Ισο ποσοστό αύξησης των αμυντικών δαπανών για όλα τα κράτη-μέλη, ανεξαρτήτως του επιπέδου των σημερινών δαπανών τους, προεξοφλούσαν χθες πηγές του οικονομικού επιτελείου ότι θα επιτρέπει η πρόταση της Κομισιόν για τη ρήτρα διαφυγής από τους κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας.
Μια τέτοια προσέγγιση, την οποία σκιαγράφησε μετά το Εurogroup της περασμένης Δευτέρας και ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν, αρμόδιος για θέματα οικονομίας Βάλντις Ντομπρόβσκις, ικανοποιεί την Ελλάδα, καθώς και όλες τις χώρες που έχουν υψηλά επίπεδα αμυντικών δαπανών. Βέβαια, από εκεί και πέρα είναι ένα ερώτημα πόσο θα θελήσει, αλλά και θα μπορέσει, η Ελλάδα να αυξήσει τις αμυντικές της δαπάνες χωρίς να θέσει σε κίνδυνο τη δημοσιονομική αξιοπιστία της. Επίσης, ένα ερώτημα είναι αν θα μπορεί να χρησιμοποιήσει τον δημοσιονομικό χώρο που θα προκύψει από την εφαρμογή της ρήτρας διαφυγής –και σε ποιο βαθμό– για άλλες δαπάνες ή φορολογικές απαλλαγές. Στο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας η συζήτηση που γίνεται αφορά μια αύξηση του δημοσιονομικού χώρου το 2026 κατά περίπου 500 εκατ. ευρώ, όσο υπολογίζεται ότι θα αυξηθούν, με τον σημερινό προγραμματισμό, οι αμυντικές δαπάνες. Μαζί με το περιθώριο των 500 εκατ. ευρώ που ήδη υπήρχε στο Μεσοπρόθεσμο Δημοσιονομικό Διαρθρωτικό Σχέδιο για το 2026, αφού δεν καλύφθηκε πλήρως η προβλεπόμενη οροφή δαπανών, το σύνολο των προβλεπόμενων παροχών του επόμενου έτους θα κυμανθεί στο 1 δισ. ευρώ, μεταδίδουν πηγές του υπουργείου. Μάλιστα, σημειώνουν ότι αυτή η εκτίμηση έχει ενσωματώσει και τον «χώρο» που δημιουργεί η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής. Αναφέρουν ότι η υπέρβαση των εσόδων του 2024 ήταν περίπου 2 δισ. ευρώ, εκ των οποίων το 1,5 δισ. ευρώ αφορά τη σύλληψη της φοροδιαφυγής και τα υπόλοιπα αποδίδονται στην υπέρβαση του ρυθμού ανάπτυξης.
«Η χώρα μας για πολλά χρόνια και για λόγους προστασίας των συνόρων της επένδυε σημαντικούς πόρους στην ενίσχυση της αμυντικής της ικανότητας, επωμιζόμενη και το αντίστοιχο δημοσιονομικό κόστος», είπε ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας Κωστής Χατζηδάκης, μετά τις συνεδριάσεις του Eurogroup και του ECOFIN τη Δευτέρα και την Τρίτη στις Βρυξέλλες. «Θα ήταν προφανώς άδικο τη στιγμή που όλη η Ευρώπη αντιμετωπίζει μια παρόμοια πρόκληση να βρεθούμε σε μειονεκτική θέση επειδή ενεργήσαμε έγκαιρα, κάνοντας αυτό που τώρα καλούνται να κάνουν και οι υπόλοιποι».
Η Ελλάδα υποστηρίζει, επίσης, όπως και άλλες χώρες, ότι η ένταξη στη ρήτρα διαφυγής, παρότι εθνική, πρέπει να γίνει συντονισμένα, απ’ όλες τις χώρες μαζί, ώστε να μη δοθεί αφορμή να στοχοποιηθεί κάποια μεμονωμένη, εφ’ όσον πάρει πρωτοβουλία. Σε εκκρεμότητα είναι ακόμη ο ορισμός των αμυντικών δαπανών, δηλαδή κατά πόσον θα περιοριστούν στις επενδύσεις, όπως αρχικώς ανέφερε η πρόταση της προέδρου της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ή θα είναι πιο ευέλικτος, περιλαμβάνοντας και κάποιες άλλες αμυντικές δαπάνες.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα υποβάλει την πρότασή της ίσως και την ερχόμενη εβδομάδα, όπως ανέφερε τη Δευτέρα ο κ. Ντομπρόβσκις. Ο ίδιος είπε ότι θα ενεργοποιηθεί η ρήτρα διαφυγής για ένα περιορισμένο χρονικό διάστημα 4 ετών.
