Σειρά προσομοιώσεων με προβλέψεις με τη βοήθεια της τεχνολογίας κατατείνουν στο συμπέρασμα πως με τις κατάλληλες πολιτικές, όπως με την προώθηση της μακροοικονομικής σταθερότητας και της ανάπτυξης, μπορούν να αποτραπούν οι συγκρούσεις.
Η μακροοικονομική πολιτική μπορεί να παίξει ρόλο στην πρόληψη των ένοπλων συγκρούσεων και να σώσει ζωές, να αποτρέψει τραυματισμούς, εξαναγκαστικές μετατοπίσεις και μετανάστευση, όπως και μεγάλες ζημίες στην οικονομία. Σύμφωνα με έρευνα του ΔΝΤ, προκύπτει πως για κάθε δολάριο που επενδύεται στην πρόληψη των συγκρούσεων με πολιτικές που προωθούν τη μακροοικονομική σταθερότητα και την ανάπτυξη, που ενισχύουν τους θεσμούς και στηρίζουν την ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών, μπορούν να εξοικονομηθούν από 26 έως 103 δολ. από τις ενδεχόμενες ζημίες μιας ένοπλης σύγκρουσης. Σε αυτές συγκαταλέγεται το κόστος των αναγκών για ανθρωπιστική βοήθεια καθώς και το πλήγμα στην οικονομία. Προκύπτει μάλιστα πως είναι πολύ πιο αισθητή η εξοικονόμηση αυτών των απωλειών σε χώρες υψηλού κινδύνου που έχουν πληγεί προσφάτως από βίαιες συγκρούσεις.
Ειδικότερα, σύμφωνα με την έρευνα του ΔΝΤ, τρεις παράγοντες μακροοικονομικής πολιτικής είναι ιδιαιτέρως αποτελεσματικοί ως προς τη μείωση του κινδύνου ένοπλης σύγκρουσης. Πρώτον, η υγιής δημοσιονομική θέση και οι υψηλές δυνατότητες του κράτους, καθώς ο κίνδυνος συγκρούσεων μειώνεται όταν οι κυβερνήσεις συγκεντρώνουν περισσότερα έσοδα από όσα δαπανούν και χρησιμοποιούν το πλεόνασμα για τη χρηματοδότηση καλύτερων υπηρεσιών και την οικονομική ανάπτυξη. Δεύτερον, μια καλή κατάσταση στην αγορά εργασίας και γενικότερα μια ανθεκτική οικονομία, καθώς όταν η ανεργία είναι σε υψηλά επίπεδα, η πιθανότητα να ξεσπάσει βία και μάλιστα με μεγάλη ένταση αυξάνεται. Οταν οι άνθρωποι εργάζονται δεν έχουν τόσο την τάση να καταφύγουν στα όπλα. Και τρίτον, η συμμετοχή διεθνών οργανισμών στη βελτίωση των δυνατοτήτων του κράτους. Οταν, για παράδειγμα, το ΔΝΤ στηρίζει οικονομικά τις χώρες που έχουν ανάγκη, τότε μειώνεται η πιθανότητα βίαιων συγκρούσεων κατά 1,5 έως 4 εκατοστιαίες μονάδες. Με άλλα λόγια, η μακροοικονομική στήριξη μπορεί να συμπληρώσει τις προσπάθειες για διατήρηση της ειρήνης.
Δεδομένου ότι τα οφέλη της πρόληψης είναι μεγαλύτερα όταν δεν έχει ακόμη ξεσπάσει βία, είναι κρίσιμης σημασίας η ανάπτυξη συστημάτων προειδοποίησης για τους ιθύνοντες που χαράσσουν πολιτική. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό σε χώρες εύθραυστες, στις οποίες αυξάνονται οι κοινωνικές εντάσεις αλλά οι κίνδυνοι δεν είναι αρκετά προφανείς.
* Οι κ. Φρανκ Μπουσκέ και Πολ Μ. Μπίσκα είναι συνεργάτες του ΔΝΤ. Το άρθρο δημοσιεύθηκε στο ιστολόγιο του Ταμείου.
