Μετά την κυκλοφορία του πρωτοποριακού και δωρεάν γλωσσικού μοντέλου από την DeepSeek στις αρχές του έτους, ο Γιαν λε Καν, επικεφαλής επιστήμονας τεχνητής νοημοσύνης (ΑΙ) της Meta, διόρθωσε όσους υπέθεσαν ότι η Κίνα ξεπερνάει τις ΗΠΑ στον κλάδο της τεχνολογίας. Μια σωστή ανάγνωση, είπε, είναι ότι «τα μοντέλα ανοιχτού κώδικα ξεπερνούν τα κλειστά». Αυτό που είναι λιγότερο σαφές, ωστόσο, είναι για πόσο καιρό η Κίνα θα πλημμυρίζει τον κόσμο με τις δωρεάν καινοτομίες της. Οι ηγέτες τεχνολογίας στη Λαϊκή Δημοκρατία, μεταξύ των οποίων οι Εντι Γου της Alibaba, Πόνι Μα της Tencent και Ρόμπιν Λι της Baidu, έχουν αγκαλιάσει τον ανοιχτό κώδικα, ένα σύστημα όπου ο καθένας μπορεί να μελετάει, να τροποποιεί και να χρησιμοποιεί ελεύθερα την τεχνητή νοημοσύνη. Στο άλλο άκρο του φάσματος, η OpenAI, η αμερικανική εταιρεία κατασκευής του ChatGPT, διατηρεί κρυφά τα δεδομένα εκπαίδευσης και τις διαδικασίες των ιδιόκτητων μοντέλων της, αν και σχεδιάζει να κυκλοφορήσει ένα μοντέλο που θα είναι δημόσια προσβάσιμο τους επόμενους μήνες. Ακόμη και τα ελεύθερα διαθέσιμα μοντέλα Llama της Meta περιορίζουν ορισμένες εμπορικές εφαρμογές, αλλά η εταιρεία συμφωνεί ότι ο δρόμος για να δημιουργηθεί ένα βιομηχανικό πρότυπο είναι να είναι ανοιχτό από γενιά σε γενιά.
Η Κίνα, φυσικά, υποστηρίζει τον ανοιχτό κώδικα επειδή κάτι τέτοιο την εξυπηρετεί αυτή τη στιγμή. Οι τεχνολογικοί περιορισμοί της Ουάσιγκτον κατά του Πεκίνου σημαίνουν ότι οι εταιρείες της χώρας δεν έχουν πρόσβαση στα πιο ισχυρά τσιπ της Nvidia για την εκπαίδευση και την ανάπτυξη μοντέλων ΑΙ. Η χρήση προηγμένων μοντέλων ανοιχτού κώδικα από εταιρείες που έχουν πρόσβαση είναι μια λύση. Πριν από το DeepSeek, τα περισσότερα κινεζικά μοντέλα ήταν απλώς παραλλαγές του Llama της Meta. Η συγκέντρωση πόρων με αυτόν τον τρόπο δίνει στην Κίνα την ευκαιρία να μειώσει πιο γρήγορα τη διαφορά από τις ΗΠΑ. Τις τελευταίες εβδομάδες οι Baidu, Alibaba, Tencent και DeepSeek κυκλοφόρησαν ενημερώσεις ή εκδόσεις στις προσφορές ανοιχτού κώδικα. Για παράδειγμα η Ant, που ίδρυσε ο Τζακ Μα, έχει αναπτύξει τεχνικές για να εκπαιδεύει μοντέλα AI χρησιμοποιώντας λιγότερο ισχυρά εγχώρια τσιπ της Huawei. Εάν υιοθετηθούν ευρέως, τέτοιες ανακαλύψεις θα φέρουν την Κίνα πιο κοντά στην επίτευξη του στόχου του προέδρου Σι Τζινπίνγκ για τεχνολογική αυτάρκεια.
Η μεγαλύτερη απειλή για τον ανοιχτό κώδικα στην Κίνα όμως μπορεί να προέρχεται από τους αξιωματούχους στο Πεκίνο, οι οποίοι ελέγχουν ασφυκτικά την οικονομία μέσω συγκεντρωτικών βιομηχανικών πολιτικών και αυστηρών κανονισμών. Τα παραγωγικά προϊόντα και υπηρεσίες τεχνητής νοημοσύνης, για παράδειγμα, πρέπει να «τηρούν τη βασική σοσιαλιστική αξία» και να αποκλείουν περιεχόμενο που «θέτει σε κίνδυνο την εθνική ασφάλεια». Καθώς οι κινεζικές εταιρείες φθάνουν ή ξεπερνούν τους δυτικούς αντιπάλους της τεχνητής νοημοσύνης, το Πεκίνο μπορεί να αρχίσει να αισθάνεται διαφορετικά σχετικά με την παροχή τεχνολογίας που μπορεί να καθορίσει ποια χώρα έχει προβάδισμα στον στρατιωτικό τομέα ή στον κυβερνοχώρο. Ορισμένοι υπάλληλοι της DeepSeek υπόκεινται ήδη σε ταξιδιωτικούς περιορισμούς. Ο Γκρέγκορι Αλεν από το Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών παρατηρεί ότι οι καινοτόμες τεχνικές εκπαίδευσης AI του DeepSeek θα μπορούσαν να ωφελήσουν τις αμερικανικές επιχειρήσεις περισσότερο από τις κινεζικές, καθώς οι Αμερικανοί μπορούν να τις εφαρμόσουν σε πολύ ανώτερους υπολογιστικούς πόρους. Αξίζει να σημειωθεί ότι η «αγκαλιά» της Κίνας για τον ανοιχτό κώδικα δεν επεκτείνεται σε τομείς όπου είναι ήδη παγκόσμιος ηγέτης, όπως οι μπαταρίες ηλεκτρικών οχημάτων και η πράσινη ενέργεια. Η προσφορά φθηνών και δωρεάν κινεζικών μοντέλων τεχνητής νοημοσύνης μπορεί να είναι άφθονη, αλλά ενδέχεται να μη διαρκέσει πολύ.
