Η Big Tech, δηλαδή οι τεχνολογικοί κολοσσοί, επιχειρεί τη μητέρα όλων των αλλαγών. Αν και οι νεοφυείς επιχειρήσεις από το Twitter μέχρι το Instagram είναι γνωστές για την άμεση αναδιάρθρωση των επιχειρήσεών τους, καμία δεν συγκρίνεται με την κλίμακα των μετασχηματισμών στη Microsoft και σε άλλους γίγαντες λογισμικού που ιστορικά απέφευγαν να κατέχουν υπερβολικά πολλά ακίνητα ή εξοπλισμό. Τώρα διοχετεύουν πόρους σε φυσικά περιουσιακά στοιχεία, θέτοντας σε κίνδυνο την κερδοφορία και τις πλούσιες αποτιμήσεις.
Είναι ευρέως αποδεκτό ότι οι επιχειρήσεις υψηλής έντασης κεφαλαίου συνήθως οδηγούν σε χαμηλότερες αποδόσεις. Η άνθηση των τηλεπικοινωνιών της δεκαετίας του 1990 και οι τεράστιες δαπάνες που οδήγησαν σε υπερπροσφορά, είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα του γιατί οι επενδυτές προτιμούν εταιρείες με λιγότερα εργοστάσια, αποθήκες και άλλες παρόμοιες συμμετοχές, και μεγαλύτερη εξάρτηση από άυλα, όπως διπλώματα ευρεσιτεχνίας και εμπορικά σήματα, τα οποία είναι πιο δύσκολο να αντιγραφούν και πιο εύκολο να αξιοποιηθούν. Με απλά λόγια, μια αυτοκινητοβιομηχανία πρέπει να κατασκευάσει περισσότερα αυτοκίνητα και εργοστάσια για να ενισχύσει τις πωλήσεις της, ενώ ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ έπρεπε να δημιουργήσει μόνο ένα Facebook. Ωστόσο, οι μεγαλύτερες εταιρείες τεχνολογίας στον κόσμο έχουν διευρύνει το πεδίο εστίασής τους, ορίζοντας 11ψήφιους προϋπολογισμούς κεφαλαιουχικών δαπανών, κυρίως για τα τσιπ και τα κέντρα δεδομένων για την ανάπτυξη ΑΙ.
Προς το παρόν, οι βασικές τους δραστηριότητες είναι τόσο κερδοφόρες που διευθύνοντες σύμβουλοι, όπως ο Σουντάρ Πιτσάι της Alphabet, μπορούν να πραγματοποιήσουν τεράστια επενδυτικά κατορθώματα, ενώ παράλληλα ανταμείβουν τους μετόχους. Ο ιδιοκτήτης της Google μόλις αποκάλυψε ένα τρίτο πρόγραμμα επαναγοράς μετοχών ύψους 70 δισ. δολ. σε ισάριθμα χρόνια και αύξησε το ετήσιο μέρισμά της κατά 5%, διατηρώντας παράλληλα ένα σχέδιο κεφαλαιουχικών δαπανών ύψους 75 δισ. δολ. για το 2025.
Στις υπερβολικές δαπάνες συμμετέχουν και άλλοι. Οι Alphabet, Amazon, Meta και Microsoft βρίσκονται σε καλό δρόμο για περίπου 320 δισ. δολ. σε κεφαλαιουχικές δαπάνες φέτος, ή 13 φορές περισσότερα από ό,τι πριν από μια δεκαετία. Το συνολικό επενδυμένο κεφάλαιο των «4» θα ανέλθει σε 1 τρισ. δολ. το 2025, καταγράφοντας 13πλάσια αύξηση σε διάστημα 10 ετών.
Στη Microsoft ειδικότερα, η αλλαγή είναι δραματική. Για το μεγαλύτερο μέρος της ύπαρξής της, η εταιρεία πίσω από το λειτουργικό σύστημα Windows χαρακτηριζόταν από μεγάλα κέρδη και χαμηλές αρχικές δαπάνες: οι κεφαλαιακές δαπάνες αντιστοιχούσαν περίπου στο 10% των πωλήσεων μόλις το 2021, λίγο πριν το ChatGPT προκαλέσει έκρηξη στην ΑΙ. Το επενδυμένο κεφάλαιο της Microsoft εκείνο το έτος ήταν σχεδόν 80 δισ. δολ., ενώ τα καθαρά λειτουργικά κέρδη μετά φόρων ήταν περίπου 65 δισ. δολ., με μια απόδοση 80% επί του επενδυμένου κεφαλαίου. Από τότε, ο CEO Σάτια Ναντέλα έχει αυξήσει τις κεφαλαιακές δαπάνες στο ένα τέταρτο των πωλήσεων, ανεβάζοντας το επενδυμένο κεφάλαιο της Microsoft σε πρωτοφανές επίπεδο.
Καθώς η Microsoft οδεύει τώρα προς 500 δισ. δολ. σε κεφαλαιουχικές δαπάνες σε διάστημα πέντε ετών, τα μελλοντικά έσοδα θα πρέπει να είναι γιγάντια για να δικαιολογήσουν την επένδυση. Ο Nαντέλα δήλωσε, τον Ιανουάριο, ότι η επιχείρηση ΑΙ απέφερε μόλις 13 δισ. δολ. σε έσοδα σε ετήσια βάση. Τι θα γινόταν αν η τεχνητή νοημοσύνη αντικαθιστούσε το 10% του εργατικού δυναμικού; Η ανατροπή είναι δελεαστική και θα μπορούσε ενδεχομένως να μεταφραστεί σε ένα επικό απροσδόκητο όφελος για τη Microsoft και τους mega-ομολόγους της. Είναι ένα ρίσκο που θα πρέπει να πάρουν οι CEO της Big Tech. Ο χρόνος θα δείξει.
