Ενα σπίτι με λευκό φράχτη, μια οικογένεια με πολλά παιδιά, μια καλή δουλειά σε ένα γραφείο που δεν απέχει πολύ από το σπίτι και ένα ταξίδι πού και πού σε κάποιον ελκυστικό προορισμό. Το λεγόμενο «αμερικανικό όνειρο», αυτή η εξιδανικευμένη εικόνα της ζωής στις ΗΠΑ, καθιερώθηκε τη δεκαετία του 1930 και αποτελούσε το κίνητρο για το οποίο οι Αμερικανοί –και όχι μόνο– ζούσαν και εργάζονταν έκτοτε. Ομως τα τελευταία χρόνια το αμερικανικό όνειρο μοιάζει να συρρικνώνεται.
Οι Αμερικανοί –όπως και οι περισσότεροι λαοί της Δύσης– κάνουν λιγότερα παιδιά, ζουν σε μικρότερα σπίτια, δουλεύουν όλο και πιο μακριά από το σπίτι τους και περνούν λιγότερο χρόνο στις διακοπές. Σήμερα μοιάζει όλο και πιο δύσκολο να επιτύχει κανείς το αμερικανικό όνειρο, αλλά ακόμη κι εκείνοι που το καταφέρνουν δεν φαίνεται να ικανοποιούνται από αυτό.
Σύμφωνα με τα στοιχεία δημοσκόπησης του Pew Research Center στις ΗΠΑ, τα οποία επικαλείται το Business Insider, το 41% πιστεύει ότι η κατάκτηση του αμερικανικού ονείρου ήταν κάποτε δυνατή, αλλά όχι πια. Ειδικά ανάμεσα στους νέους 18-29 ετών, μόλις το 39% πιστεύει ότι είναι ακόμη επιτεύξιμο.
Ενα ιδιόκτητο σπίτι αποτελεί το κεντρικό στοιχείο του αμερικανικού ονείρου, αφού το να έχεις μια στέγη πάνω από το κεφάλι σου θεωρείται ο ακρογωνιαίος λίθος της ασφάλειας και της σταθερότητας. Ομως τα στοιχεία δείχνουν ότι οι Αμερικανοί δεν μπορούν πια να ελπίζουν σε μια μονοκατοικία με λευκό φράχτη.
Το 2013 η μέση μονοκατοικία πλησίαζε τα 230 τ.μ., αλλά σήμερα έχει συρρικνωθεί στα 200 τ.μ. Και την ίδια ώρα που το μέσο σπίτι έγινε μικρότερο, η τιμή του ανέβηκε κατά σχεδόν 200.000 δολάρια. Η μέση τιμή ανά τετραγωνικό πόδι ήταν 127 δολάρια το 2016 και έως το 2024 είχε φθάσει στα 224 δολάρια.
Οι Αμερικανοί χρειάζεται σήμερα να δουλεύουν 110 ώρες τον μήνα για να πληρώσουν τη δόση του στεγαστικού δανείου τους, κάτι που σημαίνει ότι το μεγαλύτερο μέρος του εισοδήματός τους πηγαίνει στη στέγαση. Με αυτές τις τιμές, δεν προκαλεί έκπληξη που ο μέσος Αμερικανός αποκτά το πρώτο σπίτι του σε όλο και μεγαλύτερη ηλικία. Το 2024 η μέση ηλικία του αγοραστή πρώτης κατοικίας άγγιξε τα 38, ενώ ήταν 29 το 1981 και 31 το 2014.
Την ίδια στιγμή, το μέσο ενοίκιο στις ΗΠΑ έφθασε τον Οκτώβριο στα 1.619 δολάρια, έχοντας αυξηθεί κατά 300 δολάρια από τον Μάιο του 2019. Αλλά, βέβαια, το μέσο διαμέρισμα έχει γίνει μικρότερο. Ασφαλώς, τα σπίτια μικραίνουν εν μέρει γιατί στεγάζουν μικρότερες οικογένειες. Ο μέσος αριθμός των παιδιών που κάνει μια γυναίκα στις ΗΠΑ έχει μειωθεί από σχεδόν 4 το 1960 σε 1,7 το 2022.
Οι οικονομικές και κοινωνικές πιέσεις αποτρέπουν τους Αμερικανούς από το να κάνουν παιδιά, καθώς πέραν των ακριβών ακινήτων, οι νέοι γονείς έχουν επίσης να αντιμετωπίσουν το πολύ υψηλό κόστος φύλαξης των παιδιών και την απώλεια των κοινωνικών δεσμών που απαιτείται για να μεγαλώσει κανείς τα παιδιά του.
Ετσι, όλο και περισσότεροι Αμερικανοί επιλέγουν –ή αναγκάζονται;– να παραμείνουν άτεκνοι. Οι λεγόμενοι DINKs (double-income, no-kid – ζευγάρια με δύο μισθούς, χωρίς παιδιά) βρίσκονται σε άνοδο.
Οπως λέει στο Business Insider η Κάρεν Μπέντζαμιν Γκούτσο, καθηγήτρια στο University of North Carolina, τα παιδιά συχνά θεωρούνται το τελευταίο βήμα στην εκπλήρωση του αμερικανικού ονείρου. Πρώτα πηγαίνεις στο πανεπιστήμιο, μετά βρίσκεις μια καλή δουλειά, παντρεύεσαι, αγοράζεις σπίτι και το γεμίζεις με παιδιά. Ομως, όπως εξηγεί η ακαδημαϊκός, «κάθε βήμα της διαδικασίας έχει γίνει όλο και λιγότερο προβλέψιμο».
