Προς το παρόν δεν έχουμε κυβερνητικές δηλώσεις της νέας αμερικανικής κυβέρνησης, έχουμε μόνο προεκλογικές εξαγγελίες. Επομένως, δεν μπορούμε να μιλήσουμε με ακρίβεια για το ποιες θα είναι οι επιπτώσεις της πολιτικής της στην ευρωπαϊκή και την ελληνική οικονομία, γιατί δεν γνωρίζουμε ποια θα είναι η πολιτική. Ομως, αν υλοποιηθούν αυτά τα οποία έχουν εξαγγελθεί προεκλογικά, ιδιαίτερα η επιβολή δασμών, είτε οριζόντια είτε κατά περίπτωση, θα υπάρξουν αρνητικές επιπτώσεις στην ευρωπαϊκή οικονομία και ειδικότερα στον ήδη αδύναμο ρυθμό ανάπτυξής της. Η πρόβλεψή μας για την οικονομική ανάπτυξη του 2025 στην Ευρωζώνη είναι 1,1%.
Η επιβολή δασμών της τάξης του 10%, σύμφωνα με εκτιμήσεις θα αφαιρέσει 0,5% σε ορίζοντα διετίας. Αυτή είναι μια πρώτη χονδρική εκτίμηση, που δείχνει όμως μια τάξη μεγέθους και δεν αφήνει περιθώρια αμφιβολίας ότι οι επιπτώσεις στην ευρωπαϊκή οικονομία θα είναι αρκετά σοβαρές. Βεβαίως, θα επηρεαστούν περισσότερο οι χώρες που πραγματοποιούν μεγάλες εξαγωγές στην Αμερική, κυρίως βιομηχανικές εξαγωγές και λιγότερο οι χώρες που παράγουν υπηρεσίες, όπως είναι η Ελλάδα.
Αυτό δεν σημαίνει, όμως, ότι η Ελλάδα δεν θα θιγεί αν η ανάπτυξη της ευρωπαϊκής οικονομίας μειωθεί κατά 0,5%. Μια τέτοια εξέλιξη θα έχει έμμεσες επιπτώσεις και στην ελληνική οικονομία, καθώς θα επηρεαστούν οι εξαγωγές της προς τις ευρωπαϊκές χώρες και ο τουρισμός.
Γενικότερα, εκτιμώ ότι ενδεχόμενη εφαρμογή των προεκλογικών εξαγγελιών, ιδίως για την αύξηση δασμών, θα οδηγήσει έπειτα από μια αρχική περίοδο ευφορίας των αγορών, σε αύξηση του πληθωρισμού στην Αμερική, κάτι που θα φέρει τη νέα κυβέρνηση σε σύγκρουση με τη Federal Reserve, η οποία δεν θα μπορεί να συνεχίσει τη μείωση των επιτοκίων. Το δολάριο ίσως υποχωρήσει, αν τα αμερικανικά ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του ήδη υπερδανεισμένου αμερικανικού δημοσίου εξασθενήσουν. Επίσης, μια επιβολή δασμών 60% στην Κίνα θα οδηγήσει σε υποτίμηση του κινεζικού γουάν, για να αντισταθμιστεί η επιβάρυνση, δημιουργώντας ένα παγκόσμιο κλίμα αβεβαιότητας. Οι καταναλωτές και οι επιχειρηματίες στη Δύση συνολικά θα πληγούν. Σε μια τέτοια περίπτωση θα ήθελα να πω ότι θα ήταν σκόπιμο η Ευρώπη να ακολουθήσει μια ενιαία πολιτική, ορίζοντας και ένα πρόσωπο που θα διαπραγματευθεί για λογαριασμό της. Θα ήταν λάθος να οδηγηθεί σε διάσπαση στο θέμα αυτό.
Επειδή, κατά την προσωπική μου άποψη, οι δασμοί –σύμφωνα με εμπειρία δύο αιώνων παγκόσμιου εμπορίου και σύμφωνα με την οικονομική θεωρία– ουδέποτε είναι χρήσιμο μέσο πολιτικής, καθώς έχει αποδειχθεί ότι οι όποιοι στόχοι των κρατών επιτυγχάνονται αποτελεσματικότερα με μέσα εσωτερικής πολιτικής, θέλω να πιστεύω ότι τελικά θα επικρατήσουν ορθολογικές απόψεις και η Αμερική θα συνεχίσει να εφαρμόζει φιλελεύθερες πολιτικές ανοικτού εμπορίου.
Ο κ. Γιάννης Στουρνάρας είναι διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος.
