Ο φετινός χειμώνας έχει φέρει σε παγκόσμιο επίπεδο δραματικές πολιτικές και οικονομικές αλλαγές. Καθώς η Ελλάδα αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της Ευρωπαϊκής Ενωσης και της παγκόσμιας οικονομίας, οι ιθύνοντες χάραξης πολιτικής οφείλουν να είναι προετοιμασμένοι να αντιδράσουν στο εξωτερικό περιβάλλον με τρόπους που θα εμπεδώνουν τις πρόσφατες επιτυχίες της χώρας. Η Ελλάδα έχει πλέον ξεπεράσει την οικονομική κρίση και βρίσκεται σε μια θετική οικονομική τροχιά για το μεγαλύτερο μέρος της τελευταίας δεκαετίας. Το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ μειώνεται, καθώς η κυβέρνηση έχει αποδείξει τη βούλησή της να λαμβάνει δύσκολες αποφάσεις στην κατεύθυνση μιας υγιέστερης δημοσιονομικής πολιτικής. Ενώ μάλιστα ορισμένες μεγαλύτερες ευρωπαϊκές οικονομίες φλερτάρουν με τη στασιμότητα, η Ελλάδα προβλέπεται να διατηρήσει σταθερά επίπεδα ανάπτυξης του ΑΕΠ άνω του 2%.
Δεδομένων ωστόσο των συνεχών γεωπολιτικών μεταβολών, ακόμη και από μήνα σε μήνα, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής στην Αθήνα οφείλουν να εστιάσουν τις προσπάθειές τους σε στόχους που υπερβαίνουν τη διατήρηση ενός υγιούς status quo.
Σήμερα στην Ουάσιγκτον συμβαίνουν σημαντικές αλλαγές. Η Γαλλία και η Γερμανία διαχειρίζονται πολιτικές μεταβάσεις, ενώ οι αξιωματούχοι στις Βρυξέλλες έχουν γρήγορα μετατοπιστεί σε μια αφήγηση που επικεντρώνεται στην ανταγωνιστικότητα.
Μέσα σ’ αυτό το περιβάλλον η Ελλάδα θα πρέπει να συνεχίσει να αντιμετωπίζει σοβαρά τα ζητήματα της ανάπτυξης και της ανταγωνιστικότητας, καθώς και την πιθανότητα επιβολής διεθνών οικονομικών αντιποίνων.
Το Tax Foundation σε συνεργασία με το ΚΕΦίΜ δημοσιεύει από το 2019 στα ελληνικά τον Διεθνή Δείκτη Φορολογικής Ανταγωνιστικότητας. Ο δείκτης συγκρίνει τα φορολογικά συστήματα των χωρών του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), αναδεικνύοντας εκείνα που αποφεύγουν στρεβλωτικές οικονομικές αποφάσεις και υποστηρίζουν τις επενδύσεις και την ανάπτυξη. Παρά τις δύσκολες μεταρρυθμίσεις των τελευταίων ετών, η Ελλάδα εξακολουθεί να κατατάσσεται 27η από τις εξεταζόμενες 38 χώρες στην πιο πρόσφατη έκδοση του δείκτη, κατάταξη που καταδεικνύει τα σημαντικά περιθώρια βελτίωσης. Υπάρχουν υπερβολικά πολλές φορολογικές εξαιρέσεις, ιδίως στον ΦΠΑ, ενώ το φορολογικό σύστημα λειτουργεί τιμωρητικά για τις επιχειρηματικές επενδύσεις, καθώς δεν επιτρέπει την πλήρη έκπτωση όλων των δαπανών.
Από την πρώτη δημοσίευση του δείκτη το 2014, κάθε χρόνο κάποιες χώρες της Βόρειας Ευρώπης διακρίνονται για τις επιδόσεις τους. Η Εσθονία κατέχει με διαφορά την πρώτη θέση, με ένα φορολογικό σύστημα που φορολογεί τα επιχειρηματικά κέρδη μόνον όταν αυτά διανέμονται στους μετόχους, εφαρμόζει έναν σχεδόν ενιαίο φορολογικό συντελεστή και υιοθετεί μια αποτελεσματική προσέγγιση στη φορολογική διαχείριση, ενώ αποφεύγει εξαιρέσεις στον ΦΠΑ.
Ακόμη και η Σουηδία, μια χώρα με υψηλή φορολογία, καταλαμβάνει τη 12η θέση στον δείκτη. Αυτό συμβαίνει επειδή ο δείκτης εστιάζει στη δομή των φορολογικών πολιτικών και όχι μόνο στη συνολική φορολογική επιβάρυνση. Η Ελλάδα μπορεί να παραδειγματιστεί από τη φορολογική πολιτική της Σουηδίας, ιδίως σε ό,τι αφορά την αντιμετώπιση των αναπτυσσόμενων επιχειρήσεων.
*Ο κ. Ντανιέλ Μπαν είναι πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του Tax Foundation Europe.
