«Πάγωμα» της οικοδομικής δραστηριότητας για περίοδο τουλάχιστον έξι μηνών προβλέπουν φορείς της αγοράς μετά την απόφαση του ΣτΕ για την κατάργηση των περισσότερων ευεργετημάτων του ΝΟΚ (Νέος Οικοδομικός Κανονισμός) στο τέλος του 2024, αλλά και την κωλυσιεργία που έχει μεσολαβήσει έκτοτε από την πλευρά της πολιτείας, καθώς δεν έχουν εκδοθεί οι απαιτούμενες διευκρινιστικές εγκύκλιοι ώστε να είναι ξεκάθαρο το τι επιτρέπεται να χτιστεί και με ποιο τρόπο.
Ηδη τα πρώτα στοιχεία από την πορεία της οικοδομικής δραστηριότητας τον φετινό Ιανουάριο είναι χαρακτηριστικά. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ που αφορούν την ανέγερση νέων κατοικιών, στην Αττική σημειώθηκε πτώση του αριθμού των αδειών για νέα κτίρια κατοικιών κατά 66%, κατά 65% με βάση τον όγκο και κατά 65% με βάση την επιφάνεια. Ωστόσο, σε περιοχές έντονης ζήτησης και αγοραστικού ενδιαφέροντος η εικόνα είναι χειρότερη. Για παράδειγμα, στα νότια προάστια παρατηρείται ετήσια μείωση κατά 74,4% με βάση τον αριθμό των κατοικιών, καθώς εγκρίθηκαν μόλις 48 άδειες έναντι 188 τον αντίστοιχο μήνα του 2024. Η πτώση με βάση τον όγκο αγγίζει το 79,4% και με βάση την επιφάνεια το 77,8%. Αντιστοίχως, στα βόρεια προάστια καταγράφεται πτώση των αδειών για ανέγερση νέων κατοικιών κατά 75,35% με βάση τον αριθμό των αδειών, κατά 76% με βάση τον όγκο και κατά 76,5% με βάση την επιφάνεια. Στο κέντρο της Αθήνας η πτώση είναι ηπιότερη, πλην όμως παραμένει πολύ υψηλή. Συγκεκριμένα, καταγράφεται ετήσια μείωση κατά 53,8% με βάση τον αριθμό των αδειών και κατά 52,9% με βάση τον όγκο.
Οσον αφορά το σύνολο της χώρας, η μείωση της οικοδομικής δραστηριότητας για κατοικίες αγγίζει το 47,5% με βάση τον αριθμό, κατά 46,5% με βάση τον όγκο και κατά 45,6% με βάση την επιφάνεια. Υπενθυμίζεται ότι το 2024 είχαν εκδοθεί άδειες για την ανέγερση σχεδόν 47.000 νέων κατοικιών έναντι 35.596 το 2023, μια αύξηση κατά 32% (και κατά 26% με βάση την επιφάνεια). Στην Αττική το αντίστοιχο μέγεθος ανήλθε σε 13.207 κατοικίες, συνολικής επιφάνειας 1,53 εκατ. τ.μ.
Ωστόσο, τα μεγέθη αυτά είναι απίθανο να επαναληφθούν φέτος. «Η εξέλιξη γύρω από τον ΝΟΚ ήρθε ως επιστέγασμα μιας σειράς ανατροπών στην πολεοδομική νομοθεσία κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών, που ξεκίνησαν από το χάος με τους δασικούς χάρτες, για να ακολουθήσουν οι αποφάσεις αναθεώρησης του πλαισίου για την εκτός σχεδίου δόμηση και τώρα για τα μπόνους του ΝΟΚ. Ουσιαστικά, κάθε 18-24 μήνες βιώνουμε ένα σημαντικό σοκ στην ανάπτυξη ακινήτων», αναφέρει στην «Κ» ο κ. Ερρίκος Αρρώνες, διευθύνων σύμβουλος της Hellenic Properties, εταιρείας ανάπτυξης ακινήτων. Σύμφωνα με τον ίδιο, αυτή η συνεχής ανατροπή των δεδομένων, χωρίς να παρέχεται κάποιο χρονικό περιθώριο για την ωρίμανση των επενδύσεων, έχει εδραιώσει ένα κλίμα ανασφάλειας σε όλη την αγορά ακινήτων, «παγώνοντας» τα επενδυτικά σχέδια έως ότου προκύψει κάποια λύση. «Αυτό είναι και το χειρότερο και δύσκολα αντιμετωπίσιμο μετά και την απόφαση του ΣτΕ, το ότι δεν γνωρίζουμε ποια μορφή θα έχει αυτή η λύση και πότε θα έρθει. Ετσι, σήμερα βιώνουμε μια ανατροπή, καθώς το ρίσκο της αδειοδότησης εντός αστικού ιστού το θεωρούσαμε επί χρόνια σχεδόν μηδενικό, κάτι που δεν ισχύει πλέον», επισημαίνει ο κ. Αρρώνες.
Κατά τον ίδιο, «αυτό που βλέπουμε σήμερα είναι μια βραχυπρόθεσμη μεταβατική διαδικασία, από την ύπαρξη των μπόνους, στην απουσία τους. Μόλις χάσαμε περίπου 25% από το δυνητικό απόθεμα νέας προσφοράς με βάση την επιφάνεια λόγω της έλλειψης των μπόνους. Καθώς λοιπόν η ζήτηση εξακολουθεί να υφίσταται, οι τιμές αναμένεται να αυξηθούν περαιτέρω. Εμείς ήδη έχουμε σταματήσει τις εκπτώσεις στα έργα μας».
Από την πλευρά του, ο κ. Ηλίας Παπαγεωργιάδης, σύμβουλος και επενδυτής ακινήτων, επικεφαλής του ομίλου MORE Group, επισημαίνει ότι «οι νέες άδειες κατασκευής λογικά θα μειωθούν και θα κληθούμε όλοι οι επενδυτές να υπολογίσουμε εκ νέου την άσκηση, με βάση τα λιγότερα τετραγωνικά που θα μπορούμε να χτίσουμε στο οικόπεδο που είτε έχουμε είτε θέλουμε να αγοράσουμε». Κατά τον ίδιο, «το τοπίο παραμένει θολό και δεν αναμένεται να ξεκαθαρίσει γρήγορα, αν ξεκαθαρίσει κιόλας, καθώς ακόμα αναμένονται διευκρινιστικές εγκύκλιοι από το αρμόδιο υπουργείο, ενώ εκκρεμούν και οι αποφάσεις του ΣτΕ για δύο ακόμα άρθρα του ΝΟΚ, για τα υπόγεια και τις σοφίτες», καταλήγει ο κ. Παπαγεωργιάδης.
