Με την «Ημέρα Απελευθέρωσης» να πλησιάζει –όπως ονόμασε ο Ντόναλντ Τραμπ την 2α Απριλίου, όταν θα ξεκινήσει η εφαρμογή των δασμών– και την επόμενη συνεδρίαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να ακολουθεί δύο εβδομάδες μετά, οι αξιωματούχοι της ΕΚΤ προσπαθούν να αξιολογήσουν πώς αυτή η δασμολογική καταιγίδα σε συνδυασμό με την εκτόξευση των αμυντικών δαπανών στην Ευρώπη, θα επηρεάσουν τον πληθωρισμό και την ανάπτυξη και επομένως την πολιτική για τα επιτόκια.
«Ολα είναι ανοιχτά»
Αυτή είναι μία δύσκολη άσκηση ισορροπίας και ένα κρίσιμο παζλ το οποίο πρέπει να λύσει η ΕΚΤ. Συνεπώς, όσον αφορά το ποια θα είναι η απόφαση για τα επιτόκια κατά τη συνεδρίαση του Απριλίου, η απάντηση είναι: «Ολα είναι ανοιχτά».
Επειτα από έξι μειώσεις 150 μονάδων βάσης συνολικά στο κόστος δανεισμού από τον Ιούνιο –με το επιτόκιο καταθέσεων να διαμορφώνεται σήμερα στο 2,5%–, οι αξιωματούχοι της ΕΚΤ στέλνουν ανάμεικτα μηνύματα για το τι πρέπει να γίνει στη συνέχεια. Τα «περιστέρια» του διοικητικού συμβουλίου προτιμούν νέα μείωση επιτοκίων τον Απρίλιο, ενώ τα «γεράκια» υποστηρίζουν πως θα πρέπει να εξεταστεί μία παύση στις μειώσεις, καθώς αυτό θα παρέχει περισσότερο χρόνο να «ζυγιστούν» οι αβεβαιότητες.
Πριν από μερικές ημέρες η επικεφαλής της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ έστειλε σαφή προειδοποίηση ότι η εμπορική αβεβαιότητα αποτελεί σημαντική απειλή για την ανάπτυξη και τον πληθωρισμό της Ευρωζώνης, με τις πιέσεις των τιμών λόγω των δασμών να αναμένεται να ενταθούν. «Οι εμπορικές τριβές είναι επιζήμιες για την παγκόσμια ανάπτυξη και ευημερία», είπε, προειδοποιώντας ότι τα αντίποινα και οι διακοπές της εφοδιαστικής αλυσίδας θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε υψηλότερο κόστος για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις και τους καταναλωτές. Ενα νέο κύμα δασμών, πρόσθεσε, θα μπορούσε να ωθήσει τον πληθωρισμό έως και 0,5% υψηλότερα, περιπλέκοντας τις προσπάθειες της ΕΚΤ να σταθεροποιήσει τις τιμές, ενώ ταυτόχρονα θα περιορίσει την οικονομική ανάπτυξη.
Ανησυχίες για πλήγμα στην ανάπτυξη και άνοδο του πληθωρισμού από τους αμερικανικούς δασμούς που αναμένεται να εφαρμοστούν στις 2 Απριλίου.
Ενδεικτικό της «πρωτοφανούς», όπως έχει χαρακτηριστεί, αβεβαιότητας ενόψει της 2ας Απριλίου είναι το ότι την περασμένη εβδομάδα υπήρξε μπαράζ εκδόσεων ομολόγων στην Ευρώπη, με κράτη και εταιρείες να σπεύδουν να προλάβουν τη μεταβλητότητα που θα τροφοδοτήσει ο εμπορικός πόλεμος, με περισσότερους από 40 εκδότες να βγαίνουν τις αγορές μέσα σε τρεις ημέρες.
Πολλά μέλη του διοικητικού συμβουλίου εμφανίζονται περισσότερο ανήσυχα για το πλήγμα στην ανάπτυξη από τους δασμούς, παρά για την πιθανή ανοδική πίεση στον πληθωρισμό. «Ενας εμπορικός πόλεμος με τις ΗΠΑ θα μπορούσε να έχει βραχυχρόνιες επιπτώσεις στον πληθωρισμό, αλλά θα είναι εξαιρετικά επιζήμιος για την οικονομική ανάπτυξη», όπως τόνισε ο αντιπρόεδρος της ΕΚΤ Λουίς ντε Γκίντος.
Σε αντίθεση με αξιωματούχους όπως ο Ιταλός Πιέρο Τσιπολόνε, ο Ελληνας κεντρικός τραπεζίτης Γιάννης Στουρνάρας και ο Γάλλος Φρανσουά Βιλερουά ντε Γκαλό, οι οποίοι έχουν ταχθεί υπέρ των περαιτέρω μειώσεων στα επιτόκια, ο Ντε Γκίντος τηρεί πλέον μία πιο προσεκτική στάση. «Οταν βρίσκεσαι σε ένα πολύ σκοτεινό δωμάτιο με πολλή αβεβαιότητα, πρέπει να κάνεις προσεκτικά βήματα… πρέπει να είσαι πολύ συνετός», είπε επαναλαμβάνοντας τη φράση που είχε πει κάποτε ο πρώην επικεφαλής της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι.
Το «χτύπημα»
Η ανάλυση της ΕΚΤ δείχνει ότι ένας δασμός 25% στα ευρωπαϊκά αγαθά θα μείωνε την αύξηση του ΑΕΠ της Ευρωζώνης κατά περίπου 0,3% το πρώτο έτος. Εάν η Ευρωπαϊκή Ενωση ανταποκριθεί με δικούς της δασμούς, το ποσοστό αυτό θα μπορούσε να ανέλθει σε 0,5%. Ωστόσο αυτές οι εκτιμήσεις φαίνονται πολύ αισιόδοξες σε σχέση με αυτές άλλων ερευνών. Η Goldman Sachs, για παράδειγμα, εκτιμά ότι δασμοί 25% και αντίποινα θα «χτυπήσουν» το ΑΕΠ της περιοχής κατά 1,4%, οι υπολογισμοί του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου τοποθετούν το πλήγμα στο 1,1%, και αυτοί του γαλλικού υπουργείου Οικονομικών καθώς και του γερμανικού Οικονομικού Ινστιτούτου, στο 1,6%.
