Σχεδόν ομόφωνα τα μέλη του Ελληνικού Πάνελ Οικονομολόγων θεωρούν ότι για την αντιμετώπιση της υπογεννητικότητας πρέπει να δοθεί έμφαση στις υποδομές και στις πολιτικές έναντι των άμεσων επιδοματικών παρεμβάσεων.
Το δημογραφικό είναι μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ελλάδα. Η προβλεπόμενη μείωση του πληθυσμού επηρεάζει αρνητικά την παραγωγικότητα και την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας. Επιβαρύνει το ασφαλιστικό σύστημα που, παρά τις επιμέρους μεταρρυθμίσεις, παραμένει σε μεγάλο βαθμό ανταποδοτικό, δηλαδή χρηματοδοτεί τις καταβολές στους σημερινούς συνταξιούχους από τις εισφορές των σημερινών εργαζομένων. Δημιουργεί σημαντικές νέες ανάγκες για δαπάνες σε ιατρική φροντίδα, φαρμακευτική αγωγή και κοινωνικές υπηρεσίες. Οδηγεί στον οικονομικό μαρασμό και την ερήμωση της περιφέρειας.
Η μείωση των γεννήσεων είναι μια γενική τάση στον ανεπτυγμένο κόσμο. Σχετίζεται τόσο με προσωπικές επιλογές και αλλαγές στην ιεράρχηση των αξιών, όσο και με αντικειμενικές παραμέτρους, όπως το διαθέσιμο εισόδημα, η επαγγελματική και εισοδηματική ασφάλεια, το περιορισμένο σε σχέση με το παρελθόν οικογενειακό και κοινωνικό δίκτυο και η ποιότητα των υφιστάμενων υποδομών και πολιτικών.
Στην ερώτηση του Πάνελ για τον Φεβρουάριο απάντησαν 19 Ελληνίδες και Ελληνες οικονομολόγοι. Από αυτούς το συντριπτικό 95% προκρίνει, έναντι της παροχής επιδομάτων, τη βελτίωση των υποδομών και των πολιτικών, όπως την ενίσχυση των βρεφονηπιακών και παιδικών σταθμών, την ευέλικτη εργασία και των προγραμμάτων όπως οι «Νταντάδες της γειτονιάς», ενώ το 5% τοποθετείται μεταξύ των δύο επιλογών.
Στα σχόλιά τους τονίζουν ότι η επιδοματική πολιτική έχει νόημα όταν εφαρμόζεται στοχευμένα, για παράδειγμα σε φτωχές οικογένειες με παιδιά ή στα πρώτα κρίσιμα χρόνια του παιδιού. Από εκεί και πέρα η πρόσβαση σε βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθμούς και η ευέλικτη εργασία είναι απαραίτητες συνθήκες, τόσο για να αρθούν κάποια από τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν σήμερα τα νέα ζευγάρια που επιθυμούν να κάνουν παιδιά όσο και για να αυξηθεί η συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας.
* Ο κ. Γιώργος Αρχόντας είναι μέλος του Επιστημονικού Συμβουλίου του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών και υπεύθυνος του Ελληνικού Πάνελ Οικονομολόγων.
