Πρωτοφανή μέτρα για την αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης στην Ισπανία εξετάζει ο σοσιαλιστής πρωθυπουργός της χώρας, Πέδρο Σάντσεθ. Μετά την ανακοίνωση περί επιβολής φόρου 100% στους πολίτες εκτός Ε.Ε. που αγοράζουν σπίτια, τώρα σχεδιάζει να απαγορεύσει εντελώς τις αγορές ακινήτων σε όσους δεν κατοικούν στη χώρα της Ιβηρικής. Η κυβέρνηση «εξετάζει το ενδεχόμενο να απαγορεύσει σε πολίτες εκτός Ε.Ε. να αγοράζουν σπίτια στη χώρα μας, όταν ούτε αυτοί ούτε οι οικογένειές τους μένουν εδώ και επομένως κερδοσκοπούν», δήλωσε ο Σάντσεθ σε συγκέντρωση του Σοσιαλιστικού Κόμματος. Τα στοιχεία του 2023 δείχνουν ότι ξένοι αγοραστές απέκτησαν περίπου 27.000 ακίνητα στην Ισπανία, με τον Ισπανό πρωθυπουργό να αποδίδει την τρέχουσα κρίση στις πολιτικές που θέσπισε το συντηρητικό Λαϊκό Κόμμα κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης του 2008. Οι κινήσεις περιορισμού, ακόμη και πιθανής απαγόρευσης στις αγορές ακινήτων από μη Ισπανούς εντάσσονται στο πλαίσιο μιας γενικότερης προσπάθειας για την καταπολέμηση της στεγαστικής κρίσης. Ο Σάντσεθ έχει ήδη ανακοινώσει ένα σχέδιο 12 σημείων που περιλαμβάνει την ανέγερση περισσότερων δημόσιων κατοικιών, την παροχή οικονομικών εγγυήσεων για νέους ενοικιαστές, αλλά και την αύξηση των φόρων στις βραχυπρόθεσμες μισθώσεις διακοπών. Η έλλειψη οικονομικά προσιτών κατοικιών στην Ισπανία έχει γίνει βασικό σημείο τριβής, με όλα τα μεγάλα κόμματα να παρουσιάζουν προτάσεις για την ενίσχυση των κατασκευών και τη μείωση των τιμών, μεταξύ άλλων και στην πρωτεύουσα Μαδρίτη. Με βάση την τρέχουσα ζήτηση, η Ισπανία αντιμετωπίζει έλλειμμα περίπου 200.000 νέων κατοικιών κάθε χρόνο.
Στην ομιλία του ο Σάντσεθ υπογράμμισε την παγκόσμια φύση της κρίσης, αναφέροντας ότι οι τιμές των κατοικιών έχουν αυξηθεί κατά 48% την τελευταία δεκαετία σε ολόκληρη την Ευρώπη, ξεπερνώντας κατά πολύ τα εισοδήματα των μέσων νοικοκυριών. «Η Δύση αντιμετωπίζει μια αποφασιστική πρόκληση: να μη γίνει μια κοινωνία χωρισμένη σε πλούσιους ιδιοκτήτες και φτωχούς ενοικιαστές», είπε σε πρόσφατο οικονομικό φόρουμ στη Μαδρίτη. «Για να δώσουμε μια ιδέα, μόνο το 2023 οι κάτοικοι χωρών εκτός Ε.Ε. αγόρασαν χιλιάδες σπίτια και διαμερίσματα στην Ισπανία. Και δεν το έκαναν για να ζήσουν σε αυτά, δεν το έκαναν για να έχουν οι οικογένειές τους ένα μέρος για να ζήσουν, το έκαναν για να κερδοσκοπήσουν, για να βγάλουν χρήματα, κάτι που εμείς –στο πλαίσιο της έλλειψης που βρισκόμαστε– δεν μπορούμε να επιτρέψουμε».
Στο τέλος του περασμένου έτους η Τράπεζα της Ισπανίας υπολόγισε ότι η χώρα θα χρειαζόταν περίπου 550.000 νέες κατοικίες για να καλύψει τη ζήτηση τα επόμενα δύο χρόνια.
Επειτα από έξι χρόνια στην εξουσία, ο Πέδρο Σάντσεθ εκπλήσσει στελέχη και επενδυτές με συχνά αμφιλεγόμενες κινήσεις στην έκτη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης, που για τέταρτη συνεχόμενη χρονιά το 2025 θα είναι η ταχύτερα αναπτυσσόμενη μεγάλη οικονομία της Ζώνης του Ευρώ. Πολιτικά όμως βρίσκεται σε δύσκολη θέση. Οι προτάσεις για το στεγαστικό θα απαιτούσαν έγκριση από το Κοινοβούλιο, κάτι που δεν είναι καθόλου εξασφαλισμένο.
Ο συνασπισμός μειοψηφίας του Σάντσεθ ήταν εύθραυστος από την ίδρυσή του το 2023 και ο πρωθυπουργός υπέστη άλλη μία οπισθοδρόμηση την περασμένη εβδομάδα, όταν μια καταλανική εθνικιστική ομάδα απέσυρε την υποστήριξή της, ουσιαστικά τερματίζοντας τις πιθανότητές του να εγκρίνει τον προϋπολογισμό για φέτος. Οι προσπάθειες της κυβέρνησης να θωρακίσει την ισπανική ακίνητη περιουσία από τους ξένους αποτελούν ένα από τα πλέον καυτά ζητήματα. Η έλλειψη νέων κατοικιών, η έλλειψη αδειών για την ανάπτυξη γης και η αύξηση των τιμών έχουν πυροδοτήσει έντονη κοινωνική δυσαρέσκεια.
