Κλιμακώνοντας περαιτέρω τις εμπορικές εντάσεις, ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε στις 2 Απριλίου –όπως είχε προαναγγελθεί μετά την ολοκλήρωση των σχετικών ερευνών που είχε ζητήσει από τις αρμόδιες αρχές την ημέρα της ορκωμοσίας του– τους ανταποδοτικούς δασμούς που θα επιβληθούν στους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ. Στόχος η αναθεώρηση των δασμών προκειμένου να αντιμετωπιστούν πολιτικές που εφαρμόζουν άλλες χώρες και θεωρούνται αθέμιτες εμπορικές πρακτικές ή μη δασμολογικοί εμπορικοί φραγμοί (π.χ. επιδοτήσεις, χειραγώγηση νομίσματος).
Οι δασμοί αποτελούν στρατηγικό εργαλείο για την εφαρμογή μιας προστατευτικής προσέγγισης στο διεθνές εμπόριο, η οποία συνιστά έναν από τους κύριους στόχους της νέας κυβέρνησης των ΗΠΑ. Βασική επιδίωξη είναι η μείωση του ελλείμματος του ισοζυγίου αγαθών και υπηρεσιών το οποίο ανήλθε στα 918 δισ. δολ. το 2024, το δεύτερο υψηλότερο ιστορικά ύστερα από αυτό του 2022. Το ισοζύγιο υπηρεσιών παρέμεινε θετικό, με πλεόνασμα της τάξης των 295 δισ. δολ., αλλά το ισοζύγιο αγαθών διατηρήθηκε αρνητικό, καταγράφοντας νέο ιστορικά υψηλό έλλειμμα στα 1,2 τρισ. δολ. Επίσης, στόχος της κυβέρνησης είναι η «αναγέννηση» της αμερικανικής βιομηχανίας μέσω της προστασίας της εγχώριας παραγωγής από τον θεωρούμενο ως αθέμιτο διεθνή ανταγωνισμό, της δημιουργίας θέσεων εργασίας και της παροχής κινήτρων σε επιχειρήσεις για αύξηση της παραγωγής τους στις ΗΠΑ, μειώνοντας παράλληλα την εξάρτησή τους από τις εξωτερικές αγορές.
Εν μέσω έντονων ανησυχιών για τις συνέπειες στην παγκόσμια οικονομία από τους νέους (επιπρόσθετους) δασμούς των ΗΠΑ, οι οποίοι αποδείχθηκαν υψηλότεροι από τις αρχικές εκτιμήσεις, ιδιαίτερα για χώρες της Ασίας, οι διεθνείς χρηματαγορές υπέστησαν ισχυρούς κλυδωνισμούς. Οι δύο βασικοί δίαυλοι μέσω των οποίων αναμένεται να επηρεαστεί η διεθνής οικονομία είναι οι εμπορικές ροές και η αβεβαιότητα, η οποία καθυστερεί τις επενδυτικές και καταναλωτικές αποφάσεις, οδηγώντας σε μείωση της εγχώριας ζήτησης και επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας. Η αβεβαιότητα βρίσκεται πλέον κοντά στο ιστορικά υψηλό επίπεδο που καταγράφηκε κατά την έναρξη της κρίσης της πανδημίας το 2020 και δεν αναμένεται να μειωθεί άμεσα. Παρόλο που ο πρόεδρος Τραμπ άφησε κάποια περιθώρια για διαπραγμάτευση, χώρες που πλήττονται ιδιαίτερα από τους δασμούς έχουν ήδη ανακοινώσει ή προτίθενται να ανακοινώσουν ανταποδοτικά μέτρα. Μια τέτοια εξέλιξη ενδέχεται να οδηγήσει σε νέα αύξηση των αμερικανικών δασμών, επιδεινώνοντας περαιτέρω τις διεθνείς εμπορικές σχέσεις.
* EUROBANK RESEARCH
