Υπαρξιακή πρόκληση συνιστά για την Ευρώπη η επικράτηση ευρωπαϊκών εργαλείων για τις πληρωμές έναντι των παγκόσμιων παικτών, που κυριαρχούν με έμφαση στον τομέα των καρτών, με συνέπεια ο χώρος των πληρωμών να αναδεικνύεται σε νέο πεδίο μάχης για τη χρηματοοικονομική σταθερότητα.
Με τις φράσεις αυτές περιγράφει το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Πιστωτικών Ερευνών (European Credit Research Institute) τις εξελίξεις στον χώρο των πληρωμών, απευθύνοντας σε έκθεσή του με τίτλο «Η πυξίδα πληρωμών λιανικής της Ε.Ε.», έκκληση για δράση. «Η Ευρώπη πρέπει να αδράξει την ευκαιρία για να επιβεβαιώσει την ηγετική της θέση στις πληρωμές, ενισχύοντας την αυτονομία της έναντι των παγκόσμιων παικτών στον χώρο των καρτών, προειδοποιούν οι συντάκτες της έκθεσης.
Με βάση στοιχεία της ΕΚΤ η χρήση καρτών στα σημεία πώλησης αυξήθηκε στο 39%, από 34% το 2022 και 25% το 2019, ενώ σε όρους αξίας οι κάρτες ήταν το κυρίαρχο μέσο πληρωμής, φτάνοντας το 45% των χρημάτων που μεταφέρθηκαν έναντι 39% που ήταν τα μετρητά το β΄ εξάμηνο του 2024.
Την ίδια στιγμή ωστόσο τα ποσοστά απάτης ως ποσοστό της συνολικής αξίας των συναλλαγών ήταν υψηλότερα στις κάρτες σε σχέση με τις μεταφορές πίστωσης, γεγονός που καθιστά τις τελευταίες «την ασφαλέστερη μέθοδο πληρωμής για τους καταναλωτές».
Η Ευρώπη πρέπει να αδράξει την ευκαιρία για να επιβεβαιώσει την ηγετική της θέση στις πληρωμές, λέει το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Πιστωτικών Ερευνών.
Τα μη ευρωπαϊκά σχήματα καρτών κυριαρχούν στις πληρωμές με κάρτες και είναι οι μόνες λύσεις πληρωμών εκτός από τα μετρητά που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε όλη την Ευρώπη στα σημεία πώλησης. Επιπλέον, όπως σημειώνεται στην έκθεση, τα τέλη που χρεώνονται από τα διεθνή δίκτυα καρτών παραμένουν σε μεγάλο βαθμό μη ρυθμιζόμενα και στερούνται διαφάνειας, επισημαίνεται στην έκθεση, παρά την υιοθέτηση του Κανονισμού Διατραπεζικών Προμηθειών, που έθεσε ανώτατα όρια στις διατραπεζικές προμήθειες.
Πυξίδα προς την κατεύθυνση της ανάκτησης εδάφους από τους ευρωπαϊκούς μηχανισμούς στον χώρο των πληρωμών αποτελούν οι λύσεις για άμεσες πληρωμές, δηλαδή η δυνατότητα πληρωμής σε όλα τα φυσικά και ηλεκτρονικά σημεία απευθείας από τον τραπεζικό λογαριασμό, τομέας στον οποίο η Ευρώπη επιδιώκει να αποκτήσει το προβάδισμα, υποσκελίζοντας την υπεροχή των καρτών. Οι άμεσες πληρωμές προωθούνται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέσω του νέου Κανονισμού που τέθηκε σε ισχύ από την αρχή του χρόνου και ο οποίος εξομοιώνει το κόστος τους με τις απλές μεταφορές χρημάτων. Πρόκειται ουσιαστικά για την υποχρέωση να γίνουν όλες οι πληρωμές –είτε είναι διασυνοριακές είτε εντός των κρατών– άμεσες, και να εκτελούνται μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα με το χαμηλότερο δυνατό κόστος, έτσι ώστε να μην υπάρχει καθυστέρηση και τα κεφάλαια να απελευθερώνονται άμεσα. Επιπλέον, οι ευρωπαϊκές αρχές αναπτύσσουν το ψηφιακό ευρώ, που θα συμπληρώνει τα μετρητά και θα συνυπάρχει με το εμπορικό τραπεζικό χρήμα.
Η Ευρώπη φιλοξενεί μερικά από τα πιο προηγμένα συστήματα πληρωμών στον κόσμο, σημειώνει η έκθεση, κάνοντας αναφορά στις 13 μεγαλύτερες ευρωπαϊκές λύσεις πληρωμών μέσω κινητού τηλεφώνου, που εξυπηρετούν ήδη 135 εκατ. χρήστες και επεξεργάζονται περισσότερες από 9,6 δισ. συναλλαγές. «Εξέχουσες ευρωπαϊκές λύσεις –κατασκευασμένες στην Ευρώπη, για την Ευρώπη– φτάνουν ήδη στις περισσότερες χώρες της Ε.Ε.-27, καλύπτοντας το 96% του πληθυσμού. Αυτές οι λύσεις όχι μόνο έχουν ευδοκιμήσει, αλλά έχουν γίνει επίσης η προτιμώμενη μέθοδος πληρωμής τόσο για τους καταναλωτές όσο και για τους εμπόρους, ιδιαίτερα σε τομείς υψηλής ανάπτυξης, όπως το ηλεκτρονικό εμπόριο και οι πληρωμές μέσω κινητού τηλεφώνου. Ανταγωνιζόμενοι σε σώμα με παγκόσμιους παίκτες, συνεχίζουν να κερδίζουν μερίδιο αγοράς και να επαναπροσδιορίζουν τις προσδοκίες των χρηστών», σημειώνει η έκθεση.
«Πρόκειται για τη διασφάλιση της κυριαρχίας και της αυτονομίας της Ευρώπης σε έναν από τους πιο κρίσιμους κλάδους της ψηφιακής οικονομίας», υπογραμμίζει στην έκθεσή του το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Πιστωτικών Ερευνών, κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου για το επείγον αυτής της ανάγκης, που «δεν θα μπορούσε να είναι μεγαλύτερο», όπως προειδοποιεί. Αυτό γιατί «οι πληρωμές αποτελούν το θεμέλιο της οικονομικής ανθεκτικότητας, της ανταγωνιστικότητας και της καινοτομίας, τροφοδοτώντας κάθε πτυχή της οικονομίας και της κοινωνίας μας. Ως μία από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες βιομηχανίες της Ευρώπης, οδηγούν την παραγωγικότητα, την ψηφιοποίηση, την οικονομική ένταξη και την κοινωνική πρόοδο και χωρίς απρόσκοπτες και ασφαλείς πληρωμές, οι οικονομίες καθυστερούν, οι επιχειρήσεις παραπαίουν και οι κοινωνίες χάνουν την πρόσβαση σε βασικά αγαθά και υπηρεσίες.
Για τους καταναλωτές, οι πληρωμές είναι ένα καθημερινό σημείο επαφής, που διαμορφώνει την εμπιστοσύνη και τη δέσμευση. Για τις επιχειρήσεις, ιδιαίτερα τις ΜΜΕ, αποτελούν κινητήρια δύναμη ανάπτυξης, που ξεκλειδώνει νέες ευκαιρίες και διευρύνει τις αγορές. Αυτό δεν αφορά απλώς τη διατήρηση του ρυθμού – σημαίνει ότι οδηγεί το μέλλον των παγκόσμιων πληρωμών και της παγκόσμιας ψηφιακής οικονομίας», καταλήγει.
