Το τελευταίο διάστημα –απολύτως δικαιολογημένα– ήρθε στο προσκήνιο το θέμα της αύξησης των ασφαλίστρων κυρίως των ισόβιων ατομικών συμβολαίων υγείας. Μάλιστα ο υπουργός Ανάπτυξης προχώρησε σε εξαγγελίες κυβερνητικής παρέμβασης για τη μείωση των αυξήσεων. Είναι όμως οι ασφαλιστικές εταιρείες οι αποκλειστικοί υπεύθυνοι για αυτές τις υπερβολικές αυξήσεις;
Ο τομέας της ιδιωτικής υγείας στη χώρα μας λειτουργεί πολλές δεκαετίες χωρίς ουσιαστικό ρυθμιστικό πλαίσιο, επιτρέποντας τη διαμόρφωση υψηλών χρεώσεων σε νοσηλείες και ασφάλιστρα υγείας. Ακόμα χειρότερα επιτρέπει την τιμολόγηση διαφορετικών ποσών για νοσηλεία ίδιων περιστατικών ανάλογα αν ο/η ασθενής πληρώνει ο/η ίδιος, ο ΕΟΠΥΥ ή η ασφαλιστική εταιρεία. Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων μάλιστα ο ασφαλισμένος με πρόγραμμα υγείας (άρα κατά συνέπεια οι ασφαλιστικές εταιρείες) χρεώνεται με σημαντικά μεγαλύτερα ποσά από τον αντίστοιχο ιδιώτη που πηγαίνει με ή χωρίς χρήση ΕΟΠΥΥ.
Το σύστημα DRG (σύστημα ομοιογενών διαγνωστικών ομάδων) δεν έχει εφαρμοστεί, παρότι από το 2014 έχει ιδρυθεί με τον νόμο 4286/14 και τον νόμο 4486/17 τo Κέντρο Τεκμηρίωσης και Κοστολόγησης Νοσοκομειακών Υπηρεσιών (ΚΕΤΕΚΝΥ). Από τα τέλη του 2018 που τέθηκε σε δοκιμαστική εφαρμογή σε 18 δημόσια νοσοκομεία, ώστε επιτέλους να τεθεί σε εφαρμογή το σύστημα κοστολόγησης νοσοκομειακών υπηρεσιών, μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει τίποτα!
Οσο λοιπόν το κράτος επιτρέπει την αυθαίρετη κοστολόγηση των ιατρικών πράξεων και νοσηλειών, δίνοντας το δικαίωμα υπερχρεώσεων χωρίς ουσιαστικό έλεγχο, κάθε παρέμβαση επικαιρότητας από την κυβέρνηση θα αποτελεί ένα προσωρινό μπάλωμα κάλυψης του προβλήματος.
Παράλληλα, η καθιέρωση με το Π.Δ. 13 του 2022 του ενιαίου δείκτη υγείας του ΙΟΒΕ (Ιδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών), αντί του ελλιπούς όντως δείκτη υγείας της ΕΛΣΤΑΤ, επέτρεψε στις ασφαλιστικές εταιρείες να αυξήσουν δραματικά τα ασφάλιστρα, χρησιμοποιώντας μόνο τα στοιχεία που δίνει η Ενωση Ασφαλιστικών Εταιρειών και αφορούν τα ισόβια συμβόλαια υγείας. Χαρακτηριστικά αναφέρω ότι ο υποδείκτης υπηρεσιών υγείας του ΔΤΚ της ΕΛΣΤΑΤ τον Δεκέμβριο του 2024 παρουσίαζε αύξηση 3,8% σε ετήσια βάση, ενώ αυτός του ΙΟΒΕ 14,6%.
Η συγκέντρωση των ιδιωτικών νοσοκομειακών ιδρυμάτων καταστρατηγεί κάθε έννοια ελεύθερου ανταγωνισμού και οδηγεί σε ολιγοπωλιακές καταστάσεις που εντείνονται με την κοινή ιδιοκτησία νοσηλευτηρίων και ασφαλιστικών εταιρειών, με την Επιτροπή Ανταγωνισμού να σφυρίζει αδιάφορα. Χαρακτηριστικά αναφέρω ότι ένας μόνο πάροχος υπηρεσιών δευτεροβάθμιας υγείας (HHG – CVC) κατέχει περίπου το 35% των κλινικών και ακόμα μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς, κατέχοντας παράλληλα και το 90% της Εθνικής Ασφαλιστικής, ενώ οι δύο πρώτοι πάροχοι κατέχουν πάνω από το 60% των κλινικών. Παρ’ όλα αυτά η Επιτροπή Ανταγωνισμού ισχυρίζεται ότι δεν υπάρχει δεσπόζουσα θέση στην αγορά!
Τέλος αποτελεί λανθασμένη επιλογή ο κοινωνικός αυτοματισμός που προσπάθησε η Ενωση Ασφαλιστικών Εταιρειών να παρουσιάσει, στρέφοντας έντεχνα τους ασφαλισμένους κατά των ασφαλιστικών διαμεσολαβητών για τις μεγάλες τάχα μου προμήθειες μεσολάβησης που επηρεάζουν αρνητικά το κόστος ασφάλισης. Αυτό δείχνει ότι δεν εκτιμούν επαρκώς το επάγγελμα και τους επαγγελματίες πάνω στους οποίους βασίζεται η ανάπτυξη και η κερδοφορία τους. Οι ασφαλιστικές εταιρείες αν δεν είχαν τα δίκτυα πωλήσεων και τους ασφαλιστικούς διαμεσολαβητές δεν θα βρίσκονταν στη θέση που είναι σήμερα.
Το δημόσιο σύστημα υγείας (ΕΣΥ) απαξιώνεται καθημερινά έχοντας βαθιές ελλείψεις σε ιατρονοσηλευτικό προσωπικό και υλικοτεχνική υποδομή με αποκλειστική ευθύνη των κυβερνώντων, στην προσπάθεια να οδηγηθούν οι πολίτες στο πανάκριβο ιδιωτικό σύστημα υγείας που λειτουργεί αποκλειστικά στη λογική του κέρδους.
Είναι προφανές λοιπόν ότι υπάρχουν ευθύνες σε όλη την αλυσίδα που καλύπτει αυτό που ονομάζουμε ιδιωτική υγεία στη χώρα μας, με πρώτη αυτή των κυβερνήσεων.
Τι θα μπορούσε όμως να γίνει άμεσα, ώστε να μειωθεί η επιβάρυνση του/της ασφαλισμένου με ασφαλιστήριο συμβόλαιο υγείας:
– Μείωση ή κατάργηση του ΦΠΑ και στις ιδιωτικές υπηρεσίες υγείας – δευτεροβάθμιας περίθαλψης, που επιβάλλεται σύμφωνα με τον κώδικα ΦΠΑ άρθρο 22 με παράλληλους όμως αυστηρούς ελέγχους ώστε το όφελος να περάσει στον καταναλωτή ή εναλλακτικά να δοθεί η δυνατότητα συμψηφισμού του ΦΠΑ στις ασφαλιστικές εταιρείες.
– Κατάργηση της έκτακτης εισφοράς των ασφαλισμένων από 1 έως 3 ευρώ, ανά παραπεμπτικό, σύμφωνα με το άρθρο 25 του νόμου 5102/24 ανάλογα με το είδος της εξέτασης (εργαστηριακός ή απεικονιστικός έλεγχος).
– Κατάργηση του φόρου ασφαλίστρων στα συμβόλαια υγείας με παράλληλη υποχρέωση των ασφαλιστικών εταιρειών να διαθέτουν ένα μέρος των εσόδων τους από τα ασφάλιστρα υγείας στην υλικοτεχνική υποδομή του ΕΣΥ.
– Κατάργηση του rebate – clawback (σχεδόν 50% της χρέωσης προς ΕΟΠΥΥ) που επιβλήθηκε επί μνημονίων στους ιδιώτες παρόχους υπηρεσιών υγείας, σύμφωνα με το άρθρο 100 του νόμου 4172/13 τα οποία ουσιαστικά (ειδικά στη δευτεροβάθμια περίθαλψη) μετακυλίονται στους ασθενείς και στην ιδιωτική τους ασφάλιση (εφόσον διαθέτουν).
– Εφαρμογή του συστήματος κοστολόγησης νοσοκομειακών υπηρεσιών παντού από 1/1/2026.
– Κάλυψη όλων των σύγχρονων εγκεκριμένων θεραπευτικών ή διαγνωστικών μεθόδων και εργαλείων σε όλες τις κατηγορίες ασφαλιστηρίων συμβολαίων υγείας.
– Δημιουργία επιδοματικών συμβολαίων υγείας από τις ασφαλιστικές εταιρείες σύμφωνα με τα DRG’s.
– Δυνατότητα για την κατασκευή και λειτουργία μονάδων δευτεροβάθμιας υγείας μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα με σύμπραξη δημοσίου και ασφαλιστικών εταιρειών. Παροχή κινήτρων για δημιουργία μονάδων ημερήσιας νοσηλείας (ODC).
– Μείωση του φορολογητέου εισοδήματος κατά το μέρος των δαπανών υγείας των φορολογουμένων.
– Αυστηρός έλεγχος των τιμών διάθεσης των επεμβατικών υλικών που εκτινάσσουν το κόστος της επέμβασης.
Συνοψίζοντας, η υγεία είναι το μεγαλύτερο δημόσιο αγαθό και το κράτος οφείλει να μεριμνά για την παροχή ενός δημόσιου συστήματος πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας περίθαλψης, σωστά στελεχωμένου με σύγχρονες υποδομές και προσιτού σε όλους τους πολίτες. Η ιδιωτική ασφάλιση μπορεί και πρέπει μόνο συμπληρωματικά να λειτουργήσει σε αυτό.
* Ο κ. Γιάννης Πετσαλάκης είναι πρόεδρος Συλλόγου Υπαλλήλων Εθνικής Ασφαλιστικής, μέλος Διοίκησης ΓΣΕΕ.
