταβάλλει φόρους στη Βουλγαρία. Ωστόσο, η ΔΕΔ απέρριψε την προσφυγή, διότι κατά τη διάρκεια του ελέγχου εκτιμήθηκε ότι αποσκοπούσε μόνο στην αποφυγή της φορολόγησης στην Ελλάδα μέσω της μεταφοράς της δραστηριότητας σε μια χώρα με ευνοϊκότερο φορολογικό καθεστώς, χωρίς να υπάρχει ουσιαστική επιχειρηματική δραστηριότητα στη χώρα αυτή (ΔΕΔ 1989/2022).
Πηγή: Grant Thornton
