«Ναι» υπό προϋποθέσεις λένε στην πλειονότητά τους τα μέλη του Ελληνικού Πάνελ Οικονομολόγων στην πρόταση του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών (ΚΕΦίΜ) για αναθεώρηση των δημοσιονομικών κανόνων του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης της Ε.Ε., ώστε να διευκολυνθεί η μετάβαση από διανεμητικά σε κεφαλαιοποιητικά συνταξιοδοτικά συστήματα σε κράτη-μέλη όπως η χώρα μας.
Να σημειωθεί ότι σε πρόσφατη μελέτη του το ΚΕΦίΜ επισημαίνει ότι το κριτήριο χρέους του Μάαστριχτ θέτει εμπόδια στην αναγκαία μεταρρύθμιση των συνταξιοδοτικών συστημάτων στην Ευρώπη. Ο ισχύον υπολογισμός του δημοσίου χρέους δεν συνυπολογίζει τις σιωπηρές υποχρεώσεις που απορρέουν από τις συνταξιοδοτικές υποσχέσεις προς τους εργαζομένους στον ιδιωτικό και τον δημόσιο τομέα. Ετσι, το κέντρο εκτιμά πως καθίσταται απαγορευτική η χρηματοδότηση του κόστους μετάβασης από διανεμητικά συστήματα –όπου οι συντάξεις των σημερινών συνταξιούχων πληρώνονται από τις εισφορές των σημερινών εργαζομένων– σε κεφαλαιοποιητικά συστήματα, όπου οι εισφορές των σημερινών εργαζομένων θα χρησιμοποιούνται για την καταβολή των δικών τους μελλοντικών συντάξεων.
Ιδιαίτερα στη χώρα μας το πρόβλημα είναι οξύ. Οπως επισημαίνει το μέλος του επιστημονικού συμβουλίου του ΚΕΦίΜ και υπεύθυνος του Ελληνικού Πάνελ Οικονομολόγων, Γιώργος Αρχόντας, δεδομένης της δημογραφικής κατάστασης στην Ελλάδα οι πόροι που συλλέγονται από εισφορές καλύπτουν μόλις περίπου κατά το ήμισυ το συνολικό κόστος των συντάξεων που καταβάλλονται, με τη δαπάνη για συντάξεις να προβλέπεται το 2025 να καλυφθεί κατά το 43% από τον τακτικό προϋπολογισμό. Ετσι η χώρα μας συνεχίζει, παρά τις δύσκολες μεταρρυθμίσεις της προηγούμενης δεκαετίας, να έχει την 3η μεγαλύτερη δαπάνη ως ποσοστό του ΑΕΠ στην Ε.Ε.
Επιπλέον, ο κ. Αρχόντας σημειώνει πως η ύπαρξη ενός εύρωστου κεφαλαιοποιητικού συστήματος θα δημιουργούσε κεφάλαια για επενδύσεις σε κρίσιμες υποδομές και επιχειρηματικές προσπάθειες. Αυτό μάλιστα αποτελεί ένα ευρύτερα ευρωπαϊκό πρόβλημα ανταγωνιστικότητας, καθώς στην Ευρωπαϊκή Ενωση τα περιουσιακά στοιχεία που διαχειρίζονταν το 2016 συνταξιοδοτικά ταμεία και ασφαλιστικές εταιρείες ανέρχονταν σε μόλις 3,7 τρισ. ευρώ, ενώ στις ΗΠΑ έφταναν τα 28,1 τρισ. δολάρια.
Στην ερώτηση του Πάνελ για τον Φεβρουάριο, απάντησαν 21 Ελληνίδες και Ελληνες οικονομολόγοι. Από αυτούς, το 48% συμφωνεί με την αναθεώρηση των δημοσιονομικών κανόνων του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης της Ε.Ε. –ώστε να συνυπολογίζονται ως μέρος του δημοσίου χρέους οι σιωπηρές υποχρεώσεις των κρατών προς τις μελλοντικές συντάξεις προκειμένου να διευκολυνθεί η μετάβαση από διανεμητικά σε κεφαλαιοποιητικά συστήματα–, το 24% διαφωνεί, ενώ το 29% τοποθετείται μεταξύ των δύο αυτών επιλογών. Τα ποσοστά αθροίζουν 101% λόγω στρογγυλοποίησης.
Στα σχόλιά τους βέβαια τα μέλη του Ελληνικού Πάνελ Οικονομολόγων αφενός τονίζουν ότι η αναθεώρηση των δημοσιονομικών κανόνων πρέπει να συμβάλει στην ενίσχυση της διαφάνειας ως προς το πραγματικό δημόσιο χρέος, αφετέρου επισημαίνουν ότι η οποιαδήποτε μεταβολή των δημοσιονομικών κανόνων ενέχει σοβαρούς οικονομικούς και πολιτικούς κινδύνους.
ΡΟΥΛΑ ΣΑΛΟΥΡΟΥ
