Απέναντι στο «τσουνάμι» των δασμών που ανακοίνωσε ο Ντόναλντ Τραμπ, οι χώρες ανά τον πλανήτη αλλά και οι εταιρείες εντός και εκτός συνόρων των ΗΠΑ υιοθετούν διάφορες στρατηγικές και γραμμές άμυνας. Κοινός τόπος η αβεβαιότητα για την επόμενη ημέρα, ακόμη και για τους κολοσσούς που έσπευσαν να στηρίξουν τον νέο Αμερικανό πρόεδρο μετά την εκλογή του και βλέπουν πλέον τις μετοχές τους να κατακρημνίζονται. Ανάμεσά τους οι Apple, Amazon, Google, Meta, Uber, Goldman Sachs, Tesla και Oracle που δώρισαν από τουλάχιστον 1 εκατ. δολ. στην τελετή ορκωμοσίας του Τραμπ και είδαν τις μετοχές τους να βυθίζονται από 21% έως 28% μετά τον εμπορικό πόλεμο της 2ας Απριλίου.
Η αυτοκινητοβιομηχανία Tesla πόνταρε περισσότερα στη νέα εποχή Τραμπ και χάνει πολύ περισσότερα. Ο διευθύνων σύμβουλος της Tesla Ελον Μασκ δώρισε τουλάχιστον 260 εκατ. δολ. για να επαναφέρει τον Τραμπ στον Λευκό Οίκο, αλλά είδε τις μετοχές της εταιρείας του να καταρρέουν κατά 48% από τα μέσα Δεκεμβρίου, με φόντο όχι μόνο τους φόβους για τους δασμούς και την ύφεση, αλλά και τις αντιδράσεις για τη συμμετοχή του στις προσπάθειες μείωσης του ομοσπονδιακού προϋπολογισμού. «Εγκλωβισμένες» αισθάνονται και οι εταιρείες που έσπευσαν να υποσχεθούν καινούργια εργοστάσια στις ΗΠΑ στη «νέα εποχή Τραμπ». Από τα εργοστάσια αυτοκινήτων μέχρι τα χυτήρια αλουμινίου, ο Αμερικανός πρόεδρος θέλει να επαναφέρει την παραγωγή στις ΗΠΑ διεξάγοντας τον μεγαλύτερο εμπορικό πόλεμο από τη δεκαετία του 1930. Στελέχη επιχειρήσεων ωστόσο προειδοποιούν ότι η αβεβαιότητα καθιστά ριψοκίνδυνη την επένδυση δισ. δολαρίων στην κατασκευή νέων εγκαταστάσεων.
Το λεγόμενο «reshoring» ήταν κορυφαία προτεραιότητα για τον Τραμπ, με εταιρείες όπως η Apple, η Diageo και η Johnson & Johnson να σπεύδουν να ανακοινώσουν επενδύσεις ύψους 1,9 τρισ. δολ. στις ΗΠΑ μετά την εκλογή του. Το πλάνο ωστόσο αποδεικνύεται εξαιρετικά δύσκολο. Η αναζήτηση ακινήτων, ο σχεδιασμός και η κατασκευή ενός εργοστασίου, μαζί με τις αιτήσεις αδειών και την παραγγελία ρομπότ και άλλου κατασκευαστικού εξοπλισμού σημαίνει ότι θα χρειαστούν χρόνια για να ολοκληρωθούν τα εργοστάσια και πολλά είναι απίθανο να ολοκληρωθούν πριν λήξει η δεύτερη θητεία του Τραμπ. Την ίδια στιγμή πολλές είναι οι επιχειρήσεις που εξετάζουν μια επικίνδυνη στρατηγική για την καταπολέμηση των δασμών: να μηνύσουν τον πρόεδρο Τραμπ. Το Εμπορικό Επιμελητήριο και άλλοι κορυφαίοι βιομηχανικοί όμιλοι σκέφτονται εάν θα υποβάλουν μήνυση, γράφει η WSJ. Αναλυτές προειδοποιούν ότι η κριτική εναντίον του προέδρου θα μπορούσε να προκαλέσει πλήγμα – και να τον κάνει να αυστηροποιήσει την αμφιλεγόμενη δασμολογική στρατηγική του. Η μήνυση θα προκαλούσε ακόμη πιο σκληρή απάντηση, προεξοφλούν. Η αγωγή θα ισχυριζόταν ότι ο πρόεδρος χρησιμοποίησε ανάρμοστα ένα νόμο της δεκαετίας του 1970, τον Διεθνή Νόμο Εκτακτων Οικονομικών Εξουσιών, για να επιβάλει μεγάλο μέρος του δασμολογικού καθεστώτος του. «Οι δικηγόροι φαίνεται να συμφωνούν ότι αυτό είναι παράνομο», λέει ο διευθύνων σύμβουλος του Consumer Technology Association, Γκάρι Σαπίρο. «Θα υπάρξουν αγωγές. Και το Κογκρέσο θα αναγκαστεί να δράσει», είπε.
Μια αγωγή κατά των καθολικών δασμών θα μπορούσε επίσης να υποστηρίξει ότι οι χρόνιες εμπορικές ανισορροπίες που ανέφερε ο Τραμπ για να δικαιολογήσει τις ενέργειές του δεν χαρακτηρίζονται «ασυνήθιστη και έκτακτη» απειλή, όπως απαιτεί το καταστατικό. Οι δασμοί θα μπορούσαν επίσης να είναι ευάλωτοι στο ίδιο νομικό δόγμα στο οποίο βασίστηκε το Ανώτατο Δικαστήριο για να καταρρίψει το σχέδιο ελάφρυνσης του φοιτητικού χρέους της κυβέρνησης Μπάιντεν και τους κανόνες εμβολίου ή δοκιμών COVID για μεγάλους εργοδότες του ιδιωτικού τομέα. Γνωστό ως δόγμα των μεγάλων ερωτημάτων, εξετάζει με σκεπτικισμό εκτελεστικές ενέργειες τεράστιας οικονομικής και πολιτικής σημασίας, που δεν είναι σαφώς εγκεκριμένες από το Κογκρέσο.
