Σημαντικά κίνητρα για την εξαγορά όσο το δυνατόν περισσότερων πλασματικών ετών ασφάλισης παρέχει το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, δεδομένου ότι όσο αυξάνεται ο εξαγοραζόμενος χρόνος, αυξάνεται και το ποσοστό έκπτωσης. Ωστόσο σε κάποιες περιπτώσεις, ιδιαίτερα όταν οι μισθοί είναι σημαντικά υψηλοί, δεν είναι δυνατή εκ μέρους των ασφαλισμένων η συγκέντρωση των απαιτούμενων ποσών, με αποτέλεσμα κάποιοι εξ αυτών να καταφεύγουν στην καταβολή των ποσών εξαγοράς είτε με δόσεις είτε με παρακράτηση από τη σύνταξη.
Με τη βοήθεια της γνωστής δικηγόρου Ασπασίας Παπαθανασοπούλου η «Κ» παρουσιάζει σήμερα τις διαφορές μεταξύ ιδιωτικού και δημόσιου τομέα, αλλά και μεταξύ των ελευθέρων επαγγελματιών, καθώς και παραδείγματα μέσω των οποίων φαίνεται ξεκάθαρα ότι η εξαγορά πολλών ετών είναι συμφέρουσα, ιδιαίτερα όταν ο ασφαλισμένος μπορεί να πληρώσει την υποχρέωσή του με δόσεις ή μέσω παρακράτησης του 25% της σύνταξής του.
Αναλυτικά, σύμφωνα με την κ. Παπαθανασοπούλου, ισχύουν τα εξής:
Για τους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα και τους ελεύθερους επαγγελματίες, το μηνιαίο κόστος εξαγοράς των πλασματικών χρόνων, προ της ψήφισης του νόμου 4387/2016, ήτοι προ της 13-05-2016, ανερχόταν για τα τέκνα, τις σπουδές και τα κενά ασφάλισης σε ποσό 167,85 ευρώ, ανεξαρτήτως του ποσού των αποδοχών ή της ασφαλιστικής κατηγορίας του ασφαλισμένου, ενώ για τον στρατό υπολογιζόταν σε συνάρτηση με τις αποδοχές του εργαζομένου, το δε συνολικό ποσό που προέκυπτε σε όλες τις περιπτώσεις μειωνόταν κατά 15% σε περίπτωση εφάπαξ εξόφλησής του.
Μετά την ψήφιση του ν. 4387/2016, όπως έχει τροποποιηθεί με τις διατάξεις του ν. 4670/2020 και ισχύει, το μηνιαίο κόστος εξαγοράς για τον κλάδο κύριας ασφάλισης όλων των πλασματικών χρόνων ασφάλισης προσδιορίζεται για τους μισθωτούς, σε ποσοστό 20% επί των αποδοχών του ασφαλισμένου κατά τον τελευταίο μήνα πλήρους απασχόλησης πριν από την υποβολή του αιτήματος εξαγοράς.
Για τους ελεύθερους επαγγελματίες, το μηνιαίο κόστος εξαγοράς πλασματικού χρόνου ισούται με το ποσό ασφαλιστικής εισφοράς κλάδου κύριας ασφάλισης, με βάση την επιλεγείσα ασφαλιστική κατηγορία του τελευταίου μηνός.
Το μηνιαίο κόστος εξαγοράς για τους μισθωτούς ανέρχεται στο 20% των αποδοχών τους κατά τον τελευταίο μήνα απασχόλησης πριν από την υποβολή του αιτήματος εξαγοράς.
Σε περίπτωση εφάπαξ εξόφλησης του συνολικού ποσού εξαγοράς, η έκπτωση πλέον ανέρχεται σε 2% για κάθε αναγνωριζόμενο έτος, ενώ εάν το ποσό εξαγοράς εξοφληθεί τμηματικά παρακρατείται ποσοστό 25% της μηνιαίας σύνταξης μέχρι την εξόφληση.
Ειδικώς για τους μισθωτούς του δημοσίου τομέα, οι οποίοι είχαν καταθέσει αίτημα αναγνώρισης πλασματικού χρόνου έως και την 31-12-2016, το κόστος εξαγοράς για κάθε μήνα ανέρχεται σε ποσοστό 6,67% επί του βασικού μισθού του μηνός Οκτωβρίου 2011, στον οποίο προστίθεται ποσό 140,80 ευρώ, ενώ το ποσό εξαγοράς αυξήθηκε κατ’ έτος σταδιακά (το 2017 ανερχόταν σε 10%, το 2018 σε 13,34% και το 2019 σε 16,67%) και από την 01-01-2020 ανέρχεται πλέον σε 20% επί των συνταξίμων αποδοχών του μήνα υποβολής της αίτησης. Οσο για τους τρόπους εξόφλησης, είναι όμοιοι με αυτούς που εφαρμόζονται στον ιδιωτικό τομέα.
Παραδείγματα
1. Ασφαλισμένος με αποδοχές 1.800 ευρώ, κατά τον χρόνο υποβολής του αιτήματος εξαγοράς.
α) Το κόστος εξαγοράς 36 μηνών για δύο τέκνα ορίζεται σε 360 ευρώ τον μήνα επί 36 μήνες, ήτοι 12.960 ευρώ, εκ των οποίων θα αφαιρεθούν 777,60 ευρώ (6% έκπτωση), με αποτέλεσμα να πληρώσει 12.182,40 ευρώ.
β) Εάν επιθυμεί να εξαγοράσει και 12 μήνες στρατού, θα κληθεί να καταβάλει επιπλέον 360 ευρώ επί 12 μήνες, ήτοι 4.320 ευρώ μείον έκπτωση 2%, ή 86,40 ευρώ, άρα 4.233,60 ευρώ.
2. Ασφαλισμένος με αποδοχές 2.150 ευρώ, κατά τον χρόνο υποβολής του αιτήματος εξαγοράς:
α) Για την εξαγορά 48 μηνών για τις σπουδές του θα καταβάλει 430 ευρώ τον μήνα, επί 48 μήνες, ίσον 20.640 ευρώ, που με την έκπτωση των 1.651,20 ευρώ (8% έκπτωση) θα πέσουν στα 18.988,80 ευρώ.
β) Για την εξαγορά των 12 μηνών του στρατού θα καταβάλει επιπλέον 430 ευρώ επί 12 μήνες, ήτοι 5.160 ευρώ, που με την έκπτωση του 2% (103,20 ευρώ) θα μειωθεί στα 5.056,80 ευρώ.
3. Ασφαλισμένος Δημοσίου με αποδοχές 10/2011 1.850,00 ευρώ, και αίτηση εξαγοράς τον 11/2016:
α) Για την εξαγορά 48 μηνών για σπουδές θα καταβάλει 132,79 ευρώ τον μήνα επί 48 μήνες, δηλαδή 6.373,75 ευρώ, μείον 509,90 ευρώ (8% έκπτωση), ήτοι 5.863,85 ευρώ.
β) Εάν εξαγοράσει και τους μήνες του στρατού, δηλαδή άλλους 12 μήνες, θα πληρώσει 132,79 ευρώ τον μήνα για 12 μήνες, ίσον 1.593,48 ευρώ, μείον την έκπτωση του 2% (31,87 ευρώ), δηλαδή 1.561,61 ευρώ.
4. Ασφαλισμένος ελεύθερος επαγγελματίας, με την 6η ασφαλιστική κατηγορία κατά τον χρόνο υποβολής του αιτήματος εξαγοράς.
α) Το κόστος εξαγοράς 36 μηνών για δύο τέκνα ανέρχεται σε 567,19 ευρώ τον μήνα, επί 36 μήνες, ήτοι 20.418,84 ευρώ, μείον 1.225,13 ευρώ (6% έκπτωση), έχουμε τελικό ποσό εξαγοράς 19.193,71 ευρώ.
β) Στην περίπτωση που θέλει να εξαγοράσει τους μήνες του στρατού, θα κληθεί να καταβάλει 567,19 ευρώ τον μήνα, για 12 μήνες, ήτοι 6.806,28 ευρώ, μείον 136,13 ευρώ (2% έκπτωση), έχουμε 6.670,15 ευρώ.
5. Ασφαλισμένος ελεύθερος επαγγελματίας, με την 3η ασφαλιστική κατηγορία κατά τον χρόνο υποβολής του αιτήματος εξαγοράς.
α) Το κόστος εξαγοράς 36 μηνών για δύο τέκνα ανέρχεται σε 267,72 ευρώ τον μήνα, επί 36 μήνες, δηλαδή συνολικά 9.637,92 ευρώ, από τα οποία αφαιρούνται 578,28 ευρώ (6% έκπτωση), με αποτέλεσμα να απαιτούνται 9.059,64 ευρώ.
β) Για την εξαγορά 12 μηνών του στρατού, έχουμε 267,72 ευρώ μηνιαίο κόστος και 3.212,64 ευρώ συνολικό, από το οποίο αφαιρούνται 64,25 ευρώ (2% έκπτωση), ήτοι 3.148,39 ευρώ.
6. Ασφαλισμένος ελεύθερος επαγγελματίας, στην 1η ασφαλιστική κατηγορία κατά τον χρόνο υποβολής του αιτήματος εξαγοράς:
α) Το κόστος εξαγοράς 36 μηνών για δύο τέκνα υπολογίζεται σε 175,83 ευρώ τον μήνα, επί 36 μήνες, ίσον 6.329,88 ευρώ, από τα οποία αφαιρούνται 379,79 ευρώ (6% έκπτωση), με αποτέλεσμα το τελικό ποσό να ανέρχεται σε 5.950,09 ευρώ.
β) Το κόστος εξαγοράς 12 μηνών του στρατού υπολογίζεται τέλος σε 175,83 ευρώ τον μήνα, επί 12 μήνες, ήτοι 2.109,96 ευρώ μείον 42,20 ευρώ (2% έκπτωση), ήτοι 2.067,76 ευρώ.
