Λύση που θα κρίνει τις συντάξεις δεκάδων χιλιάδων συνταξιούχων του πρώην ΕΤΑΑ, μηχανικών, δικηγόρων, συμβολαιογράφων και γιατρών, αναζητεί το υπουργείο Εργασίας, καθώς δικαστικές αποφάσεις του παρελθόντος έχουν κρίνει άκυρους τους επανυπολογισμούς που έγιναν με βάση τον νόμο Κατρούγκαλου. Για πολλές περιπτώσεις, ένας πιθανός νέος επανυπολογισμός θα οδηγήσει σε σημαντική μείωση των συντάξεων, ενώ –για την ώρα– αποκλείεται το ενδεχόμενο επιστροφής των ποσών που έλαβαν οι συνταξιούχοι λόγω των λανθασμένων επανυπολογισμών. Υπάρχουν βέβαια και ασφαλισμένοι, κυρίως συνταξιούχοι συμβολαιογράφοι, που θεωρείται πιθανό να λάβουν τελικά υψηλότερη σύνταξη.
Στο συρτάρι του υπουργείου Εργασίας υπάρχουν δύο δικαστικές αποφάσεις, που κάθε μία, για διαφορετικούς λόγους, βγάζει άκυρους τους επανυπολογισμούς συντάξεων στο ταμείο των επιστημόνων (ΕΤΑΑ). Η πρώτη απόφαση προέρχεται από το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) με την οποία ακυρώνεται ο επανυπολογισμός στις συντάξεις συμβολαιογράφων από το Ταμείο Νομικών. Η δεύτερη είναι από το Πρωτοδικείο (Α7960/2024 – 4ο Τριμελές), η οποία ακυρώνει τον επανυπολογισμό στις συντάξεις των μηχανικών που συνταξιοδοτήθηκαν ως αυτοαπασχολούμενοι και πήραν ελάχιστα από την ειδική προσαύξηση. Ανοίγει όμως και θέμα επανυπολογισμού των συντάξεων και των μισθωτών μηχανικών, καθώς θεωρήθηκε ότι με εγκύκλιο η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ άλλαξε τα όσα ορίζει το νόμος Κατρούγκαλου.
Οι δύο αποφάσεις εξετάζονται από ειδική επιτροπή που έχει συσταθεί στο υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, καθώς επί της ουσίας ανοίγουν θέμα διόρθωσης όλων των συντάξεων των επιστημόνων του ΕΤΑΑ, ώστε να επανυπολογιστούν με νόμιμο και ενιαίο τρόπο. Σύμφωνα με τους ειδικούς, το πρόβλημα έγκειται στο πώς θα εφαρμοστούν οι αποφάσεις, καθώς μπορεί μεν κάποιοι να δουν τις συντάξεις τους να αυξάνονται, κάποιοι άλλοι όμως, που ευνοήθηκαν από τους λανθασμένους επανυπολογισμούς, μπορεί να βρεθούν με μικρότερη σύνταξη και με μια νέα προσωπική διαφορά. Οι ειδικοί εκτιμούν, βέβαια, ότι θα πρέπει να επιλεγεί ο πιο συμφέρων υπολογισμός για τους συνταξιούχους, ώστε να συνεχίσει να καταβάλλεται η υψηλότερη σύνταξη.
Σύμφωνα με την 1228/2024 απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) κρίθηκε άκυρος ο επανυπολογισμός στις συντάξεις συμβολαιογράφων από το Ταμείο Νομικών, καθώς ως συντάξιμος μισθός ελήφθη υπόψη το ποσό των 1.232,09 ευρώ. Με τις αποδοχές αυτές επανυπολογίστηκαν, όμως, όλες οι συντάξεις του τέως Ταμείου Νομικών, είτε οι συνταξιούχοι είχαν υψηλότερες αποδοχές από τα 1.232 ευρώ είτε μικρότερες. Συνεπώς, όσοι είχαν μικρότερες είδαν τη σύνταξή τους αυξημένη, για όσους όμως κατέβαλλαν υψηλότερες εισφορές καθώς είχαν υψηλότερες συντάξιμες αποδοχές, όπως οι συμβολαιογράφοι, ο επανυπολογισμός οδήγησε σε μικρότερη σύνταξη και σε προσωπική διαφορά που τους έκοψε και τις αυξήσεις του 2023 και του 2024.
Η δεύτερη απόφαση είναι από το Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών (Α7960/2024), με την οποία ακυρώνεται ο επανυπολογισμός σύνταξης σε συνταξιούχους αυτοαπασχολούμενους μηχανικούς του ΤΣΜΕΔΕ. Συγκεκριμένα, ενώ ο νόμος Κατρούγκαλου αναφέρει ότι η σύνταξη από τον κλάδο ειδικής προσαύξησης υπολογίζεται με βάση τις συντάξιμες αποδοχές από τις επιπλέον εισφορές που έχουν καταβάλει οι ασφαλισμένοι, εγκύκλιος του 2018 όρισε διαφορετικό υπολογισμό της σύνταξης που ήταν ευνοϊκότερος για τους μισθωτούς μηχανικούς και δυσμενής για τους ελεύθερους επαγγελματίες. Το δικαστήριο έκρινε ότι η εγκύκλιος άλλαξε τον νόμο και όρισε ως βάση υπολογισμού της σύνταξης από την ειδική προσαύξηση τον συντάξιμο μισθό που λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό της κύριας ανταποδοτικής σύνταξης, αντί των αποδοχών που αναλογούν στις επιπλέον εισφορές που κατέβαλλαν οι ασφαλισμένοι στην ειδική προσαύξηση.
Σύμφωνα με ειδικούς, αν το υπουργείο προχωρήσει σε καθολικό επανυπολογισμό των περίπου 50.000 συντάξεων του πρώην ΕΤΑΑ, είναι πολύ πιθανόν οι μειώσεις να είναι περισσότερες από τις αυξήσεις, ενδεχόμενο που φαίνεται πως μετράει εξίσου στην τελική απόφαση του υπουργείου Εργασίας.
