ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. «Σοκ» απλοποίησης των ρυθμιστικών κανόνων υποσχέθηκε χθες η Κομισιόν στο πλαίσιο του πολυαναμενόμενου οικονομικού «δόγματός» της για τα επόμενα πέντε χρόνια, προκειμένου να μην παραμείνει η Ευρωπαϊκή Ενωση «ουραγός» στον ανταγωνισμό με τις ΗΠΑ και την Κίνα. Πρόκειται για την πρώτη σημαντική πρωτοβουλία που αναλαμβάνει στις 100 πρώτες ημέρες της θητείας της η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, επιδιώκοντας με την επωνυμία «πυξίδα ανταγωνιστικότητας» να δώσει στίγμα προθέσεων για τις οικονομικές προτεραιότητες της νέας Κομισιόν.
Βασισμένο στη σχετική έκθεση του Μάριο Ντράγκι, το έγγραφο συνολικά 22 σελίδων στοχεύει στην «τόνωση» των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων και της βιομηχανίας με «όχημα» την απλοποίηση των πολυάριθμων ρυθμιστικών κανόνων αλλά και την αντιμετώπιση της γραφειοκρατίας.
Ωστόσο δεν φθάνουν μόνον οι δεσμεύσεις της Κομισιόν για την ενίσχυση της οικονομικής ανάπτυξης, όπως παραδέχθηκε η πρόεδρός της στη σχετική συνέντευξη Τύπου. Απαιτούνται σχετικές κινήσεις και από τις κυβερνήσεις των κρατών-μελών, που έχουν ήδη «συναινέσει», όπως ανέφερε, στις συστάσεις του Ντράγκι μέσω της υιοθέτησης της «Διακήρυξης της Βουδαπέστης», τον περασμένο Νοέμβριο.
«Εχουμε σχέδιο, οδικό χάρτη. Εχουμε πολιτική θέληση. Αυτά που έχουν πλέον πραγματική σημασία είναι η ταχύτητα και η ενότητα», επισήμανε η Φον ντερ Λάιεν περιγράφοντας τους βασικούς πυλώνες της «πυξίδας» της: ενίσχυση της καινοτομίας, προώθηση της απανθρακοποίησης, ασφάλεια ενεργειακών προμηθειών. Σε διαφορετική περίπτωση προειδοποίησε ότι η Ευρώπη «κινδυνεύει να παραμείνει στον δρόμο της χαμηλής ανάπτυξης, με χαμηλότερα εισοδήματα για τους απασχολουμένους, λιγότερες κοινωνικές παροχές για τους μη προνομιούχους, λιγότερες ευκαιρίες για όλους».
Απαντώντας στις σχετικές «πιέσεις» της πολιτικής της «οικογένειας», του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, και διαφόρων κυβερνήσεων της Ε.Ε για αντιμετώπιση της γραφειοκρατίας –ως βασικού «εμποδίου» για τις επιχειρήσεις– η ίδια δεσμεύθηκε για «άνευ προηγουμένου προσπάθεια εισαγωγής απλούστερων κανονισμών». Ωστόσο τόνισε ότι πρέπει να είμαστε «ευέλικτοι» και «ρεαλιστές», έχοντας στο μυαλό της προφανώς την «απειλή» δασμών του Ντόναλντ Τραμπ αλλά και την ταχύτατη ανέλιξη της Κίνας στους τομείς της βιομηχανίας και των ψηφιακών τεχνολογιών.
Βασικοί πυλώνες του νέου πενταετούς σχεδίου η ενίσχυση της καινοτομίας, η προώθηση της απανθρακοποίησης και η ασφάλεια ενεργειακών προμηθειών.
Πριν από πέντε χρόνια η Γερμανίδα Φον ντερ Λάιεν έδωσε έμφαση στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, στο πλαίσιο της εμβληματικής «Πράσινης Συμφωνίας», που αποτέλεσε «ορόσημο» της προηγούμενης Κομισιόν. Ομως, αρκετές επιχειρήσεις και βιομηχανίες, ιδιαίτερα στην πατρίδα της, διαμαρτύρονταν έντονα για υπερβολικές ρυθμίσεις και κανονισμούς, καθώς είχαν να αντιμετωπίσουν και την αύξηση του ενεργειακού κόστους. Ο «ρεαλισμός» και η «ευελιξία», που ανέφερε η Φον ντερ Λάιεν, αφορούν κατά κύριο λόγο τη «χαλάρωση» ή (και) αναστολή για κάποιο χρονικό διάστημα κάποιων πράσινων κανονισμών, παρά το γεγονός ότι χθες επέμεινε πως «αναμφίβολα η Ε.Ε θα παραμείνει δεσμευμένη έναντι των στόχων της Πράσινης Συμφωνίας».
Σε σχέση με το βασικό αίτημα του Παρισιού για «μαζική παύση κανονισμών» από τη χρήση χημικών έως και δημοσιονομικές οδηγίες, από την πλευρά του ο Γάλλος αντιπρόεδρος της Κομισιόν Στεφάν Σεζουρνέ υποσχέθηκε «σοκ» απλοποίησης κανονισμών, αλλά όχι εις βάρος των περιβαλλοντικών κανόνων.
Καινοτόμο ιδέα αποτελεί παράλληλα η εισήγηση ενιαίου «28ου νομικού καθεστώτος» για εταιρείες που δραστηριοποιούνται σε πολλά κράτη-μέλη της Ε.Ε. Η Κομισιόν δεσμεύεται εξάλλου σχετικά με τη μείωση υποχρεώσεων αναφοράς κατά 25% για όλες τις ιδιωτικές εταιρείες και κατά 35% για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Ο οδικός χάρτης, πάντως, απαιτεί «συντονισμό» κινήσεων με τις κυβερνήσεις, καθώς «αρκετοί βασικοί μοχλοί, από τη φορολόγηση έως την αγορά εργασίας και τις βιομηχανικές πολιτικές, βρίσκονται στα χέρια των κυβερνήσεων», επισήμανε η Φον ντερ Λάιεν, για να εξηγήσει ότι πρέπει να συντονίσουν τις εθνικές μεταρρυθμίσεις μέσω ενός νέου «εργαλείου» του συντονισμού της ανταγωνιστικότητας.
Παράλληλα, στην «πυξίδα ανταγωνιστικότητας» η ενέργεια αποτελεί βασικό «σημείο» και ιδιαίτερα η μείωση των τιμών της. Γι’ αυτόν τον σκοπό η Κομισιόν αναμένεται να παρουσιάσει στο πλαίσιο της Καθαρής Βιομηχανικής Συμφωνίας στις 26 Φεβρουαρίου και το «σχέδιο δράσης για προσιτή ενέργεια».
Το φιλόδοξο «όραμα» της Φον ντερ Λάιεν, ωστόσο, δεν εξηγεί επαρκώς πώς θα αντιμετωπιστεί το βασικό πρόβλημα της Ευρώπης, δηλαδή η προσέλκυση «επενδύσεων», ιδιαίτερα εν μέσω μιας συγκυρίας όπου οι μεγαλύτερες οικονομίες της, Γερμανία και Γαλλία, βρίσκονται σε δημοσιονομική αδυναμία και ενώ η Ε.Ε. απειλείται με εμπορικούς πολέμους τόσο από τις ΗΠΑ όσο και από την Κίνα.
Τα εργαλεία στη φαρέτρα της Κομισιόν φαίνεται ότι είναι: η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, που θα διευκολύνει τη χρηματοδότηση καινοτόμων επιχειρήσεων –μέσω του επενδυτικού προγράμματος TechEU–, νέο Ταμείο Ανταγωνιστικότητας, στο πλαίσιο του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου (MFF) για τη στήριξη σημαντικών πρότζεκτ, καθώς και η Ενωση Αποταμιεύσεων και Επενδύσεων (έναντι της Κεφαλαιακής Ενωσης, που παραμένει «κενό γράμμα»), ώστε να «ξεκλειδώσει» η απαραίτητη ιδιωτική χρηματοδότηση.
