Επειτα από εννέα διαδοχικές αυξήσεις του βασικού επιτοκίου, η Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας (ΚΤΤ) ξεκίνησε τον περασμένο Δεκέμβριο τη χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής, προχωρώντας σε δύο διαδοχικές μειώσεις του βασικού επιτοκίου, κατά 250 μονάδες βάσης εκάστη, που το διαμόρφωσαν στο 45%. Η ΚΤΤ αιτιολόγησε την αντιστροφή της νομισματικής πολιτικής επικαλούμενη κυρίως την τάση του υποκείμενου μηνιαίου πληθωρισμού, ο οποίος βασίζεται στον εποχικά προσαρμοσμένο δείκτη τιμών, καθώς και στην εξασθένηση των πληθωριστικών προσδοκιών. Σε ό,τι αφορά τον συνολικό ετήσιο πληθωρισμό, αφού ανήλθε έως το 75,5% τον Μάιο του 2024, έκτοτε επιβραδύνεται και τον Νοέμβριο, προ των μειώσεων του βασικού επιτοκίου, είχε υποχωρήσει στο 47,1%.
Ωστόσο η υποχώρηση του πληθωρισμού το δίμηνο Δεκεμβρίου – Ιανουαρίου ήταν βραδύτερη, έως το 42,1% τον δεύτερο μήνα. Αυτό οφείλεται στην επιτάχυνση του πληθωρισμού σε συγκεκριμένες υπηρεσίες (εκπαίδευση, υγεία) και στην επιβράδυνση της υποχώρησής του στην ενέργεια. Με τη σειρά τους, αυτές οι τάσεις προήλθαν από τις νέες αυξήσεις σε μισθούς και συντάξεις, την άνοδο των διεθνών τιμών ενέργειας και ορισμένων διοικητικά καθορισμένων τιμών, αλλά και από την ενισχυμένη βαρύτητα των υπηρεσιών στον δείκτη τιμών καταναλωτή το 2025. Αυτοί οι παράγοντες είναι πλέον πιθανό να επιδράσουν ανασχετικά στον αποπληθωρισμό και την προσεχή περίοδο. Αλλωστε, στην πρόσφατη έκθεσή της για τον πληθωρισμό, η ΚΤΤ αναθεώρησε προς τα επάνω την πρόβλεψή της για το επίπεδό του στο τέλος του 2025 κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες (π.μ.), στο 24%, επικαλούμενη ισχυρότερες επιδράσεις κυρίως από τις διοικητικά καθοριζόμενες τιμές (+1,7 π.μ.) και τη μεγαλύτερη βαρύτητα των υπηρεσιών στον ΔΤΚ (+0,8 π.μ.). Επιπλέον, τον Ιανουάριο ο μηνιαίος υποκείμενος πληθωρισμός, ο οποίος επηρεάζει σημαντικά την ΚΤΤ στις αποφάσεις νομισματικής πολιτικής, επιταχύνθηκε στο 3,4% από 2,0%, εξαιτίας κυρίως της ταχύτερης ανόδου τιμών στην ενέργεια, τα επεξεργασμένα τρόφιμα και κάποιες υπηρεσίες. Κατά την παρουσίαση της έκθεσης πληθωρισμού, ο διοικητής της κεντρικής τράπεζας θεώρησε αυτή την τάση αναμενόμενη και οφειλόμενη σε εποχικούς παράγοντες, ενώ εκτίμησε πως θα συνεχιστεί καθ’ όλο το πρώτο τρίμηνο. Ωστόσο, από τον τόνο της τοποθέτησής του θεωρείται πλέον πιθανή μια νέα μείωση του βασικού επιτοκίου στην προσεχή συνεδρίαση της ΚΤΤ στις 6 Μαρτίου. Η σημασία της αποτελεσματικότητας της νομισματικής πολιτικής για τις προοπτικές της τουρκικής οικονομίας αναδεικνύεται από το ότι η επιτάχυνση του ετήσιου ρυθμού ανάπτυξής της στο δ΄ τρίμηνο του 2024 σε 2,4% από 1,9%, προήλθε από την αλλαγή τάσης στις επενδύσεις σε ανοδική και την ταχύτερη αύξηση της κατανάλωσης των νοικοκυριών.
* EUROBANK RESEARCH
