Τη στιγμή που αρχίζει η δεύτερη θητεία του Ντόναλντ Τραμπ και οι πολιτικές ηγεσίες ανά τον κόσμο περιμένουν να δουν πόσο μεγάλους κραδασμούς θα προκαλέσει στην παγκόσμια οικονομία, η ευρωπαϊκή τραπεζική εποπτική αρχή (ΕΒΑ) εγκαινιάζει νέο γύρο τεστ κοπώσεως με καινούργια χαρακτηριστικά. Αυτά θα δοκιμάσουν τις αντοχές των ευρωπαϊκών τραπεζών στους διαφαινόμενους κινδύνους της εποχής και ειδικότερα της δεύτερης θητείας Τραμπ, όπως η προοπτική ραγδαίας κλιμάκωσης των γεωπολιτικών κρίσεων ή επιθετικών εμπορικών πολέμων.
Ζητούμενο είναι να εξακριβωθεί κατά πόσο μπορούν να αντεπεξέλθουν οι ευρωπαϊκές τράπεζες στις πιέσεις στα γεωπολιτικά και εμπορικά σοκ με ακραίο σενάριο την κλιμάκωση των υφιστάμενων εντάσεων σε βαθμό που να οδηγήσει σε συρρίκνωση 6,3% του ΑΕΠ όλων των οικονομιών της Ε.Ε. την τριετία από φέτος μέχρι και το 2027. Το σενάριο αυτό προβλέπει εντάσεις στο διεθνές εμπόριο που προκαλούν ρήγματα στην προσφορά, με αποτέλεσμα να οδηγούν σε ραγδαία επιτάχυνση του πληθωρισμού.
Στη συνέχεια ακολουθεί πλήγμα στην εμπιστοσύνη, μείωση των επιπέδων απασχόλησης αλλά και μεγάλη πτώση των καταναλωτικών δαπανών εξαιτίας της ανόδου των τιμών. Ο νέος αυτός γύρος των τεστ κοπώσεως θα εφαρμοστεί σε 64 ευρωπαϊκές τράπεζες, που έχουν λάβει όλες από τη Δευτέρα τα σχετικά έγγραφα και ερωτηματολόγια. Και όπως ανακοίνωσε η ΕΒΑ, θα πρέπει να έχουν δώσει τις τελικές απαντήσεις τους μέχρι τις αρχές Ιουλίου, αλλά στο ενδιάμεσο διάστημα θα έχουν μεσολαβήσει ορισμένες επιμέρους προθεσμίες. Οσον αφορά τα αποτελέσματα του «τσεκ απ», η ΕΒΑ ανέφερε πως θα ανακοινωθούν στις αρχές Αυγούστου.
Το σενάριο προβλέπει εντάσεις στο διεθνές εμπόριο, που προκαλούν ρήγματα στην προσφορά και ραγδαία επιτάχυνση του πληθωρισμού.
Οι 64 τράπεζες αντιπροσωπεύουν το 75% του ενεργητικού των τραπεζών σε Ε.Ε. αλλά και Νορβηγία. Από αυτές, οι 51 προέρχονται από τις χώρες της Ευρωζώνης, των οποίων τον τραπεζικό τομέα εποπτεύει η ΕΚΤ. Παράλληλα, η ΕΚΤ θα διεξάγει τα δικά της τεστ κοπώσεως σε ομάδα τραπεζών που δεν καλύπτονται από την εποπτεία της ΕΒΑ. Τα αποτελέσματα του προηγούμενου γύρου τεστ κοπώσεως της ΕΒΑ ανακοινώθηκαν το 2023, περίπου μία δεκαετία από την έναρξη αυτών των εις βάθος ελέγχων που επιβάλλονται πλέον στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της Ευρωζώνης και εγκαινιάστηκαν προτού αναλάβει η ΕΚΤ ρόλο τραπεζικής εποπτείας στην Ευρωζώνη το 2014. Εχει, πάντως, προηγηθεί μια χρονιά εξαιρετικά καλή για τις ευρωπαϊκές τράπεζες, καθώς ούτε οι μειώσεις των επιτοκίων ούτε η αναιμική δραστηριότητα ως προς τις επιχειρηματικές συμφωνίες έπληξαν την κερδοφορία τους, που παρέμεινε σε υψηλά επίπεδα. Παρά τις μειώσεις των επιτοκίων, το κόστος του δανεισμού παρέμεινε ακόμη σε υψηλά επίπεδα και σε αυτό οφείλουν την υψηλή κερδοφορία τους, όπως και στα εκτεταμένα μέτρα θωράκισής τους.
Σύμφωνα με στοιχεία της Keefe, Bruyette & Woods (KBW), στη διάρκεια του 2024 οι ευρωπαϊκές τράπεζες δαπάνησαν 45 δισ. ευρώ σε επαναγορές μετοχών, κατέβαλαν 19 δισ. ευρώ σε προσωρινά μερίσματα και σύντομα θα καταβάλουν άλλα 69 δισ. ευρώ σε τελικά μερίσματα. Εχει προηγηθεί το διάστημα των τελευταίων τριών ετών, στη διάρκεια του οποίου οι ευρωπαϊκές τράπεζες συγκέντρωσαν μεγάλα κέρδη χάρη στα υψηλά επιτόκια.
Εν ολίγοις, ως κλάδος οι ευρωπαϊκές τράπεζες είχαν το περασμένο έτος τη δυνατότητα να επιστρέψουν στους μετόχους ρεκόρ κεφαλαίων και να κατευνάσουν έτσι τους φόβους και τις ανησυχίες που τους είχαν ενσπείρει τα προηγούμενα χρόνια οι απαγορεύσεις κατά της χορήγησης μερισμάτων και οι φόροι στα υπερκέρδη των τραπεζών.
