Είναι κάτι σπάνιο οι προοπτικές για τους επόμενους δώδεκα μήνες να δείχνουν τόσο αβέβαιες όσο τώρα και να εξαρτώνται σε τόσο μεγάλο βαθμό από τις άμεσες πολιτικές επιλογές στις ΗΠΑ και σε μικρότερο, αλλά μη αμελητέο βαθμό και από τις αντίστοιχες στην Ευρώπη. Ως αποτέλεσμα, το φάσμα των πιθανών αποτελεσμάτων για το 2025 και μετά είναι ασυνήθιστα ευρύ. Οι δυνάμεις που οδήγησαν πολλές οικονομίες εκτός Ευρώπης σε μεγαλύτερη ανάπτυξη από την αναμενόμενη το 2024 και εκτίναξαν τους χρηματιστηριακούς δείκτες σε νέα υψηλά επίπεδα-ρεκόρ εξακολουθούν να είναι παρούσες. Τα πραγματικά εισοδήματα των νοικοκυριών αυξάνονται και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Οι ισολογισμοί του ιδιωτικού τομέα βρίσκονται ως επί το πλείστον σε καλή κατάσταση. Οι αγορές εργασίας παραμένουν ανθεκτικές. Η Κίνα προσθέτει κάποια επιπλέον μέτρα για την αναθέρμανση της οικονομίας της. Σε παγκόσμιο επίπεδο, ο πληθωρισμός έχει υποχωρήσει σε ανεκτά επίπεδα. Η δε πρόσφατη νομισματική χαλάρωση από τις κεντρικές τράπεζες θα στηρίξει τη ζήτηση το 2025.
Εάν ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ εισακούσει τους καλύτερους συμβούλους του και η Γερμανία, η Γαλλία και η Ε.Ε. συντονίσουν την πολιτική δράση τους, ο κόσμος θα μπορούσε να τα πάει καλά το 2025. Οπότε μια σταθερή ανάπτυξη στις ΗΠΑ, μια προσωρινή τόνωση της Κίνας, μια ανάκαμψη της Ευρώπης και μια ανακωχή στην Ουκρανία θα μπορούσαν να θέσουν την παγκόσμια οικονομία και τις αγορές σε τροχιά για άλλη μία θετική έκπληξη. Εντούτοις, εάν ο Τραμπ αναζωπυρώσει τον πληθωρισμό στις ΗΠΑ με ένα κύμα δασμών και μια απότομη καταστολή της μετανάστευσης, η Fed ίσως υποχρεωθεί να σοκάρει τις αγορές με αυξήσεις των επιτοκίων. Εάν η ανεπαρκής υποστήριξη των ΗΠΑ και της Ευρώπης προς την Ουκρανία επιτρέψει στον Βλαντιμίρ Πούτιν να κερδίσει ντε φάκτο τον πόλεμο, θα επακολουθήσουν ένα παιχνίδι αλληλομετάθεσης ευθυνών και ένα νέο κύμα προσφύγων που θα κλυδωνίσει την Ευρώπη. Ως αποτέλεσμα θα προσέφερε περισσότερη τροφή σε όσους τάσσονται υπέρ του Πούτιν και κατά της Ε.Ε. Οι βασικοί κίνδυνοι για το 2025 θα επηρεάσουν διαφορετικά τις ΗΠΑ και την Ευρώπη.
Οι πιθανοί υψηλοί δασμοί Τραμπ θα αποτυπώνονταν κυρίως στην κλιμάκωση του πληθωρισμού παρά στην επιβράδυνση της οικονομίας των ΗΠΑ, ενώ οι εμπορικοί εταίροι τους με εξαγωγικό προσανατολισμό θα μπορούσαν να υποστούν μεγαλύτερο πλήγμα στην ανάπτυξη. Για την Ευρώπη οι περισσότεροι από τους βασικούς κινδύνους για την ανάπτυξη θα καταστούν ορατοί αμέσως, ενώ η ζημία για τις ΗΠΑ, αποτυπωμένη στην τάση ανάπτυξης από τους υψηλότερους δασμούς και τη λιγότερη μετανάστευση, θα χρειαζόταν χρόνο για να εμφανιστεί, αλλά θα είχε μεγαλύτερη διάρκεια.
* Οικονομολόγοι της επενδυτικής τράπεζας Berenberg Bank.
