Το 2024 είναι μια χρονιά-ορόσημο για τον ελληνικό τουρισμό, με νέα υψηλά αφίξεων και εισπράξεων, ωστόσο σε καμιά περίπτωση το μέλλον του ελληνικού τουρισμού δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένο αν δεν γίνουν τα απαραίτητα βήματα για τη βέλτιστη διαχείριση των προορισμών, τη βελτίωση των υποδομών, την περαιτέρω προσέλκυση επενδύσεων, την αύξηση της απασχόλησης και την εξασφάλιση της βιωσιμότητας του τουριστικού προϊόντος.
Αυτό τόνισε από το βήμα του ετήσιου συνεδρίου του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ) ο πρόεδρός του Γιάννης Παράσχης. Εθεσε στόχο έναν βιώσιμο, ανταγωνιστικό και κοινωνικά υπεύθυνο τουρισμό, που θα μπορέσει να αντιπαρέλθει χρόνιες διαρθρωτικές αγκυλώσεις, σύγχρονες προκλήσεις όπως οι γεωπολιτικές εντάσεις και μακροπρόθεσμα προβλήματα όπως η κλιματική κρίση.
Παραγωγικότητα
Κατά τη διάρκεια του συνεδρίου τονίστηκε επίσης η ανάγκη αύξησης της παραγωγικότητας στο σύνολο της ελληνικής οικονομίας και της βελτίωσης της λειτουργίας των θεσμών, όπως η Δικαιοσύνη. Συγκεκριμένα, ο εκτελεστικός πρόεδρος της Aegean Ευτύχης Βασιλάκης υπογράμμισε πως ο τουρισμός λειτουργεί συμπληρωματικά με ένα πολύ μεγάλο κομμάτι της υπόλοιπης οικονομίας, ενώ εξέφρασε την άποψη πως η αύξηση της παραγωγικότητας σχετίζεται και με τη δυνατότητα αύξησης του μεγέθους των ελληνικών επιχειρήσεων προκειμένου αυτές να μπορέσουν να προχωρήσουν σε επενδύσεις, να αυξήσουν το προσωπικό τους και να γίνουν πιο εξωστρεφείς.
Συζητώντας με τον πρόεδρο του ΣΕΒ Σπύρο Θεοδωρόπουλο, σημείωσε την ανάγκη βελτίωσης της λεγόμενης διαρθρωτικής ανταγωνιστικότητας, δηλαδή την αντιμετώπιση προβλημάτων όπως η επιτάχυνση του χρόνου απονομής της Δικαιοσύνης και η αποκατάσταση της ασφάλειας δικαίου, η οποία –όπως ανέφερε χαρακτηριστικά– δοκιμάστηκε από θέματα όπως οι εξελίξεις περί αντισυνταγματικότητας του νέου οικοδομικού κανονισμού ο οποίος ισχύει ήδη εδώ και 10 χρόνια. Στη συζήτηση αναδείχθηκε επίσης η ανάγκη να αυξηθεί το μέρισμα της αξίας που παράγει ο ελληνικός τουρισμός προς τους εργαζομένους, κάτι το οποίο απαιτεί και την επανεκπαίδευση και επιμόρφωση του προσωπικού όσο και τη μείωση της φορολογίας και των κρατήσεων που επιβάλλονται στην εργασία.
Βιωσιμότητα, αντα- γωνιστικότητα, ενίσχυση απασχόλησης και χωροταξικό αποτελούν βασικές προϋποθέσεις για αύξηση των επενδύσεων.
Από την πλευρά της η υπουργός Τουρισμού Ολγα Κεφαλογιάννη ανέπτυξε τη στρατηγική και τις πρωτοβουλίες για βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη, ώστε η Ελλάδα να αναδειχθεί «σε παγκόσμιο πρότυπο ποιότητας, αυθεντικότητας και βιωσιμότητας». Στο συνέδριο συμμετείχε και ο Ευρωπαίος επίτροπος Βιώσιμων Μεταφορών και Τουρισμού Απόστολος Τζιτζικώστας, που μεταξύ άλλων σημείωσε πως ήδη η Επιτροπή «εργάζεται για την υποστήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων οι οποίες αποτελούν τη ραχοκοκαλιά του τουρισμού, για τη δημιουργία και την ισχυροποίηση των οργανισμών διαχείρισης προορισμών και για την οικοδόμηση μιας ενιαίας στρατηγικής μάρκετινγκ».
Το ζήτημα του χωροταξικού ήταν επίσης μεταξύ αυτών που αναδείχθηκαν κατά τη διάρκεια του συνεδρίου. Στην ομιλία του ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ Γιάννης Παράσχης επεσήμανε πως «ο χωροταξικός σχεδιασμός είναι ίσως το πιο κρίσιμο, αλλά και το πιο χρονίζον ζήτημα αναφορικά με την προσέλκυση επενδύσεων, την ασφάλεια δικαίου και την καταπολέμηση της παραβατικότητας στη δόμηση», προσθέτοντας ότι το καλοκαίρι έγινε ένα σημαντικό βήμα με την κατάθεση προς διαβούλευση του ειδικού χωροταξικού για τον τουρισμό. «Θεωρούμε πολύ σημαντικό αυτή τη φορά η προσπάθεια για την ψήφιση του χωροταξικού να μη μείνει στη μέση, καθώς ένα χωροταξικό με κάποιες ελλείψεις είναι καλύτερο από την έλλειψη χωροταξικού», τόνισε.
«Το 2024 που σε λίγο αφήνουμε πίσω μας κατέγραψε ιδιαίτερα θετικά αποτελέσματα, ξεπερνώντας τις επιδόσεις του 2023 και παρά τις γεωπολιτικές αναταράξεις και τις προκλήσεις της ευρωπαϊκής οικονομίας, η Ελλάδα κατάφερε να διατηρήσει τον τουρισμό της σε σταθερή τροχιά ανάπτυξης», υπογράμμισε ο κ. Παράσχης.
Επικαλούμενος στοιχεία του Ινστιτούτου του ΣΕΤΕ και της Τράπεζας της Ελλάδος εξήγησε πως οι τουριστικές επενδύσεις, όντας το 2023 διπλάσιες του 2019 με 5,1 δισ. ευρώ, συμβάλλουν στη μείωση του επενδυτικού κενού το οποίο παραμένει ένα διαρθρωτικό πρόβλημα της οικονομίας. Εκτίμησε πως η άμεση συμβολή του κλάδου αφορά το 13% του ΑΕΠ, ενώ η έμμεση φτάνει το 30%, με τις ταξιδιωτικές εισπράξεις να καλύπτουν το 63,8% του ελλειμματικού ισοζυγίου αγαθών, ένα διαχρονικό πρόβλημα της οικονομίας. Αναφορικά με την αγορά εργασίας, στο τρίτο τρίμηνο ο τουρισμός κάλυψε άμεσα το 16,4% της απασχόλησης, ενώ άμεσες και έμμεσες θέσεις έφτασαν περίπου στο ένα τρίτο του συνόλου.
Η πρωτοβουλία METRON
Στο θέμα της βιωσιμότητας αναφέρθηκε εκτενώς και η αντιπρόεδρος του ΣΕΤΕ, Αγάπη Σμπώκου, που είναι και επικεφαλής της πρωτοβουλίας του Συνδέσμου «METRON Sustainable Tourism». Τον Σεπτέμβριο τέθηκε σε πιλοτική λειτουργία η σχετική πλατφόρμα με τη συμμετοχή αρχικά 50 επιλεγμένων επιχειρήσεων. Τα αρχικά συμπεράσματα αναφέρουν μεταξύ άλλων πως το ποσοστό εξ αυτών των επιχειρήσεων που μετρούν τις άμεσες και έμμεσες εκπομπές CO2 είναι περίπου 80%, ενώ το ποσοστό που έχει θέσει στόχο τον περιορισμό τους ανέρχεται στο 82,6%. Το ποσοστό εκείνων που καταγράφουν την κατανάλωση νερού ανέρχεται στο 86,7% και εκείνων που έχουν συγκεκριμένες πολιτικές διαχείρισης αποβλήτων στο 69,6%. Επίσης, το 70% από αυτές τις 50 πρώτες επιχειρήσεις έχει διαδικασίες αξιολόγησης και εκπαίδευσης των εργαζομένων, ενώ το 73,3% έχει ολοκληρωμένη πολιτική και υποδομές ΑμεΑ. Οι επιχειρήσεις αυτές έχουν προσδιορίσει μόνες τους χρονοδιάγραμμα επίτευξης στόχων βελτίωσης των επιδόσεών τους, το οποίο θα επαληθεύεται από την πλατφόρμα σε τακτά χρονικά διαστήματα. «Το “METRON Sustainable Tourism” δεν είναι απλώς ένα ακόμη εργαλείο ή πρωτοβουλία του ΣΕΤΕ. Είναι μια δέσμευση ότι ο ελληνικός τουρισμός μπορεί και πρέπει να πρωτοπορεί, όχι μόνο στην ποιότητα της εμπειρίας που προσφέρει, αλλά και στον τρόπο που σέβεται τους ανθρώπους και το περιβάλλον», υπογράμμισε η Αγάπη Σμπώκου.
