Αποφασισμένη να «χτυπήσει» τον σκληρό πυρήνα των ρευματοκλοπών, στο επίκεντρο του οποίου βρίσκονται μεγάλες και μικρές επιχειρήσεις σχεδόν από όλους τους κλάδους, εμφανίζεται η νέα πολιτική ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Οι ρευματοκλοπές «φουσκώνουν» τους λογαριασμούς ρεύματος των συνεπών καταναλωτών κατά περίπου 400 εκατ. ευρώ τον χρόνο.
Στα νέα μέτρα που αναμένεται να ανακοινώσει το αμέσως επόμενο διάστημα ο αρμόδιος υπουργός Σταύρος Παπασταύρου περιλαμβάνεται και η προσωρινή αναστολή λειτουργίας της επιχείρησης με διαπιστωμένη ρευματοκλοπή και η μόνιμη σε περίπτωση υποτροπής.
Πρόκειται για μέτρο που είχε ανακοινωθεί για πρώτη φορά τον Νοέμβριο του 2023 από τον προκάτοχό του Θόδωρο Σκυλακάκη, ο οποίος είχε επίσης θέσει σε προτεραιότητα το ζήτημα των ρευματοκλοπών.
Ωστόσο, ο πρώην υπουργός δεν το συμπεριέλαβε στο νομοσχέδιο με τα μέτρα για την αντιμετώπιση των ρευματοκλοπών που ακολούθησε την άνοιξη του 2024. «Καταλήξαμε ότι δεν μπορεί να προχωρήσει το μέτρο διότι μας εμπλέκει σε πάρα πολλές και διαφορετικές νομοθεσίες. Οι άδειες είναι αρμοδιότητα της τοπικής αυτοδιοίκησης», δήλωνε σχετικά ο κ. Σκυλακάκης.
Ενα χρόνο μετά, τα στοιχεία του ΔΕΔΔΗΕ που τέθηκαν τη Μεγάλη Τετάρτη υπόψη του ΥΠΕΝ σε σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε υπό τον υφυπουργό Ενέργειας Νίκο Τσάφο ανέδειξαν την αναποτελεσματικότητα των μέτρων που ελήφθησαν πέρυσι και κινητοποίησαν εκ νέου το υπουργείο αλλά και τη ΡΑΑΕΥ, η οποία, σύμφωνα με πληροφορίες, αναμένεται σήμερα να εγκρίνει πρόστιμο ύψους 6 εκατ. ευρώ στον ΔΕΔΔΗΕ για τη μη συμμόρφωση με τους στόχους που του έχουν τεθεί για τον περιορισμό των απωλειών δικτύου.
«Πρωταθλήτρια» η Ελλάδα
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΔΕΔΔΗΕ, οι μη τεχνικές απώλειες του δικτύου (κατά την επιστημονική ονομασία των ρευματοκλοπών), από 4,3% της συνολικής ετήσιας κατανάλωσης το 2020, αυξήθηκαν σε 5,06% το 2023. Αν και επίσημα στοιχεία για το 2024 δεν έχουν ακόμη καταγραφεί, εκτίμηση των αρμόδιων αρχών είναι ότι ο ρυθμός συνεχίζει να είναι αυξητικός.
Ο ίδιος ο ΔΕΔΔΗΕ, μάλιστα, στην εισήγησή του προς τη ΡΑΑΕΥ για την έγκριση του ρυθμιζόμενου εσόδου περιόδου 2025-2028 προτείνει ως αποδεκτό επίπεδο απωλειών το 11,36% της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας, με το επιχείρημα ότι ο έλεγχός τους βρίσκεται εκτός αποκλειστικής ευθύνης του, τοποθέτηση που προκάλεσε δυσφορία τόσο στη ΡΑΑΕΥ όσο και στο ΥΠΕΝ.
Οι συνολικές απώλειες δικτύου (τεχνικές και μη) στην Ελλάδα αυξήθηκαν στο 11,4% το 2023, από 5,9% μία δεκαετία πριν, κάτι που με βάση πρόσφατη έκθεση του Συμβουλίου των Ευρωπαίων Ρυθμιστών Ενέργειας (CEER) φέρει τη χώρα μας στην 5η χειρότερη επίδοση μεταξύ 33 ευρωπαϊκών χωρών. Στη δε Ευρωπαϊκή Ενωση κατέχει αρνητική πρωτιά, με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο απωλειών δικτύου να κινείται στο 5,5%.
Οι ρευματοκλοπές «φουσκώνουν» τους λογαριασμούς ρεύματος των συνεπών καταναλωτών κατά περίπου 400 εκατ. ευρώ τον χρόνο, ενώ σε περίπου 1,5 δισ. υπολογίζονται τα «φέσια» που αφήνουν πίσω τους καταναλωτές που μετακινούνται από πάροχο σε πάροχο και τα οποία οι προμηθευτές μεταφέρουν επίσης στους συνεπείς καταναλωτές.
Η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ έχει καταπιαστεί και με τα δύο αυτά ζητήματα που επιβαρύνουν τους καταναλωτές, αναδεικνύοντας και την ηθική διάστασή τους πέραν της οικονομικής.
Τα σκήπτρα των ρευματοκλοπών κρατούν οι επιχειρήσεις κάθε μεγέθους και κλάδου. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι από 400 στοχευμένους ελέγχους σε μεγάλους πελάτες σε ένα χρονικό διάστημα 10 ημερών που πραγματοποίησε ο ΔΕΔΔΗΕ, προέκυψαν 35 ρευματοκλοπές που εκτιμάται ότι αντιστοιχούν σε απολεσθείσα ενέργεια 4.800 MWh.
Ενας αριθμός δηλαδή 35 επιχειρήσεων έκλεψε όση ενέργεια είχαν κλέψει 700 νοικοκυριά. Ιδιαίτερα διαδεδομένο είναι το «σπορ» των ρευματοκλοπών σε ξενοδοχεία, εστιατόρια και καφετέριες. Σε 700 ελέγχους που διενήργησε ο Διαχειριστής στους συγκεκριμένους κλάδους το διάστημα μεταξύ Νοεμβρίου 2024 και Φεβρουαρίου 2025, η αξία του κλεμμένου ρεύματος ξεπέρασε το 1,2 εκατ. ευρώ. Σε ορισμένες μάλιστα αλυσίδες οι διαπιστωμένες ρευματοκλοπές ξεπέρασαν το 50% των παροχών που ελέγχθηκαν στα μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας. Υψηλά ποσοστά ρευματοκλοπών διαπιστώνονται σε ενεργοβόρες μικρές επιχειρήσεις, όπως οι φούρνοι, ενώ στην πλευρά των οικιακών καταναλωτών οι παραβάτες εντοπίζονται κυρίως στα καλά προάστια των αστικών κέντρων της χώρας.
Το πρόβλημα με τις ρευματοκλοπές δεν περιορίζεται μόνο στα κόστη που μεταφέρονται στους συνεπείς καταναλωτές για να έχουν δωρεάν ρεύμα παραβάτες υπεράνω πάσης υποψίας.
Το φαινόμενο έχει πάρει εδώ και πολλά χρόνια διαστάσεις γενικευμένης διαφθοράς. Οργανωμένες ομάδες ιδιωτών ηλεκτρολόγων παρέχουν «τεχνογνωσία» ρευματοκλοπής έναντι αμοιβής που ξεκινάει από 200 ευρώ και ανεβαίνει ανάλογα με την κατανάλωση. Οι έλεγχοι από τα συνεργεία του ΔΕΔΔΗΕ καταλήγουν σε πολλές περιπτώσεις σε επικίνδυνες αποστολές, ενώ η διαφθορά φαίνεται να έχει εισχωρήσει και εντός του ΔΕΔΔΗΕ, καθώς περιπτώσεις που οδηγήθηκαν στη Δικαιοσύνη κατέδειξαν ότι στο κόλπο συμμετείχαν και υπάλληλοι του Διαχειριστή.
Τα κόλπα
Τα πιο δημοφιλή «τρικ» για ρευματοκλοπή, όπως περιγράφονται από τεχνικούς του ΔΕΔΔΗΕ, είναι η πλήρης αποσύνδεση εξαρτημάτων του μετρητή, η αλλοίωση της ένδειξης, τρύπημα του ρολογιού με μεταλλικό αντικείμενο και σφήνωμα του δίσκου με καρφί ώστε να μην περιστρέφεται, ψεκασμός των επαφών με ειδικό σπρέι ψύξης ώστε να παγώνουν και να μην καταγράφουν κατανάλωση, ενώ στις αγροτικές περιοχές όπως και στους καταυλισμούς Αθίγγανων είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη η μέθοδος να κατεβάζουν ρεύμα με άγκιστρα απευθείας από τις κολόνες του δικτύου. Εχουν εντοπιστεί και περιπτώσεις που κάποιοι επιχείρησαν να κλέψουν ρεύμα απευθείας από τον τοπικό υποσταθμό. Είναι χαρακτηριστική η περίπτωση επαγγελματία παρασκευαστή ειδών ζαχαροπλαστικής στην Κρήτη, που συνελήφθη την ώρα που άνοιγε με αντικλείδι τον υποσταθμό της περιοχής!
