Οι απρόβλεπτες επιλογές του Αμερικανού προέδρου πλήττουν το δολάριο και θέτουν υπό αμφισβήτηση το καθεστώς του ως παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος. Το ευρώ αναμένεται να επωφεληθεί. Η αβεβαιότητα γύρω από τη Διατλαντική Συμμαχία ίσως ακυρώσει όσα πολιτικά εμπόδια απέτρεπαν έως τώρα την ανάδειξη μιας ασφαλούς επένδυσης της Ευρωζώνης, ικανής να ανταγωνιστεί τα ομόλογα του αμερικανικού δημοσίου.
Η κυβέρνηση Τραμπ έχει εξαπολύσει γενική επίθεση στην ορθόδοξη οικονομική θεωρία κηρύσσοντας μονομερώς εμπορικό πόλεμο κατά του υπόλοιπου κόσμου, ενώ παράλληλα συγκρούεται με τη Δικαιοσύνη και τη Federal Reserve. O σύμβουλος του Λευκού Οίκου Στίβεν Μίραν αμφισβήτησε ανοικτά τα οφέλη που φέρει το καθεστώς του δολαρίου ως παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος. Εμβρόντητοι οι επενδυτές άρχισαν να εγκαταλείπουν το δολάριο. Ο βασικός δείκτης του έναντι του καλαθιού νομισμάτων των σημαντικότερων εμπορικών εταίρων των ΗΠΑ έχει υποχωρήσει κατά 10% από την ορκωμοσία του Τραμπ στις 20 Ιανουαρίου. Το ευρώ είναι η μόνη ρεαλιστική εναλλακτική. Στα 25 χρόνια ζωής του, το ενιαίο νόμισμα δεν έχει διασφαλίσει ένα διεθνή ρόλο αντίστοιχο της οικονομικής ισχύος της Ευρωζώνης. Δεδομένου, όμως, ότι τώρα εξανεμίζεται η εμπιστοσύνη στα αμερικανικά πρωτεία, είναι εύλογο να κοιτάξουμε με νέα ματιά τι χρειάζεται για να κατακτήσει ένα νόμισμα μια τέτοια διεθνή θέση και μήπως ήρθε η ώρα να αναβαθμιστεί το ευρώ.
Το πρώτο και βασικότερο κριτήριο είναι η ελεύθερη πρόσβαση των ξένων στο νόμισμα. Τόσο το δολάριο όσο και το ευρώ περνούν εύκολα αυτόν τον χαμηλό πήχυ που δεν περνάει το κινεζικό γουάν, καθώς το Πεκίνο χειραγωγεί την ισοτιμία και τις ροές κεφαλαίων.
Το δεύτερο ζητούμενο είναι η διεθνής κυκλοφορία του νομίσματος. Συχνά αυτό ισοδυναμεί με ένα μεγάλο έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών, όπως στην περίπτωση των ΗΠΑ. Αυτό θα πλήξει βέβαια την Ευρωζώνη, η οποία από τα τελευταία 15 χρόνια μόνο τρία δεν είχε πλεόνασμα.
Η ΕΚΤ έχει καταξιωθεί τόσο ως εγγυήτρια της νομισματικής σταθερότητας, όσο και ως πιστώτρια ύστατης προσφυγής. Επιπλέον διαθέτει ενεργητικό ύψους 34 τρισ. δολ., ενώ ο τραπεζικός τομέας της Ευρωζώνης είναι κατά 40% μεγαλύτερος του αμερικανικού με κεφάλαια 23,5 τρισ. δολ. Υστερεί όμως ως προς το μερίδιό της στον διασυνοριακό δανεισμό, στον οποίο κυριαρχεί το δολάριο. Και αυτό εξηγείται από το τρίτο ζητούμενο που πρέπει να επιτύχει το ευρώ, να δημιουργήσει ένα παγκοσμίως αναγνωρισμένο «ασφαλές περιουσιακό στοιχείο», ανταγωνιστικό προς τα ομόλογα του αμερικανικού δημοσίου.
