Η επιτυχία της Κίνας με την DeepSeek δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία, δεν έγινε εν μια νυκτί ούτε ήταν τυχαία. Το Πεκίνο έχει επενδύσει πάρα πολλά στην παιδεία για να επιτύχει τον στόχο να αναδειχθεί σε ηγετική δύναμη στην τεχνητή νοημοσύνη και μάλιστα εντός του 2025. Από το 2018, το Πεκίνο έχει θεσπίσει 2.300 προπτυχιακά προγράμματα τεχνητής νοημοσύνης, ενώ από το 2022 και μετά το 50% των κορυφαίων ερευνητών τεχνητής νοημοσύνης παγκοσμίως προέρχεται από κινεζικά πανεπιστήμια έναντι αντίστοιχου ποσοστού 18% των ΗΠΑ.
Η ομάδα ερευνητών και επιστημόνων που πέτυχε το άλμα της DeepSeek και προκάλεσε παγκόσμια αναστάτωση αποτελείτο αποκλειστικά από αποφοίτους πανεπιστημίων της Κίνας, σύμφωνα με τον ιδρυτή της εν λόγω εταιρείας. Αυτό και μόνον αποτελεί αποκαλυπτική εξέλιξη, καθώς έρχεται σε οξεία αντίθεση με πολλές κινεζικές εταιρείες τεχνολογίας που έχουν στελεχωθεί με ταλέντα από το εξωτερικό.
«Η επιτυχία της DeepSeek αποτελεί απόδειξη ότι το εκπαιδευτικό μας σύστημα είναι καταπληκτικό», έγραφε προ ημερών ένα κινεζικό blog σχολιάζοντας τις αντιδράσεις σοκ που προκάλεσε στην Αμερική. Για πολλούς στην Κίνα, η ισχύς του εκπαιδευτικού της συστήματος είναι αλληλένδετη με την παγκόσμια θέση της χώρας. Το Πεκίνο έχει επενδύσει πολλά στην παιδεία και ο αριθμός όσων αποφοιτούν κάθε χρόνο από τα πανεπιστήμια της χώρας είναι πλέον 14 φορές από εκείνον που ήταν πριν από δύο δεκαετίες. Πολλά από τα κινεζικά πανεπιστήμια κατατάσσονται πλέον ανάμεσα στα καλύτερα του κόσμου. Επιπλέον, έχει αρχίσει να αντιστρέφεται η τάση που επί πολλές δεκαετίες είχαν οι πλέον ταλαντούχοι απόφοιτοι της Κίνας να μεταναστεύουν στο εξωτερικό και να μένουν για πάντα εκεί. Το 2020, οι απόφοιτοι θετικών επιστημών και τεχνολογίας ήταν υπερ-τετραπλάσιοι των αντιστοίχων στις ΗΠΑ. Ισως η πλειονότητα των ταλαντούχων Κινέζων ερευνητών να βρίσκεται και να εργάζεται ακόμη στις ΗΠΑ, αλλά αυξάνεται διαρκώς ο αριθμός εκείνων που εργάζονται εντός Κίνας. Εξάλλου, η Ουάσιγκτον έχει δυσχεράνει σημαντικά τις συνθήκες για τους Κινέζους φοιτητές που σπουδάζουν σε ορισμένους τομείς, συμπεριλαμβανομένης της τεχνητής νοημοσύνης. Τους δίνει, άλλωστε, πολύ πιο δύσκολα βίζα επικαλούμενη λόγους εθνικής ασφάλειας. Το εκπαιδευτικό σύστημα της Κίνας έχει επικριθεί από αρκετούς, που επισημαίνουν ότι επικεντρώνεται στις εξετάσεις και δεν δίνει τόση βάση στη δημιουργικότητα και στην καινοτομία. Είναι αλήθεια ότι δεν παράγουν όλα τα προγράμματα σπουδών τους καλύτερους. Οι κορυφαίες σχολές της, όμως, όπως τα Πανεπιστήμια της Τσινγκουά και του Πεκίνου, είναι διακεκριμένες σε παγκόσμιο επίπεδο. Και πολλοί από τους ερευνητές της DeepSeek ήταν απόφοιτοι αυτών των δύο πανεπιστημίων.
Σύμφωνα με τον Πάβελ Ντουρόφ, ιδρυτή της πλατφόρμας μηνυμάτων Telegram, καθοριστικός παράγοντας έχει σταθεί ο θηριώδης ανταγωνισμός που αναπτύσσεται μέσα στα σχολεία και στις σχολές της Κίνας και οδηγεί σε άλματα στην τεχνητή νοημοσύνη. Ο ίδιος έγραψε προσφάτως σε ηλεκτρονικό μήνυμά του ότι «αν οι ΗΠΑ δεν αναμορφώσουν το εκπαιδευτικό τους σύστημα, κινδυνεύουν να χάσουν την ηγεμονική τους θέση και να την κατακτήσει η Κίνα». Είναι, ωστόσο, γεγονός πως ό,τι κι αν συμβαίνει μέσα στις σχολές και όσα και αν επενδύει η Κίνα στην τεχνητή νοημοσύνη, έξω από τις αίθουσες διδασκαλίας οι απόφοιτοι αντιμετωπίζουν εμπόδια όπως, για παράδειγμα, η νοοτροπία που επικρατεί στις κινεζικές επιχειρήσεις αλλά και η άκαμπτη στάση της κινεζικής ηγεσίας. Η DeepSeek, όμως, κατόρθωσε να αποφύγει πολλά από αυτά τα εμπόδια εν μέρει επειδή τηρούσε χαμηλούς τόνους, ενώ ο ιδρυτής της είχε δηλώσει αφοσιωμένος στη σχετική έρευνα και όχι στο εύκολο κέρδος. Πρέπει να δούμε, βέβαια, μέχρι πότε θα μπορεί να τηρεί την ίδια στάση.
