Η περαιτέρω μείωση της φοροδιαφυγής και η ρήτρα διαφυγής για τις αμυντικές δαπάνες ανοίγουν δημοσιονομικό χώρο για μέτρα στήριξης ύψους 1,4 δισ. ευρώ το 2026. Αυτό προκύπτει από την έκθεση προόδου του Μεσοπρόθεσμου 2024-28 που υπέβαλε στην Κομισιόν το υπουργείο Οικονομικών.
Σύμφωνα με πηγές του οικονομικού επιτελείου, ο δημοσιονομικός χώρος θα διατεθεί κυρίως σε στοχευμένες φοροελαφρύνσεις για τη μεσαία τάξη, οι οποίες θα ανακοινωθούν τον Σεπτέμβριο στη ΔΕΘ.
Στο Γενικό Λογιστήριο επεξεργάζονται διάφορα σενάρια, όπως παρεμβάσεις στην κλίμακα φορολογίας εισοδήματος μισθωτών και συνταξιούχων και ενοικίων. Επίσης, θα γίνουν διορθώσεις στον τεκμαρτό τρόπο υπολογισμού του εισοδήματος ελευθέρων επαγγελματιών.
Μείωση βαρών για τη μεσαία τάξη
Του Προκόπη Χατζηνικολάου
Αλλαγές στη φορολογική κλίμακα τόσο για μισθούς και συντάξεις όσο και των ακινήτων, μείωση των τεκμηρίων διαβίωσης, παρεμβάσεις στην εισφορά αλληλεγγύης για τους συνταξιούχους, σχεδιάζει η κυβέρνηση από τον Ιανουάριο του 2026.
Οι παρεμβάσεις που εξετάζει η κυβέρνηση για μισθωτούς και συνταξιούχους ενόψει ΔΕΘ.
Το εύρος των αλλαγών θα αποφασισθεί, όπως αναφέρουν κυβερνητικοί παράγοντες, μετά τον Ιούνιο, που το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους θα έχει εικόνα για την πορεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού, ενώ οι τελικές αποφάσεις επί των κοστολογημένων παρεμβάσεων θα ληφθούν λίγες ημέρες πριν από τη Διεθνή Εκθεση Θεσσαλονίκης και αφού προηγουμένως έχουν συμφωνηθεί και με την Ε.Ε. Εκτός από το περιθώριο που προκύπτει από τα πρωτογενή πλεονάσματα και τη ρήτρα διαφυγής, στο οικονομικό επιτελείο εκτιμούν ότι θα προκύψουν επιπλέον έσοδα από τον περιορισμό της φοροδιαφυγής. Σημειώνεται ότι το προηγούμενο έτος τα έσοδα από τον περιορισμό της φοροδιαφυγής ανήλθαν σε περίπου 2 δισ. ευρώ. Το 2025 τα μέτρα αυτά που θα εφαρμοσθούν στο σύνολο του έτους και σε συνδυασμό με νέα έξυπνα εργαλεία που έχουν ήδη τεθεί σε εφαρμογή υπολογίζεται ότι μπορούν να αποφέρουν επιπλέον έσοδα από τον περιορισμό της φοροδιαφυγής ύψους έως και 1,2 δισ. ευρώ.
Τα μέτρα που έχουν τεθεί στο τραπέζι είναι:
1. Τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας. Η αύξηση των εισοδημάτων οδήγησε τους φορολογουμένους σε υψηλότερο φορολογικό κλιμάκιο, χωρίς αυτό να συνοδευτεί από ουσιαστικές φορολογικές αλλαγές προς όφελός τους. Παράλληλα, με επίκεντρο την ελάφρυνση της μεσαίας τάξης και συγκεκριμένα όσους έχουν εισοδήματα άνω των 20.000 ευρώ, εξετάζεται:
– Προσθήκη νέων ενδιάμεσων φορολογικών συντελεστών που θα στοχεύουν στην ελάφρυνση των φορολογουμένων με εισοδήματα μεταξύ 20.000 και 40.000 ευρώ.
– Αύξηση του εισοδήματος πάνω από το οποίο θα εφαρμόζεται ο ανώτατος φορολογικός συντελεστής. Σήμερα ο ανώτατος φορολογικός συντελεστής 44% επιβάλλεται στο τμήμα του εισοδήματος που υπερβαίνει τις 40.000 ευρώ.
2. Μείωση κατά 30% των τεκμηρίων διαβίωσης σε πρώτη φάση και πλήρης κατάργησή τους σε βάθος χρόνου για την εξάλειψη των στρεβλώσεων και των αδικιών.
3. Κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος για τις επιχειρήσεις και τα υποκαταστήματά τους. Σήμερα καταβάλλουν ποσά που ξεκινούν από 800 ευρώ για νομικά πρόσωπα που ασκούν εμπορική επιχείρηση και έχουν την έδρα τους σε τουριστικούς τόπους και σε πόλεις ή χωριά με πληθυσμό έως 200.000 κατοίκους και φθάνουν τα 1.000 ευρώ για νομικά πρόσωπα που ασκούν εμπορική επιχείρηση και έχουν την έδρα τους σε πόλεις με πληθυσμό πάνω από 200.000 κατοίκους.
4. Αλλαγή της φορολογικής κλίμακας έτσι ώστε να αποκαλυφθούν εισοδήματα από τη μίσθωση ακινήτων. Ουσιαστικά η μείωση της φορολογίας μπορεί να οδηγήσει στην αύξηση του δηλωθέντος εισοδήματος και κατ’ επέκταση των εσόδων του κράτους. Τα εισοδήματα από ακίνητα φορολογούνται με συντελεστή 15% έως 12.000 ευρώ, από 12.001 μέχρι και 35.000 ευρώ ο συντελεστής διαμορφώνεται στο 35% και πάνω από το ποσό αυτό ο συντελεστής διαμορφώνεται στο 45%. Στις προθέσεις του οικονομικού επιτελείου είναι να προστεθεί ένα κλιμάκιο μεταξύ του πρώτου και του τρίτου. Συγκεκριμένα, να δημιουργηθεί ένα κλιμάκιο από 12.001 έως 20.000 ή 25.000 ευρώ με συντελεστή 20% ή 25%.
5. Μείωση των επιβαρύνσεων ή διαφορετικά των στρεβλώσεων στο σύστημα φορολόγησης των επαγγελματιών. Σε κάθε περίπτωση, η κυβέρνηση θα περιμένει και την απόφαση του ΣτΕ για τον τεκμαρτό τρόπο φορολόγησης των επαγγελματιών.
Ελαφρύνσεις 1,4 δισ. σχεδιάζει η κυβέρνηση για το 2026
Της Ειρήνης Χρυσολωρά
Δημοσιονομικός χώρος 1,4 δισ. ευρώ υπολογίζει το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης ότι θα είναι διαθέσιμος το 2026, προκειμένου να αξιοποιηθεί, κυρίως για φοροελαφρύνσεις, τις οποίες θα εξαγγείλει ο πρωθυπουργός στη ΔΕΘ.
Καταλυτικό ρόλο στη διαμόρφωση του δημοσιονομικού χώρου διαδραματίζει ο περιορισμός της φοροδιαφυγής.
Ο χώρος αυτός προκύπτει από δύο πηγές: τις καλές δημοσιονομικές επιδόσεις του 2024, χάρη και στον περιορισμό της φοροδιαφυγής και το προβλεπόμενο περιθώριο που θα δώσει η ρήτρα διαφυγής για την αύξηση των αμυντικών δαπανών.
κυβέρνηση, όπως προβλέπουν οι νέοι κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας.
Οι δημοσιονομικές επιδόσεις του 2024 και οι προβλέψεις για το 2025 αποτυπώνονται στην ετήσια έκθεση προόδου του Μεσοπρόθεσμου Σχεδίου 2024-2028, την οποία κατέθεσε προχθές στο Συμβούλιο και στην Κομισιόν η κυβέρνηση, όπως προβλέπουν οι νέοι κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έκθεσης, το 2024 αντί για αύξηση των καθαρών πρωτογενών δαπανών κατά 2,6% (σε σύγκριση με το 2023), όπως ήταν ο στόχος που είχε τεθεί, σημειώθηκε μείωση κατά 0,3%. Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη μείωση της φοροδιαφυγής, η οποία μετράει αφαιρετικά στον στόχο των καθαρών δαπανών. Στη συνέχεια, το 2025 προβλέπεται αύξηση 4,5% (αντί για αύξηση 3,7%, σύμφωνα με τον στόχο), λόγω και των πρόσθετων μέτρων που εξαγγέλθηκαν (ενοίκια, συνταξιούχοι, ένστολοι κ.ά.), αλλά αθροιστικά, το 2024 και το 2025 η αύξηση είναι 4,2%, έναντι σωρευτικού στόχου για αύξηση 6,3%, επομένως δημιουργείται ένα «μαξιλάρι» 2 δισ. ευρώ, που μπορεί να χρησιμοποιηθεί τα έτη 2026, 2027, 2028, ώς τη λήξη του Μεσοπρόθεσμου. Επειδή, ταυτόχρονα, υπάρχει και ετήσιο ανώτατο όριο αύξησης 0,3% του ΑΕΠ, το 2026 η αύξηση δαπανών δεν μπορεί να ξεπεράσει το 4,4% σε σύγκριση με το 2025. Ηδη, με τα μέτρα που έχουν εξαγγελθεί πρόσφατα (ενοίκια, συνταξιούχοι, επίδομα ενστόλων κ.ά.) και αφορούν και το 2026, η αύξηση φτάνει 3,5%, άρα απομένει ένα περιθώριο αύξησης 0,9% ή περαιτέρω μέτρων 900 εκατ. ευρώ περίπου.
Σε αυτά αναμένεται να προστεθούν περίπου 500 εκατ. ευρώ από το περιθώριο που θα δημιουργήσει η ρήτρα διαφυγής για τις αμυντικές δαπάνες. Η Ελλάδα υπέβαλε το σχετικό αίτημα την περασμένη Τρίτη. Αν και δεν έχουν ακόμη οριστικοποιηθεί οι αποφάσεις για το πώς θα εφαρμοστεί η ρήτρα και συγκεκριμένα για το ποιο θα είναι το έτος βάσης, σε σύγκριση με το οποίο θα υπολογίζεται η αύξηση των αμυντικών δαπανών, η εκτίμηση της κυβέρνησης είναι ότι στην περίπτωση της Ελλάδας θα μετρήσει η αύξηση των αμυντικών δαπανών του 2026 σε σύγκριση με το 2025 (από το 2,3% του ΑΕΠ στο 2,5% του ΑΕΠ ή 500 εκατ. ευρώ). Επομένως, μαζί με τα 900 εκατ. ευρώ του χώρου, λόγω δημοσιονομικών επιδόσεων, εξασφαλίζεται το 1,4 δισ. ευρώ για το 2026.
Πρόσθετος χώρος δεν αποκλείεται να προκύψει μέχρι τον Σεπτέμβριο, όταν θα εξαγγελθούν τα μέτρα, κυρίως μέσω μείωσης φοροδιαφυγής, αλλά επί του παρόντος φαίνεται να έχει εξασφαλισθεί το 1,4 δισ. ευρώ.
Η έκθεση προόδου αναθεώρησε βασικά δεδομένα του προϋπολογισμού. Το πρωτογενές πλεόνασμα προβλέπεται πλέον να ανέβει στο 3,2% του ΑΕΠ, αντί του 2,4% που προέβλεπε ο προϋπολογισμός, δεδομένου ότι το 2024 είχαμε τελικά πρωτογενές πλεόνασμα 4,8%, αντί του προβλεπόμενου 2,5%. Το συνολικό αποτέλεσμα γενικής κυβέρνησης προβλέπει πλεόνασμα 0,1%, έναντι ελλείμματος 0,6% του ΑΕΠ που προέβλεπε ο προϋπολογισμός. Το δημόσιο χρέος αναμένεται να αποκλιμακωθεί στο 145,7% του ΑΕΠ από 147,5% του ΑΕΠ που προέβλεπε ο προϋπολογισμός.
Η πρόβλεψη για την ανάπτυξη δεν αλλάζει, παραμένει στο 2,3%. Ο πληθωρισμός προβλέπεται να κλείσει στο 2,4% από 2,1% του προϋπολογισμού (έναντι 3% το 2024).
