Μεγαλώνοντας στη Φλόριντα, έζησα τρομερούς τυφώνες που άλλαξαν το σχήμα της Γης, κατέστρεψαν νησιά και δημιούργησαν κανάλια που δεν υπήρχαν πριν. Ετσι ένιωσα τις τελευταίες εβδομάδες ως οικονομολόγος και επενδύτρια. Από τότε που ο πρόεδρος Τραμπ ανέλαβε καθήκοντα, τον Ιανουάριο, είδαμε μια καταιγίδα που χτύπησε την περασμένη εβδομάδα, κατά την «ημέρα της απελευθέρωσης». Οι σοκαριστικά μεγάλοι δασμοί τροφοδότησαν τις ανησυχίες των επενδυτών για την οικονομική ανάπτυξη, οδήγησαν σε ακραία αστάθεια της αγοράς και πυροδότησαν μια «ορμή για μετρητά» που προκάλεσε sell off ακόμη και σε παραδοσιακά ασφαλή περιουσιακά στοιχεία, όπως τα αμερικανικά ομόλογα και ο χρυσός. Και ξαφνικά, ο πρόεδρος ανακοίνωσε μια 90ήμερη παύση των περισσότερων δασμών, δημιουργώντας ελπίδες πως η καταιγίδα πέρασε. Οπως συμβαίνει όμως μετά έναν τυφώνα κατηγορίας 5, μπορεί να ανακαλύψουμε ότι το τοπίο έχει αλλάξει ριζικά.
Στις χρηματοπιστωτικές αγορές, το πιο σημαντικό μέρος για να ελέγξουμε τις ζημίες είναι η αγορά ομολόγων του αμερικανικού δημοσίου, η μεγαλύτερη στον κόσμο. Οι αποδόσεις των ομολόγων του δημοσίου χρησιμεύουν ως άγκυρα για το κόστος δανεισμού για τα αμερικανικά νοικοκυριά και τις εταιρείες, καθώς και για τις κυβερνήσεις στο εξωτερικό, και οι ενδείξεις δυσφορίας μπορούν γρήγορα να μεταδοθούν σε όλο τον κόσμο και να ενισχύσουν τις ανησυχίες των επενδυτών.
Δεν αποτελεί έκπληξη λοιπόν, το γεγονός ότι, όταν η απόδοση του 30ετούς ομολόγου του αμερικανικού δημοσίου αυξήθηκε για λίγο πάνω από το 5% πριν από την παύση των δασμών –στη μεγαλύτερη αύξηση από το 2020– οι αγορές ομολόγων πέρα από τα σύνορα της Αμερικής αντέδρασαν επίσης. Η απόδοση του 30ετούς κρατικού ομολόγου της Βρετανίας εκτινάχθηκε στο υψηλότερο επίπεδο από το 1998.
Ακόμη και αν τα επίπεδα των αμερικανικών δασμών καταλήξουν σε χαμηλότερο επίπεδο από ό,τι ήταν πριν από τις 2 Απριλίου, τα ερωτήματα σχετικά με το τι θα ακολουθήσει θα διατηρήσουν την αβεβαιότητα για την ανάπτυξη και τον πληθωρισμό. «Το σοκ στην εμπιστοσύνη θα μπορούσε ενδεχομένως να έχει ακόμη μεγαλύτερη επίδραση στην οικονομία από ό,τι οι ίδιοι οι δασμοί», είπε ο πρόεδρος της Fed της Μινεάπολης, Νιλ Κασκάρι. Και όταν οι άνθρωποι και οι επιχειρήσεις χάνουν την εμπιστοσύνη τους, συνέχισε, σταματούν να ξοδεύουν και να επενδύουν. Αυτές οι κινήσεις θα μπορούσαν να μειώσουν την εξωτερική ζήτηση για αμερικανικά κρατικά ομόλογα, το θεμέλιο των αμερικανικών οικονομικών.
Η Κίνα είναι στο επίκεντρο, δεδομένου ότι η κεντρική της τράπεζα κατέχει περίπου 760 δισ. δολάρια σε αμερικανικά κρατικά ομόλογα από τον Ιανουάριο και τώρα αντιμετωπίζει δασμολογικό συντελεστή 145% για τα αγαθά της που πηγαίνουν στην Αμερική. Η Αμερική συνεχίζει να απολαμβάνει, βέβαια, πολλά πλεονεκτήματα, που της επιτρέπουν να αντιμετωπίζει τα μακροοικονομικά προβλήματα καλύτερα από πολλούς εταίρους της, όπως οι ευρείες, βαθιές κεφαλαιαγορές και η κουλτούρα επιχειρηματικής καινοτομίας. Ο Τραμπ ελπίζει να το αξιοποιήσει αυτό, με διμερείς εμπορικές συμφωνίες που θα βοηθήσουν τις αμερικανικές εταιρείες. Για τα νοικοκυριά που ελπίζουν να λάβουν δάνειο για ένα καινούργιο αυτοκίνητο ή για τις μικρές επιχειρήσεις που επιθυμούν να αναπτυχθούν, ας ελπίσουμε επίσης ότι αυτή η κυβέρνηση θα σκεφτεί ότι μια τόσο απρόβλεπτη πολιτική πορεία μπορεί να προκαλέσει ουσιώδη, διαρκή ζημία και να αλλάξει πορεία πριν επιτρέψει σε μια άλλη καταιγίδα να χτυπήσει.
* Η κ. Ρεμπέκα Πάτινσον είναι οικονομολόγος που έχει διατελέσει σε ανώτερες θέσεις στην JPMorgan Chase και στην Bridgewater Associates. Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα The New York Times.
