Η οικονομία της Κίνας ανέβασε ρυθμούς το τελευταίο τρίμηνο του 2024, επιτρέποντας στην κυβέρνηση να πετύχει τον στόχο ανάπτυξης του 5% το 2024. Παρά τη νότα αισιοδοξίας, πρόκειται για έναν από τους βραδύτερους ρυθμούς ανάπτυξης εδώ και δεκαετίες, καθώς η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου δίνει μάχη με την παρατεταμένη κρίση ιδιοκτησίας, το υψηλό χρέος της τοπικής αυτοδιοίκησης και την ανεργία των νέων.
Οι επενδυτές προετοιμάζονται για δύσκολες ημέρες. Η απειλή των δασμών του εκλεγμένου προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ σε κινεζικά προϊόντα αξίας 500 δισ. δολαρίων φαίνεται μεγάλη. Δεν είναι, όμως, μόνον αυτό που εμποδίζει την Κίνα να επιτύχει τους αναπτυξιακούς στόχους της το επόμενο έτος. Η εμπιστοσύνη των επιχειρήσεων και των καταναλωτών είναι χαμηλή και το κινεζικό γουάν θα συνεχίσει να αποδυναμώνεται, καθώς το Πεκίνο μειώνει τα επιτόκια σε μια προσπάθεια να τονώσει την ανάπτυξη.
Οι βασικοί λόγοι για τους οποίους ο Σι Τζινπίνγκ αντιμετωπίζει μεγαλύτερες προκλήσεις από τους δασμούς του Τραμπ είναι τρεις. Οι δασμοί βλάπτουν ήδη τις κινεζικές εξαγωγές. Ολοένα και περισσότεροι αναλυτές προειδοποιούν ότι η οικονομία της Κίνας θα επιβραδυνθεί το 2025. Ενας σοβαρός μοχλός ανάπτυξης του περασμένου έτους βρίσκεται τώρα σε κίνδυνο: οι εξαγωγές. Η Κίνα βασίστηκε στις κατασκευές για να ανακόψει την ύφεση, επομένως, εξάγει έναν αριθμό ρεκόρ ηλεκτρικών οχημάτων, τρισδιάστατων εκτυπωτών και βιομηχανικών ρομπότ. Οι ΗΠΑ, ο Καναδάς και η Ε.Ε. την κατηγόρησαν ότι παράγει πάρα πολλά αγαθά και επέβαλαν δασμούς στις κινεζικές εισαγωγές, προκειμένου να προστατεύσουν τις εγχώριες θέσεις εργασίας και τις επιχειρήσεις. Οι ειδικοί θεωρούν ότι οι Κινέζοι εξαγωγείς μπορεί να επικεντρωθούν τώρα σε άλλα μέρη του κόσμου, τα οποία πιθανότατα βρίσκονται σε αναδυόμενες αγορές που δεν έχουν τα ίδια επίπεδα ζήτησης με τη Βόρεια Αμερική και την Ευρώπη. Αυτό θα μπορούσε να επηρεάσει τις κινεζικές επιχειρήσεις, που ελπίζουν να επεκταθούν, πλήττοντας με τη σειρά τους προμηθευτές ενέργειας και πρώτων υλών. Ο Σι θέλει να μετατρέψει την Κίνα από παγκόσμιο εργοστάσιο φθηνών αγαθών σε εργοστάσιο υψηλής τεχνολογίας έως το 2035, αλλά δεν είναι σαφές πώς η μεταποίηση μπορεί να παραμείνει μοχλός ανάπτυξης με φόντο τους αυξανόμενους δασμούς.
Ολοένα και περισσότεροι αναλυτές προειδοποιούν ότι η οικονομία της Κίνας θα επιβραδυνθεί το 2025.
Ο δεύτερος λόγος είναι ότι οι άνθρωποι απλώς δεν ξοδεύουν αρκετά. Στην Κίνα, ο πλούτος των νοικοκυριών επενδύεται σε μεγάλο βαθμό στην αγορά ακινήτων. Πριν από την κρίση στον κλάδο των κατασκευών, αντιπροσώπευε σχεδόν το ένα τρίτο της οικονομίας της Κίνας – απασχολούσε εκατομμύρια ανθρώπους, από κατασκευαστές και παραγωγούς τσιμέντου έως διακοσμητές εσωτερικών χώρων. Εκτοτε το Πεκίνο εφάρμοσε σειρά πολιτικών για τη σταθεροποίηση της αγοράς ακινήτων, εξακολουθούν ωστόσο να υπάρχουν πάρα πολλά άδεια σπίτια και εμπορικά ακίνητα, υπερπροσφορά που συνεχίζει να μειώνει τις τιμές.
Οι ειδικοί λένε ότι τα βαθιά προβλήματα στην οικονομία της Κίνας πρέπει να αντιμετωπιστούν για να τροφοδοτήσουν τις δαπάνες, που έχουν ήδη πληγεί σκληρά. Τους τελευταίους τρεις μήνες του 2024, η κατανάλωση των νοικοκυριών συνέβαλε μόλις 29% στην οικονομική δραστηριότητα της Κίνας, από 59% πριν από την πανδημία. Το μεγάλο δημόσιο χρέος και η ανεργία έχουν επίσης επηρεάσει τις αποταμιεύσεις και τις δαπάνες. Τα επίσημα στοιχεία δείχνουν ότι το ποσοστό ανεργίας των νέων παραμένει υψηλό σε σύγκριση με πριν από την πανδημία και ότι οι αυξήσεις των μισθών έχουν σταματήσει.
Οι επιχειρήσεις, τέλος, δεν συρρέουν στην Κίνα όπως παλιά. Η γενικότερη εικόνα της οικονομίας, η ανησυχία για τους δασμούς και άλλες γεωπολιτικές αβεβαιότητες σημαίνουν ότι η όρεξη των ξένων επιχειρήσεων για επενδύσεις στην Κίνα είναι υποτονική. «Η Κίνα πρέπει να σταθεροποιήσει τις αγορές ακινήτων και να δημιουργήσει επαρκείς θέσεις εργασίας για να διασφαλίσει την κοινωνική σταθερότητα», λέει ο Σουάνγκ Ντινγκ από τη Standard Chartered Bank. Από τον Ιούνιο μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2024 σημειώθηκαν στην Κίνα περισσότερες από 900 διαμαρτυρίες, με επικεφαλής εργάτες και ιδιοκτήτες ακινήτων, 27% περισσότερες από την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους. Αυτού του είδους τα επεισόδια οργής, ως αποτέλεσμα οικονομικής δυσπραγίας και διάβρωσης του πλούτου, θα είναι ανησυχητικό για το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα, προεξοφλούν αναλυτές. Σε τελική ανάλυση, η εκρηκτική ανάπτυξη μετέτρεψε την Κίνα σε παγκόσμια δύναμη και η υπόσχεση για αυξημένη ευημερία βοήθησε σε μεγάλο βαθμό τους ηγέτες της να κρατήσουν σε καταστολή τους διαφωνούντες.
