Το τέλος της Δύσης μπορεί να είναι κοντά

Εάν οι ΗΠΑ δεν ενδιαφέρονται πλέον για τη Δύση και τις αξίες της, οι υπόλοιπες χώρες θα μπορούσαν να συστρατευθούν

2' 48" χρόνος ανάγνωσης

Η άνοδος της Κίνας τις τελευταίες δεκαετίες είχε ήδη θέσει τις πλούσιες δημοκρατίες του κόσμου σε άμυνα. Τώρα ο Ντόναλντ Τραμπ ρίχνει μια καταστροφική βόμβα στις συμμαχίες, στις αξίες και στους θεσμούς που στηρίζουν τη δυτική ισχύ. Η Δύση είναι λιγότερο ένας γεωγραφικός ορισμός και περισσότερο μια γεωπολιτική δύναμη και ένα σύνολο αξιών. Συσπειρώνει όχι μόνο τις πλούσιες δημοκρατίες της Βόρειας Αμερικής και της Ευρώπης, αλλά και την Ιαπωνία σε ένα πλαίσιο αλληλοκαλυπτόμενων συμφώνων και συνθηκών. Τα ερείσματά τους είναι τα αμοιβαία συμφέροντα και οι ιδέες, όπως το κράτος δικαίου, το ελεύθερο εμπόριο, η δημοκρατία, η αντιμετώπιση της τυραννίας, και η συνεργασία για την επίλυση παγκόσμιων προβλημάτων, όπως η κλιματική αλλαγή. H νοοτροπία αυτή κυριάρχησε μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και έτι περαιτέρω μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ενωσης. Παρότι οι κοινωνοί της συχνά δεν ανταποκρίθηκαν στις αξίες του προαναφερθέντος συστήματος, αυτό δημιούργησε τις προϋποθέσεις για ειρήνη και ανάπτυξη σε μεγάλα τμήματα του κόσμου.

Η γεωπολιτική υπεροχή της Δύσης άρχισε να ξεφτίζει με την ασύνετη εισβολή των ΗΠΑ στο Ιράκ το 2003 και η οικονομική με την κρίση το 2008. Αν και ο Τραμπ ανέκαθεν λογιζόταν ως ανατροπέας, με το που επέστρεψε στον Λευκό Οίκο κατέρριψε τη διεθνή τάξη με απροσδόκητο σθένος και συντομότατα. Ο πρώην επιχειρηματίας ακινήτων είχε ήδη αφήσει να εννοηθεί ότι θα χρησιμοποιούσε στρατιωτική δύναμη για να προσαρτήσει τη Γροιλανδία, μέλος του ΝΑΤΟ, και να αναλάβει τον έλεγχο της διώρυγας του Παναμά. Εχει επίσης απειλήσει με δασμούς την Ε.Ε. και τον Καναδά, ενώ το εντυπωσιακότερο όλων είναι η δήλωση πως οι ΗΠΑ θα καταλάβουν τη Γάζα για να τη μετατρέψουν σε «Ριβιέρα της Μέσης Ανατολής», αφού οι δύο εκατομμύρια Παλαιστίνιοι κάτοικοί της επανεγκατασταθούν μόνιμα αλλού. Αυτό παραβιάζει το διεθνές δίκαιο. Σαν να μην έφθανε αυτό, ο Τραμπ απέσυρε τις ΗΠΑ από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, τη Συμφωνία για το Κλίμα δεύτερη φορά και τη διεθνή φορολογική συνθήκη του ΟΟΣΑ. Η κυβέρνησή του σχεδιάζει να περικόψει τη USAID, την υπηρεσία διεθνούς ανθρωπιστικής βοήθειας. Η υπόλοιπη Δύση δεν έχει τη δύναμη να του αντιταχθεί και ειδικά η Ευρώπη, η οποία χρειάζεται απεγνωσμένα τη στρατιωτική υποστήριξη των ΗΠΑ για την αρωγή της Ουκρανίας.

Εάν ο πρόεδρος των ΗΠΑ χρησιμοποιεί απειλές για να διαπραγματευθεί ευνοϊκότερες συμφωνίες, ίσως και να μην πραγματοποιήσει κάποια από τα πιο εξωφρενικά σχέδιά του. Ομως, ο εκφοβισμός των συμμάχων και η παράκαμψη των διεθνών κανόνων εξακολουθούν να αποδυναμώνουν τη Δύση. Ο Τραμπ θα μπορούσε επίσης να προκαλέσει σύγχυση στους αμφισβητίες και να συμπαρασταθεί στο Κίεβο. Η τελευταία ιδέα του είναι η Ουκρανία να προμηθεύει τις ΗΠΑ με σπάνιες γαίες σε αντάλλαγμα της στρατιωτικής της στήριξης. Εάν, όμως, ο Τραμπ την εγκαταλείψει και η Ρωσία τη σύρει σε μια άθλια συμφωνία ειρήνης, μπορεί και να πρόκειται για το τελειωτικό χτύπημα στη Δύση. Ισως υπάρχει ελπίδα ότι οι ΗΠΑ θα επιστρέψουν στους συμμάχους και στις παλιές αξίες τους μετά την αποχώρηση Τραμπ. Εντούτοις, ενόσω γνωρίζει άνοδο ο δεξιός εθνικισμός στη Δύση, ο τραμπισμός μοιάζει περισσότερο με τάση παρά με απόκλιση. Εάν οι ΗΠΑ δεν ενδιαφέρονται πλέον για τη Δύση και τις αξίες της, οι υπόλοιπες χώρες θα μπορούσαν να συστρατευθούν, η Ε.Ε. να ενισχύσει την άμυνά της και η Βρετανία να συνάψει ένα ισχυρότερο σύμφωνο ασφαλείας μαζί της. Επίσης θα μπορούσαν να απευθυνθούν σε μεσαίες δυνάμεις, όπως η Ινδία και η Ινδονησία, για εμπορικές και άλλες συμφωνίες, και τελικά θα μπορούσαν να δημιουργήσουν πιο φιλικές σχέσεις με την Κίνα.

comment-below Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή

Editor’s Pick

ΤΙ ΔΙΑΒΑΖΟΥΝ ΟΙ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΕΣ

MHT