Σε πρότυπη δίκη θα συζητηθεί τον Ιούνιο του 2025 το ενδεχόμενο επαναφοράς του 13ου και του 14ου μισθού στο Δημόσιο και στον ευρύτερο δημόσιο τομέα. Με απόφαση του προέδρου του Συμβουλίου της Επικρατείας Μιχάλη Πικραμένου και έπειτα από αίτημα της ΑΔΕΔΥ, η υπόθεση εισήχθη στην ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου και θα συζητηθεί στις 6 Ιουνίου 2025.
Στα διοικητικά δικαστήρια είχε προσφύγει τον Νοέμβριο του 2024 δημόσιος υπάλληλος ζητώντας την επαναφορά των δώρων Χριστουγέννων και Πάσχα, του επιδόματος θερινής αδείας, αλλά και την αναγνώριση της υποχρέωσης του Δημοσίου να καταβάλει αναδρομικά τον 13ο και τον 14ο μισθό της διετίας 2023 και 2024.
Στην αίτηση υποστηρίζεται ότι η μη επαναφορά των δώρων και του επιδόματος θερινών διακοπών είναι αντίθετη σε σειρά συνταγματικών διατάξεων, αλλά και στην ευρωπαϊκή οδηγία 2022/2041/ΕΕ περί επαρκών κατώτατων μισθών στην Ευρωπαϊκή Ενωση που επιτάσσει ίση μεταχείριση εργαζομένων του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα.
Παράλληλα γίνεται λόγος για παράλειψη του νομοθέτη να προβεί στην επαναφορά των εν λόγω επιδομάτων, η οποία είναι αντίθετη στη συνταγματική αρχή της ισότητας στην κατανομή των δημοσίων βαρών και στην υποχρέωση του κράτους για τη διασφάλιση των κοινωνικών δικαιωμάτων και του κοινωνικού κράτους δικαίου.
To θέμα έχει προκαλέσει πονοκέφαλο στην κυβέρνηση λόγω του υψηλού δημοσιονομικού κόστους σε περίπτωση δικαίωσης από το ΣτΕ. Είναι ενδεικτική η δήλωση του κυβερνητικού εκπροσώπου Παύλου Μαρινάκη όταν ρωτήθηκε σχετικά. Οι συζητήσεις περί επαναφοράς των δώρων και των επιδομάτων στο Δημόσιο «δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα, ούτε με τις προθέσεις της κυβέρνησης και είναι κακό που καλλιεργούνται προσδοκίες που δεν είναι δυνατόν να ικανοποιηθούν», είπε.
Ο καθ’ ύλην αρμόδιος υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Θάνος Πετραλιάς υπογράμμισε πως «δεν μπορεί αυτή τη στιγμή, που η κυβέρνηση έχει προχωρήσει σε παροχές ύψους 2,5 δισ. ευρώ προς τους εργαζομένους στον δημόσιο τομέα, να ζητείται να τους δοθούν ο 13ος και ο 14ος μισθός, δαπάνη που υπολογίζεται σε 2,15 με 2,3 δισ. ευρώ. Δεν υπάρχουν άλλα 2,5 δισ. να δώσει. Αυτή είναι η αλήθεια».
Οπως μάλιστα επισημαίνει η ΑΔΕΔΥ σε ανακοίνωσή της, η πρώτη διεκδίκηση για τα δώρα στο Δημόσιο ξεκίνησε πριν από ακριβώς 100 χρόνια, το 1925. Η επιστροφή στην προμνημονιακή συνθήκη πάντως δεν θεωρείται εύκολη υπόθεση. Η ΑΔΕΔΥ εκτιμά ότι πρέπει να επανέλθει η καταβολή του 13ου και του 14ου μισθού, καθώς δεν συντρέχουν πια οι λόγοι που είχαν οδηγήσει στην κατάργησή τους. Η οικονομία δεν βρίσκεται σε κρίση, η χώρα καταγράφει επί σειρά ετών θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης και άρα πρέπει να επανέλθουν μισθολογικά οι δημόσιοι υπάλληλοι στο καθεστώς που ίσχυε προ μνημονίων.
Το Δημόσιο από την άλλη επικαλείται το υψηλό δημοσιονομικό κόστος και υποστηρίζει πως λόγοι δημοσίου συμφέροντος επιβάλλουν τη διατήρηση του υφιστάμενου καθεστώτος των 12 μισθών.
Το ΣτΕ είχε απορρίψει και το 2019 αίτημα επαναφοράς του 13ου και του 14ου μισθού, κρίνοντας τότε πως η περικοπή τους ήταν συνταγματική λόγω της δημοσιονομικής κατάστασης της χώρας. Το ερώτημα είναι εάν αξιολογήσει ότι έξι χρόνια μετά, η δημοσιονομική κατάσταση έχει μεταβληθεί σε τέτοιο βαθμό που να δικαιολογεί μια διαφορετική απόφαση.
