Get a pig and a bag, not a pig in a bag. Το παραπάνω… μότο, «πάρε γουρούνι και σακί, όχι γουρούνι στο σακί», στους περισσότερους μάλλον δεν θυμίζει τίποτα. Υπάρχουν όμως τουλάχιστον δύο άνθρωποι που το γνωρίζουν καλά και 20 χρόνια μετά το θυμούνται με νοσταλγία, συνοδευόμενη από πολύ γέλιο για την εν λόγω απόπειρα μάρκετινγκ και διαφήμισης, μάλλον ερασιτεχνική. Πρόκειται για τον Γιώργο Χατζηγεωργίου και τον Γιώργο Αυγουστίδη, τους δύο από τους τρεις συνιδρυτές της Skroutz –o τρίτος της επιτυχημένης παρέας από τη Νέα Ιωνία Αττικής είναι ο Βασίλης Δήμος, μέλος του διοικητικού συμβουλίου της εταιρείας– οι οποίοι μίλησαν στην «K» για το ξεκίνημά τους, τα λάθη στην πορεία τους, αλλά και τις νέες επιχειρηματικές κινήσεις που ετοιμάζουν εντός και εκτός Ελλάδας. Αλλά πρώτα οφείλουμε μια εξήγηση: το μότο με κίτρινα και πορτοκαλί γράμματα υπήρχε κάτω από το λογότυπο Skroutz στην πρώτη εμφάνιση που είχε το μακρινό 2005 η μηχανή αναζήτησης τιμών σε καταστήματα πώλησης ηλεκτρονικών υπολογιστών, τα οποία βρίσκονταν κυρίως στην οδό Στουρνάρη και πέριξ αυτής. Η έμπνευση να χρησιμοποιηθεί στα αγγλικά η γνωστή φράση «γουρούνι στο σακί» ανήκει στον Γιώργο Αυγουστίδη, αντιπρόεδρο σήμερα της Skroutz και το «μυαλό» πίσω από την εμπορική προώθηση της εταιρείας. Εταιρεία που έχει εξελιχθεί σε όμιλο, που έχει επιπλέον εταιρεία πληρωμών και εταιρεία διανομών, με περίπου 1.200 άτομα προσωπικό και με ετήσιο παραγόμενο τζίρο (πρόκειται για τον τζίρο που κάνουν τα καταστήματα που βρίσκονται στο marketplace) περίπου 980 εκατ. ευρώ.
Ολα ωστόσο ξεκίνησαν από ένα χόμπι του Γιώργου Χατζηγεωργίου, προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου της Skroutz. «Καθόλου δεν ξεκίνησε με την ιδέα να κάνω μια επιχείρηση. Θα μπορούσε να το παρομοιάσει κάποιος σήμερα με το να κάνεις ένα κανάλι στο Youtube. Δεν είχα πολύ καιρό που είχα τελειώσει τη σχολή, ήμουν προγραμματιστής, είχα κανονική δουλειά, αλλά είχα όρεξη όταν επιστρέφω σπίτι να κάνω τη μηχανή αναζήτησης τιμών. Δεν είχα κανένα business plan, καμία χρηματοδότηση και δεν είχα και ιδιαίτερο άγχος, διότι για μένα ήταν απλώς ένα παιχνίδι», απαντάει στην ερώτηση για το πώς ξεκίνησε η Skroutz. «Με 12 καταστήματα ξεκίνησα και δεν ήθελα εγώ να μιλάω ιδιαίτερα με κανέναν. Εβλεπα τις σελίδες τους, τους έστελνα email ότι κάνω αυτό, αν δεν σας αρέσει πείτε μου να σας βγάλω. Σε όλους άρεσε, άλλωστε ήταν δωρεάν. Μάλλον χτύπησα κάποιο κενό στην αγορά και πολύ γρήγορα αναπτύχθηκε και έγινε γνωστό, σε σημείο που άρχισε να μου τρώει πάρα πολύ χρόνο, δηλαδή είχα τη δουλειά μου και όταν επέστρεφα σπίτι συχνά δούλευα σε αυτό μέχρι το πρωί. Και τότε ήταν που προσέγγισα τον Βασίλη, τον δεύτερο συνιδρυτή, ο οποίος ήταν κι αυτός προγραμματιστής. Ο Γιώργος (Αυγουστίδης) έτυχε να δουλεύει σε ένα κατάστημα που είχαμε στη Skroutz και να βρεθεί και σε μια κοινή παρέα, διότι ο κόσμος στην Ελλάδα είναι πολύ μικρός. Κατάλαβε την αξία αυτού που κάναμε από την εμπορική πλευρά. Ο Γιώργος ήρθε, λοιπόν, και μου είπε: “Μάλλον δεν ξέρεις τι έχεις φτιάξει”. Εγώ δεν μπορούσα να καταλάβω τι αξία είχε για τους εμπόρους, νόμιζα ότι είχε αξία μόνο για τους χρήστες».
Βεβαίως, όπως συμπληρώνει ο Γιώργος Αυγουστίδης «για περίπου δυόμισι χρόνια δουλεύαμε αρκετές ώρες για τη Skroutz, αλλά είχαμε παράλληλα άλλες δουλειές για να ζούμε. Χρηματοδοτούσαμε στην ουσία τη Skroutz με τις άλλες δουλειές». Το 2005, άλλωστε, δεν υπήρχαν funds, venture capital και όλα αυτά τα επενδυτικά σχήματα που μπορεί να χρηματοδοτούσαν μια νεοφυή επιχείρηση. «Σήμερα κάνεις μια startup και πας και σηκώνεις λεφτά από έναν επενδυτή. Αυτό έχει τα καλά του και τα κακά του. Δεν παίρνεις τεράστιο προσωπικό ρίσκο, όπως πήραμε εμείς. Από την άλλη, ο επενδυτής έχει απαιτήσεις διότι έχει βάλει τα χρήματά του. Funds τότε δεν υπήρχαν. Και… angel investor ήταν ο θείος σου. Αλλά και πάλι δεν ήταν συνηθισμένος να κάνει αυτά τα πράγματα», επισημαίνει ο Γ. Χατζηγεωργίου.
Οταν φτιάξαμε τη Skroutz το 2005 δεν υπήρχαν funds και venture capital, ενώ angel investor ήταν ο… θείος σου.
Υπενθυμίζεται, πάντως, ότι το 2006 εισήλθε στο μετοχικό κεφάλαιο της Skroutz η εισηγμένη τότε στο Χ.Α. Dionic, εξαγοράζοντας το 50%, ένα ποσοστό που πήραν πίσω οι ιδρυτές της εταιρείας το 2018. «Ηταν μια συνεργασία που θα μπορούσαμε να την είχαμε αποφύγει. Κάναμε μια συμφωνία που δεν μας έκανε καλό ή τέλος πάντων δεν μας βοήθησε ιδιαίτερα και μας έβαλε και σε δύσκολη θέση», υποστηρίζει ο Γ. Χατζηγεωργίου.
Το επόμενο μεγάλο βήμα για την εταιρεία πραγματοποιήθηκε το 2016, όταν έγινε το περίφημο «καλάθι της Skroutz», ξεκινώντας από τα φαρμακεία και βάζοντας τις βάσεις για να εξελιχθεί σε marketplace. «Δεν μας άρεσε που χάναμε τον χρήστη μετά, αφού πήγαινε σε ένα κατάστημα. Επιπλέον, πολλές φορές τα παράπονα τα ακούγαμε εμείς, ενώ δεν είχαμε καμία εμπλοκή στο τι γινόταν μετά με την παραγγελία. Επίσης δεν μας άρεσε ο τρόπος που δούλευε τότε το ηλεκτρονικό εμπόριο και δεν υπήρχαν και οι κλασικές υποδομές, όπως είναι το last mile με τον τρόπο που υπάρχει σήμερα. Τότε είπαμε ότι είτε θα το δοκιμάσουμε να το κάνουμε εμείς επενδύοντας για να αναπτύξουμε όλες αυτές τις υπηρεσίες και υποδομές που χρειάζονται ή θα παραμείνουμε μηχανή αναζήτησης τιμών, που έχει όμως περιορισμένα περιθώρια ανάπτυξης», εξηγεί ο επικεφαλής της Skroutz. Οι υποδομές με το πέρασμα των χρόνων ήταν υπηρεσία πληρωμών με την εξαγορά της EveryPay και φυσικά η Skroutz Last Mile, η οποία κάνει τις διανομές και επιπλέον έχει την αρμοδιότητα και για τις θυρίδες (Skroutz Points).
Επόμενος μεγάλος σταθμός για την εταιρεία ήταν το 2020, όταν το fund CVC εξαγόρασε το 45% της Skroutz, με τις υπογραφές να πέφτουν εν μέσω lockdown. «Υπογράψαμε Μεγάλη Παρασκευή», αποκαλύπτει ο Γ. Χατζηγεωργίου. Βεβαίως, η είσοδος του fund εν μέσω πανδημίας, όταν οι ηλεκτρονικές πωλήσεις εκτοξεύτηκαν, ήταν κάτι παραπάνω από ευνοϊκή συγκυρία. «Οι συζητήσεις είχαν ξεκινήσει από το 2019. Οταν εκδηλώθηκε η COVID-19, σταματήσαμε διότι ουδείς γνώριζε τι θα γίνει. Οταν “κάθισε” λίγο ο κουρνιαχτός, οι επενδυτές κατάλαβαν ότι θα μεγαλώσει το ηλεκτρονικό εμπόριο», προσθέτει. «Με την πανδημία πιάσαμε τους στόχους του 2023 το 2020 και μάλιστα μέσα σε δύο εβδομάδες. Πριν από το lockdown είχαμε 400 παραγγελίες την ημέρα. Την πρώτη ημέρα του lockdown πήγαμε στις 4.000. Κι αυτό κάθε μέρα που περνούσε ήταν εκθετικό», λέει χαρακτηριστικά ο Γ. Αυγουστίδης. Στο παραπάνω συνέβαλε μία ακόμη ευτυχής για την εταιρεία σύμπτωση: από τον Νοέμβριο του 2019, όταν κανείς δεν ήξερε για την COVID, υπήρχε η δυνατότητα να πουλάς μέσω της Skroutz ακόμη και εάν δεν είχες ηλεκτρονικό κατάστημα. Ετσι, από 4.000 που ήταν τα συνεργαζόμενα καταστήματα πριν από την πανδημία, έφτασαν τα 12.000, ενώ σήμερα είναι 8.000.
Με το CVC να έχει ξεκινήσει την έξοδό του από διάφορες συμμετοχές στην ελληνική επικράτεια, αναπόφευκτα ρωτάμε και για το τι μέλλει γενέσθαι με τη Skroutz. «Δεν έχουμε κάνει ακόμη κάποια κουβέντα, αλλά ξέρουμε ότι υπάρχει αυτό το ενδεχόμενο μες στα επόμενα 2-3 χρόνια. Μετά την είσοδο της CVC άρχισαν αρκετοί επενδυτές να χτυπούν την πόρτα μας», αναφέρει ο Γ. Χατζηγεωργίου.
Μάθαμε απότα λάθη μας
– Αν γυρίζατε τον χρόνο πίσω στο 2005, τι διαφορετικό θα κάνατε;
Γιώργος Χατζηγεωργίου: Τη συνεργασία με την Dionic. Hταν μια συνεργασία που θα μπορούσαμε να την είχαμε αποφύγει. Κάναμε μια συμφωνία που δεν μας έκανε καλό ή τέλος πάντων δεν μας βοήθησε ιδιαίτερα και μας έβαλε και σε δύσκολη θέση.
Γιώργος Αυγουστίδης: Iδια θα τα έκανα, ακόμη και τα λάθη. Από τα λάθη μας, άλλωστε, βγήκαμε σοφότεροι. Για παράδειγμα, επεκταθήκαμε στην Τουρκία το 2013 με μηχανή αναζήτησης τιμών (την alve.com) και αργήσαμε να φύγουμε, παρά το γεγονός ότι δεν πηγαίναμε καλά. Φύγαμε τελικά από εκεί το 2019. Πήραμε το μάθημά μας και έτσι όταν κάναμε το Skroutz Food το 2019, υπηρεσία online παραγγελίας φαγητού, αποφασίσαμε αυτή τη φορά να το κλείσουμε γρήγορα, μετά από ένα χρόνο. Από όλα αυτά, λοιπόν, θεωρώ ότι κάτι πήραμε, ακόμη και από τη συμφωνία με την Dionic.
Οι πωλήσεις αυτοκινήτων και η επέκταση στα Βαλκάνια
Η επέκταση στην αγορά της Ρουμανίας και εν γένει στα Βαλκάνια είναι ο επόμενος μεγάλος στόχος για το μεγαλύτερο ελληνικό marketplace. Αν και δυνητικά αποστολές μπορούν να γίνουν σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, οργανωμένη λειτουργία του marketplace εκτός Ελλάδας υπάρχει αυτή τη στιγμή μόνο στην Κύπρο. Αυτό που θα επιδιώξει η Skroutz το επόμενο διάστημα είναι ενίσχυση της παρουσίας της στη Ρουμανία, μια αγορά διπλάσια από την ελληνική, μέσω της συνεργασίας και με καταστήματα που βρίσκονται εκεί.
«Αν θέλουμε να μεγαλώσουμε πρέπει να δούμε κι άλλες αγορές», επισημαίνει ο Γιώργος Αυγουστίδης, προσθέτοντας ότι έμποροι από τη Ρουμανία θα μπορούν να πωλούν τα προϊόντα τους σε όλη την Ε.Ε. –μέσω του Skroutz Marketplace– αλλά και έμποροι από την Ελλάδα να κάνουν πωλήσεις στη Ρουμανία. Η ρουμανική αγορά θα εξυπηρετείται, για την ώρα, από τις αποθήκες που διαθέτει η Skroutz στη Θεσσαλονίκη, καθώς ακόμη δεν έχει νόημα να φτιάξουν αποθήκη στη Ρουμανία, μια και ο αριθμός των παραγγελιών είναι 800-1.000 ημερησίως. Οι νέες επενδύσεις της Skroutz περιλαμβάνουν επίσης τη στρατηγική της συνεργασία με την Avis Greece για τη λειτουργία marketplace αυτοκινήτων, όπως αποκάλυψε η «Κ» στο προχθεσινό της φύλλο. Το νέο marketplace Cardom.gr θα αφορά σε πρώτη φάση τα μεταχειρισμένα αυτοκίνητα, με στόχο σε επόμενη φάση να επεκταθεί και στα καινούργια.
Κρίσιμο επίσης κομμάτι για την περαιτέρω ανάπτυξη του ομίλου είναι η επέκταση των υπηρεσιών της Skroutz Last Mile. Σήμερα η εταιρεία διαθέτει 1.900 Skroutz Points με πάνω από 50.000 θυρίδες, με στόχο μέχρι το τέλος του 2026 να φτάσει τις 90.000 θυρίδες. Υπενθυμίζεται ότι ήδη το δίκτυο εξυπηρετεί και τρίτους, μη συνεργαζόμενα καταστήματα, καλύπτοντας αυτή τη στιγμή περί τις 1.000 παραγγελίες ημερησίως.
«Το δίκτυο των θυρίδων είναι στην πραγματικότητα εθνική υποδομή. Ηδη το χρησιμοποιούμε για επιστροφές και για την υπηρεσία Scoop (πρόκειται για τις αγοραπωλησίες μεταξύ ιδιωτών), ενώ εξετάζουμε το ενδεχόμενο να μπορείς να χρησιμοποιείς τις θυρίδες και για την αποστολή δεμάτων», εξηγεί ο Γ. Αυγουστίδης. Ο ίδιος προσθέτει ότι σε βάθος χρόνου θα ενταχθούν στο marketplace κι άλλα σούπερ μάρκετ, εκτός του MyMarket και του e-fresh.gr που ήδη συνεργάζονται.
Στους στόχους του ομίλου είναι, τέλος, η διεύρυνση των υπηρεσιών μετά την πώληση, όπως η παροχή τεχνικού για όλα τα αντικείμενα και όχι μόνο για την εγκατάσταση ηλεκτρικών συσκευών, αλλά και για συναρμολόγηση επίπλων, καθώς και η δυνατότητα χρηματοδότησης συνεργαζομένων εμπόρων, κάτι που σ’ αυτή τη φάση γίνεται πιλοτικά.
