Στις αρχές της προηγούμενης χρονιάς, ένα bitcoin, μακράν το πιο δημοφιλές κρυπτονόμισμα, άξιζε λίγο λιγότερο από 44.000 δολάρια. Τη νύχτα της 5ης Νοεμβρίου, όταν φάνηκε πως επόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ θα ήταν και πάλι ο Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος κατά τη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας υποσχέθηκε ευνοϊκές μεταρρυθμίσεις στην αγορά των κρυπτονομισμάτων, η αξία του bitcoin ξεπέρασε τις 75.000 δολάρια. Την προηγούμενη Δευτέρα, εν αναμονή της ορκωμοσίας του, το bitcoin έσπασε κάθε προηγούμενο ρεκόρ – η αξία του ξεπέρασε τις 109.000 δολάρια.
Λίγες ημέρες νωρίτερα, τόσο ο Τραμπ όσο και η σύζυγός του Μελάνια κυκλοφόρησαν τα δικά τους ψηφιακά νομίσματα, τα λεγόμενα meme coins, των οποίων όμως η αξία έπεσε προς το τέλος της εβδομάδας. Παρότι για πολλούς γνώστες της συγκεκριμένης αγοράς η κίνηση πυροδότησε οργή και ανησυχία, άλλες πράξεις του 47ου Αμερικανού προέδρου τούς έδωσαν λόγο να πανηγυρίζουν την επάνοδό του.
Προεκλογικά, ο Τραμπ είχε υποσχεθεί ότι θα καθαιρέσει τον πρόεδρο της επιτροπής της κεφαλαιαγοράς των ΗΠΑ, Γκάρι Γκένσλερ, πράγμα που επιθυμούσε διακαώς η διεθνής κοινότητα των κρυπτονομισμάτων λόγω της επιθετικής στάσης του απέναντι στην αγορά. Την Πέμπτη, ο νέος πρόεδρος διέταξε τη σύσταση ομάδας υπεύθυνης για τη δημιουργία νέου κανονιστικού πλαισίου για τα ψηφιακά περιουσιακά στοιχεία, αλλά και για τη διερεύνηση της δημιουργίας εθνικού αποθέματος ψηφιακών περιουσιακών στοιχείων.
Το «Trump bump», η ανοδική ώθηση που η εκλογή του Αμερικανού προέδρου έδωσε στην αγορά των κρυπτονομισμάτων, συνέπεσε και βοήθησε το bull run, τη συνεχή, δηλαδή, ανοδική τάση σε αξία των ψηφιακών νομισμάτων. Οσο τα κρύπτο έχουν την τιμητική τους παγκοσμίως, τι συμβαίνει στην Ελλάδα;
Ο 40χρονος Γιάννης Παπαδόπουλος ασχολείται με τα κρυπτονομίσματα από το 2012, όταν ελάχιστοι στη χώρα ήξεραν για τα συγκεκριμένα ψηφιακά μέσα ανταλλαγής. Με τα χρόνια είδε αυτό να αλλάζει. Δημιουργήθηκαν πλατφόρμες της ελληνικής κρυπτο-κοινότητας σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης όπως Facebook και Telegram, όλο και περισσότεροι Ελληνες άρχισαν να επενδύουν σε κρυπτονομίσματα. «Τελευταία όμως επικρατεί φρενίτιδα», σημειώνει. «Είναι σίγουρο ότι χιλιάδες άτομα στην Ελλάδα έχουν κρυπτονομίσματα, αλλά νομίζω ότι οι περισσότεροι είναι χαμένοι – υπάρχει πολύς κόσμος που παραμένει αναλφάβητος όσον αφορά την τεχνολογία και την οικονομία, πολλές φορές παίρνουν μεγάλο ρίσκο για να βγάλουν πολλά, επειδή άκουσαν πως άλλοι έβγαλαν λεφτά από τα κρυπτονομίσματα», συμπληρώνει.
Τους Ελληνες που ασχολούνται με τα κρυπτονομίσματα, ο 43χρονος Δημήτρης Δημητριάδης, συγγραφέας του βιβλίου «2049, οδηγίες χρήσης για το μέλλον της ανθρωπότητας» και ερευνητής στην Ειδική Γραμματεία Μακροπρόθεσμου Σχεδιασμού στην Προεδρία της Ελληνικής Κυβέρνησης, τους ξεχωρίζει ανάλογα με το τι ρήμα χρησιμοποιούν. «Πολύς κόσμος λέει “παίζω κρυπτονομίσματα”, σαν να λένε “παίζω στοίχημα”, πολλοί βλέπουν τα κρύπτο ως τζόγο», εξηγεί στην «Κ».
Και οι δύο τονίζουν ότι, πέρα από λάθος κινήσεις λόγω άγνοιας, πολλοί γίνονται θύματα απάτης. «Τα κρύπτο αυτή τη στιγμή είναι σαν την Αγρια Δύση, ασχολούμαι με την κυβερνοασφάλεια και υπάρχουν πάρα πολλά άτομα που έχουν εξαπατηθεί», τονίζει ο κ. Παπαδόπουλος. «Εχω ακούσει για απάτες 60.000 και 600.000 ευρώ, άνθρωποι που έχασαν χρήματα επειδή τους είπαν “θα επενδύσεις εδώ κι εκεί”», συμπληρώνει ο κ. Δημητριάδης.
Πολλοί βλέπουν τα κρύπτο ως τζόγο – Πολύς κόσμος λέει «παίζω κρυπτονομίσματα», σαν να λένε «παίζω στοίχημα».
Ο ίδιος, ο οποίος ασχολείται με την αγορά από το 2013 και διδάσκει ανάλυση δεδομένων και τεχνητή νοημοσύνη, βλέπει τα κρυπτονομίσματα ως «μακροπρόθεσμη αποθήκευση αξίας». Δεν έχει νόημα να αποταμιεύει τις οικονομίες του σε ευρώ –«το ευρώ χάνει την αξία του», σημειώνει– ούτε σε χρυσό σε μια τεχνολογική εποχή. «Ο,τι αποταμιεύω κάθε μήνα, από τον μισθό μου ή από επενδύσεις, είναι σε μορφή bitcoin», λέει.
Αντίστοιχα τα αντιμετωπίζει και ο 26χρονος Νίκος Κουρής. Εχει δύο Airbnb, σκοπεύει να ανοίξει εταιρεία διαχείρισης ακινήτων. Αλλά οι απολαβές του από αυτά δεν συγκρίνονται με το κέρδος που του αποφέρουν τα κρυπτονομίσματα. «Στην παρούσα φάση, κοιτάω να μαζέψω περισσότερα περιουσιακά στοιχεία», επισημαίνει, «τα περιουσιακά μου στοιχεία από τα κρυπτονομίσματα δεν πρόκειται να τα αγγίξω για μερικές δεκαετίες».
Παρότι ο Τραμπ, ο οποίος κατά την προηγούμενη διακυβέρνησή του ήταν εναντίον των κρύπτο, τώρα είναι ο πρώτος πλανητάρχης που στηρίζει την αγορά, κανένας από τους τρεις τους δεν τον υποστηρίζει. Ο κ. Παπαδόπουλος θεωρεί ότι οι λόγοι πίσω από τη στήριξη του 47ου προέδρου ήταν ψηφοθηρικοί. «Εκανε τις δηλώσεις του καιροσκοπικά», αναφέρει ο κ. Κουρής. «Εδειξε πολύ νωρίς ότι θα είναι φιλικός απέναντι στα κρύπτο αλλά το ότι έβγαλε δικό του meme coin δεν κάνει καθόλου καλό στην αγορά, ειδικά για τους μη εκπαιδευμένους χρήστες, ενισχύει την πεποίθηση πως θα γίνουν πλούσιοι σε μία νύχτα», αναφέρει ο κ. Δημητριάδης. Αλλα μέλη της ελληνικής κοινότητας των κρυπτονομισμάτων, όμως, τα κέρδισε με τη στάση του. «Πιστεύω ότι η κοινότητα είναι υπέρ του Τραμπ, το βλέπω κι από εμένα», λέει στην «Κ» ο 37χρονος Φάνης Ινεγλής, ο οποίος αγόρασε για πρώτη φορά bitcoin το 2019, ενώ μέσα στην καραντίνα έγινε πιο ενεργός στις πλατφόρμες της ελληνικής κοινότητας. «Ημουν υπέρ του Τζο Μπάιντεν και της Κάμαλα Χάρις, όμως πλέον είμαι υπέρ του Τραμπ, πιστεύω ότι θα βοηθήσει την κρυπτοκοινότητα», συμπληρώνει.
«Αν ήμουν Αμερικανός θα ψήφιζα τον Τραμπ, για εμάς στην κοινότητα δεν υπήρχε καμία αμφιβολία ότι θα εκλεγόταν, ήταν σαν να κατεβαίνει μόνος του», δηλώνει στην «Κ» ο 44χρονος Βασίλης Δήμτσας, ο οποίος, πέραν της προσωπικής του ενασχόλησης, είναι marketing manager για πρότζεκτ ανταλλακτηρίων κρυπτονομισμάτων και ζει μεταξύ Ελλάδας, Λονδίνου και Μεξικού. Παρότι πολλά άτομα έχουν αρχίσει να ασχολούνται με τα κρυπτονομίσματα στην Ελλάδα, δεν θεωρεί ότι η κοινότητα της χώρας είναι μεγάλη. «Δεν είναι υπολογίσιμα νούμερα από θέμα όγκου συναλλαγών, είναι πολλοί μικροεπενδυτές», τονίζει.
Μεγαλώνει όμως σταθερά, αναφέρει στην «Κ» ο 42χρονος Γιώργος Τζέγκας, ο οποίος από το 2018 διαθέτει σχετικό κανάλι στο YouTube. «Η ελληνική κοινότητα είναι σαν ακορντεόν –μεγαλώνει όποτε μεγαλώνει η τιμή, και το αντίθετο–, όλοι έρχονται για τα λεφτά, αλλά πάντα μικρό ποσοστό των ανθρώπων μένει γιατί αντιλαμβάνεται τι διακυβεύεται, ότι μπορείς να στείλεις χρήματα χωρίς να μπει ένας τρίτος οργανισμός στη μέση, τράπεζα ή κυβέρνηση», σχολιάζει. «Φεύγει ο μεσάζοντας, αυτό από μόνο του είναι ρηξικέλευθο και ριζοσπαστικό», τονίζει.
Η ελληνική κοινότητα είναι σαν ακορντεόν: μεγαλώνει όποτε μεγαλώνει η τιμή και το αντίθετο, όλοι έρχονται για τα λεφτά…
Η πρώτη συνάντηση bitcoin στην οποία πήγε ο Δημήτρης Τσαπακίδης ήταν τον Ιούλιο του 2015, όταν στη χώρα ήταν κλειστές οι τράπεζες. Μπήκε στην οργανωτική επιτροπή και σύντομα δημιούργησαν τη σελίδα «Bitcoin στην Ελλάδα» στο Facebook και μηνιαίες συναντήσεις στην Αθήνα και στην Κύπρο. «Στην αρχή μπορεί να έρχονταν γύρω στα 60 άτομα – τώρα έρχονται τουλάχιστον 60 κάθε μήνα», δηλώνει στην «Κ». Στο μεταξύ δημιουργήθηκαν και άλλες πιο εξειδικευμένες κοινότητες – κάποιες για το blockchain, άλλες για άλλα κρυπτονομίσματα όπως το ethereum. «Είναι δείγμα ωριμότητας της κοινότητας», σημειώνει. Στις συναντήσεις κατά βάση έρχονται άνδρες, ηλικίας κυρίως 30 με 50 ετών –«αν και είναι σίγουρο ότι ασχολείται και η νεολαία», τονίζει– και έχουν ομιλητές από την Ελλάδα ή το εξωτερικό.
Παρότι διεθνώς η πλειονότητα της κοινότητας στηρίζει τον Τραμπ, στην Ελλάδα πιστεύει ότι ενώ πολύς κόσμος ελπίζει πως ο πρόεδρος θα αλλάξει την πολιτική των ΗΠΑ για τα κρυπτονομίσματα, «δεν είναι τραμπικοί», αναφέρει. Εκείνος δεν ήθελε να εκλεγεί. Οπως και άλλοι που θεωρούν ότι η τεχνολογία blockchain θα πάει καλά έτσι κι αλλιώς σε βάθος χρόνου, έτσι και ο ίδιος πιστεύει ότι η ευρύτερη υιοθέτηση των κρυπτονομισμάτων και ειδικά του bitcoin δεν στηρίζεται στο αν θα τα υποστηρίξει ο εκάστοτε Αμερικανός πρόεδρος. «Θα πάει καλά γιατί υπάρχει ανάγκη για ένα περιουσιακό στοιχείο χωρίς ρίσκο στο οποίο κάποιος μπορεί να επενδύσει, που δεν τυπώνεται συνέχεια όπως τα αμερικανικά ομόλογα και δεν έχει πολιτική εξάρτηση», επισημαίνει.
Αρκετός κόσμος στην Ελλάδα χρησιμοποιεί τα κρυπτονομίσματα για να τζογάρει, αναφέρει. Αλλοι για τα καθημερινά τους έξοδα – «στην Ελλάδα, η εφορία δεν αναγνωρίζει τα κέρδη ως εισόδημα, άρα ο κόσμος δεν μπορεί να τα δηλώσει για να αγοράσει σπίτια ή αυτοκίνητα», εξηγεί. Οσον αφορά τον ίδιο; «Είναι μέρος», λέει στην «Κ», «της μελλοντικής μου συνταξιοδότησης».
