Το 2024 ήταν μία από τις καλύτερες χρονιές για τις ευρωπαϊκές τράπεζες, καθώς ούτε οι μειώσεις των επιτοκίων ούτε η αναιμική δραστηριότητα ως προς τις επιχειρηματικές συμφωνίες έπληξαν την κερδοφορία τους, που παρέμεινε σε υψηλά επίπεδα. Την οφείλουν κυρίως στα επιτόκια, καθώς παρά τις μειώσεις των επιτοκίων το κόστος του δανεισμού παρέμεινε ακόμη σε υψηλά επίπεδα, αλλά και στα εκτεταμένα μέτρα θωράκισής τους. Σύμφωνα με στοιχεία της Keefe, Bruyette & Woods (KBW), στη διάρκεια του 2024 οι ευρωπαϊκές τράπεζες δαπάνησαν 45 δισ. ευρώ σε επαναγορές μετοχών, κατέβαλαν 19 δισ. ευρώ σε προσωρινά μερίσματα και στις αρχές του επόμενου έτους θα καταβάλουν άλλα 69 δισ. ευρώ σε τελικά μερίσματα. Εχει προηγηθεί το διάστημα των τελευταίων τριών ετών, στη διάρκεια του οποίου οι ευρωπαϊκές τράπεζες συγκέντρωσαν μεγάλα κέρδη χάρη στα υψηλά επιτόκια.
Εν ολίγοις, ως κλάδος οι ευρωπαϊκές τράπεζες είχαν τη δυνατότητα να επιστρέψουν στους μετόχους κεφάλαια-ρεκόρ και να κατευνάσουν έτσι τους φόβους και τις ανησυχίες που τους είχαν ενσπείρει τα προηγούμενα χρόνια οι απαγορεύσεις κατά της χορήγησης μερισμάτων και οι φόροι στα υπερκέρδη των τραπεζών. Οπως επισημαίνουν αναλυτές της Citigroup, ο κλάδος σημείωσε απόδοση κεφαλαίων της τάξης του 13% και αντέστρεψε, έτσι, την κατάσταση που επικράτησε στις ευρωπαϊκές τράπεζες από το 2020 και την αρχή της πανδημίας, όταν η ΕΚΤ κάλεσε τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της Ευρωζώνης να «παγώσουν» τα μερίσματα και τις επαναγορές μετοχών. Η κίνηση της κεντρικής τράπεζας της Ευρωζώνης είχε πλήξει τότε τη φήμη του κλάδου μεταξύ των διεθνών επενδυτών, ενώ στη διάρκεια του τελευταίου έτους είχε επικρατήσει ανησυχία πως η μείωση των επιτοκίων θα πλήξει την κερδοφορία των ευρωπαϊκών τραπεζών, ανησυχία που διαψεύσθηκε.
Ο κλάδος σημείωσε απόδοση κεφαλαίων της τάξης του 13% και αντέστρεψε την κατάσταση που επικράτησε από το 2020 και την αρχή της πανδημίας.
Αντανακλώντας την υψηλή κερδοφορία των ευρωπαϊκών τραπεζών, οι τιμές των μετοχών τους σημείωσαν άνοδο το 2024, που ήταν η καλύτερη χρονιά για τον κλάδο μετά το 2010. Οπως αναφέρει σχετικό δημοσίευμα των Financial Times, ο δείκτης Euro Stoxx Banks Index, που ακολουθεί τις μετοχές των μεγαλύτερων τραπεζών της Ευρωζώνης, κλείνει τη χρονιά σε επίπεδα πάνω από τις 142 μονάδες για πρώτη φορά μετά το 2010 έχοντας σημειώσει άνοδο μεγαλύτερη του 20%. Παρά την υψηλή κερδοφορία τους, όμως, πολλές ευρωπαϊκές τράπεζες εξακολουθούν να έχουν χρηματιστηριακή αξία μικρότερη από την αξία των περιουσιακών τους στοιχείων και να υστερούν πάντα έναντι των αμερικανικών, που τους τελευταίους μήνες πήραν νέα ώθηση από την επανεκλογή του Ντόναλντ Τραμπ. Οπως τονίζουν αναλυτές της Citi, «ευρωπαϊκές και αμερικανικές τράπεζες βρίσκονταν περίπου στο ίδιο επίπεδο μέχρι τις αμερικανικές εκλογές, οπότε επιβεβαιώθηκε η νίκη του Τραμπ και των Ρεπουμπλικανών, και οδήγησε σε εκτόξευση των αμερικανικών τραπεζών. Αιτίες της εκτόξευσής τους ήταν η προσδοκία για απορρύθμιση του κλάδου, πιθανές φοροαπαλλαγές και μεγάλη δημοσιονομική στήριξη επί προεδρίας Τραμπ».
Από την πλευρά τους, οι ευρωπαϊκές τράπεζες στρέφονται στις συγχωνεύσεις και στις εξαγορές προσβλέποντας σε μείωση κόστους και σε οικονομίες κλίμακας, καθώς αναμένονται περαιτέρω μειώσεις επιτοκίων, ενώ η ευρωπαϊκή οικονομία φαίνεται να παραμένει αναιμική. Τον περασμένο μήνα, η ιταλική UniCredit υπέβαλε προσφορά για την εγχώρια ανταγωνίστριά της, την Banco BPM, η οποία απορρίφθηκε, ενώ έχει αυξήσει επιθετικά το μερίδιό της στη γερμανική Commerzbank. Η UniCredit σημείωσε, άλλωστε, τη μεγαλύτερη άνοδο της μετοχής της ανάμεσα σε όλες τις ευρωπαϊκές τράπεζες με εκτόξευση 50%. Και η ισπανική BBVA υπέβαλε πρόταση εχθρικής εξαγοράς της επίσης ισπανικής Sabadell. Μιλώντας στους Financial Times, αναλυτές της Citi προέβλεψαν ότι τα καθαρά έσοδα του κλάδου θα μειωθούν ελαφρώς μέσα στο νέο έτος, αφού τα μέτρα που λαμβάνουν οι τράπεζες καλύπτουν μόνο τμήμα της ζημίας από τη μείωση των επιτοκίων. Σύμφωνα, πάντως, με την KBW, καθώς θα μειώνονται τα επιτόκια θα αυξάνονται τα δάνεια και «ιδιαιτέρως στις χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας που τα τελευταία 15 χρόνια έχουν περιορίσει δραστικά τις πιστώσεις».
