Στον πρώτο σινο-αμερικανικό εμπορικό πόλεμο του 2018, οι αμερικανικές επιχειρήσεις στρέφονταν στο Βιετνάμ για να παρακάμψουν τους δασμούς, αναβαθμίζοντας τη στρατηγική σημασία της χώρας. Η Nike παράγει το 50% των παπουτσιών της στο Βιετνάμ και με αυτή την παραγωγή της υποστηρίζει σχεδόν 500.000 εργαζομένους σε 162 προμηθευτές της. Η Apple απασχολεί πάνω από 200.000 εργαζομένους σε 35 μονάδες παραγωγής στη χώρα, ενώ εταιρείες όπως η Intel και η SpaceX ανακοίνωσαν προσφάτως τα σχέδιά τους για την επέκτασή τους. Εν ολίγοις, οι αμερικανικές επιχειρήσεις έχουν επωφεληθεί από τη φθηνή μεταποίηση του Βιετνάμ.
Με την κλιμάκωση του εμπορικού πολέμου, όμως, το Βιετνάμ είναι πλέον στόχος. Οι εντάσεις είναι τόσο οξυμμένες ώστε μέχρι την τελευταία στιγμή δεν ήταν βέβαιο αν θα παρευρίσκονταν την Τετάρτη Αμερικανοί διπλωμάτες στον εορτασμό για την 50ή επέτειο από το τέλος του πολέμου στο Βιετνάμ. Ολα άλλαξαν τον Απρίλιο όταν ο Τραμπ ανακοίνωσε ότι επιβάλλει δασμούς 46% στις εισαγωγές από το Βιετνάμ, από τους σκληρότερους που έχει θεσπίσει. Οι σκληροί της κυβέρνησης Τραμπ, όπως ο Πίτερ Ναβάρο, σύμβουλος Εμπορίου του προέδρου, και ο Τζέιμισον Γκρίερ, εκπρόσωπος Εμπορίου, έχουν μετατρέψει το Βιετνάμ σε σάκο του μποξ. Καταγγέλλουν το έλλειμμα των 124 δισ. δολ. από το διμερές εμπόριο με το Βιετνάμ και το κατηγορούν ότι προσφέρει έξοδο διαφυγής στα κινεζικά προϊόντα ώστε να παρακάμπτουν τους δασμούς.
Μέχρι στιγμής οι αμερικανικές επιχειρήσεις δεν έχουν εγκαταλείψει το Βιετνάμ, καθώς είναι γνωστές οι παλινωδίες του Τραμπ. Ορισμένες βιετναμέζικες βιομηχανίες αυξάνουν την παραγωγή για να επωφεληθούν από την ευκαιρία που προσφέρει η βραχυπρόθεσμη περίοδος χάριτος, όσο οι ΗΠΑ διεξάγουν εμπορικό πόλεμο κατά της Κίνας. Ως επί το πλείστον, πάντως, οι αμερικανικές επιχειρήσεις τηρούν στάση αναμονής. Αμέσως μετά τις 2 Απριλίου, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης του Βιετνάμ κάλεσε το αμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο και το συμβούλιο ΗΠΑ και χωρών Ανατολικής Ασίας για να πείσουν τον Τραμπ να μετριάσει τη στάση του προς τη χώρα και να στείλουν ένα μήνυμα καλής θέλησης. Κι ενώ ο εκπρόσωπος Εμπορίου δήλωσε πως είχε μια εποικοδομητική επαφή με Βιετναμέζους αξιωματούχους, παρατηρητές με γνώση του θέματος εκτιμούν πως ο Τραμπ θέλει να συντρίψει το Βιετνάμ ώστε να κλείσει τον δρόμο στις κινεζικές εξαγωγές.
Τα κινεζικά προϊόντα συχνά περνούν μέσα από το Βιετνάμ για να αποφύγουν τους δασμούς, μια τακτική που ο Τραμπ θεωρεί συγκεκαλυμμένη κλοπή. Αν η αμερικανική κυβέρνηση έχει στόχο να αποκλείσει τα κινεζικά προϊόντα, θα είναι λάθος να προσεγγίζει κάθε χώρα μεμονωμένα. Επιβάλλοντας σκληρούς δασμούς στο Βιετνάμ μπορεί να οδηγήσει τις κινεζικές εταιρείες να διοχετεύουν και πάλι τα προϊόντα τους μέσω χωρών όπως η Καμπότζη, η Ταϊλάνδη και η Ινδονησία. Ως εκ τούτου θα ήταν πιο αποτελεσματική μια πολυμερής διαπραγμάτευση, στο πλαίσιο της οποίας να συμφωνηθούν κανόνες που θα πατάξουν αυτή την τακτική. Δεν είναι, όμως, αυτή η προσέγγιση της κυβέρνησης Τραμπ. Και η Κίνα σπεύδει βέβαια να εκμεταλλευθεί την κατάσταση. Πριν από λίγες εβδομάδες ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ παρουσίασε τη χώρα του ως αξιόπιστο εμπορικό εταίρο στη συνάντησή του με τον ηγέτη του Βιετνάμ, στο πλαίσιο επίσκεψής του στο Ανόι. Οι δύο πλευρές υπέγραψαν 45 συμφωνίες για τη σύσφιγξη των οικονομικών τους σχέσεων και ο κ. Σι υποσχέθηκε να προσφέρει στο Βιετνάμ μεγαλύτερη πρόσβαση στην κινεζική αγορά.
Το Βιετνάμ κατορθώνει να ωφεληθεί στρέφοντας τη μια πλευρά εναντίον της άλλης. Οι συνομιλίες με την Κίνα δεν θα το εμποδίσουν από τη σύναψη συμφωνίας με τις ΗΠΑ.
