Σε λιγότερο από τρεις μήνες, και παρά το γεγονός ότι απαιτείται πλήθος δικαιολογητικών, 4.340 καταπατητές εκτάσεων του ελληνικού Δημοσίου έχουν υποβάλει αίτηση εξαγοράς. Αρχικά η ηλεκτρονική πλατφόρμα που άνοιξε στις 30 Σεπτεμβρίου δέχθηκε αιτήσεις από δικαιούχους της περιφέρειας, ενώ από την 1η Νοεμβρίου άνοιξε για όλη την επικράτεια και ως εκ τούτου και για την Αττική.
Οπως φαίνεται, οι δικαιούχοι του μεγαλύτερου πληθυσμιακά νομού της χώρας έχουν υποβάλει και τις περισσότερες αιτήσεις. Θα περίμενε κανείς ότι η περιφέρεια θα είχε τα πρωτεία, καθώς έχουν καταγραφεί πολλές περιπτώσεις αγροτών που έχουν καταπατήσει εκτάσεις του ελληνικού Δημοσίου. Ωστόσο, το 80% των αιτήσεων που έχουν υποβληθεί είναι από δικαιούχους του νομού Αττικής. Αυτό σημαίνει ότι από τις 4.340 αιτήσεις, οι 3.472 προέρχονται από τον συγκεκριμένο νομό. Σύμφωνα με πληροφορίες, πολλές από αυτές είναι από περιοχές με ακίνητα-φιλέτα όπως η Ανω Γλυφάδα, το Πανόραμα Βούλας και οι δήμοι πέριξ του Υμηττού.
Αυτή τη στιγμή στο Πανόραμα Βούλας οι τιμές πώλησης των ακινήτων ξεκινούν από 4.800-5.000 ευρώ το τετραγωνικό και φθάνουν ακόμη και 9.000-10.000 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο (υπάρχουν και ιδιαίτερες περιπτώσεις που η τιμή πώλησης μπορεί να φθάσει και σε 20.000 ευρώ τ.μ.), ενώ οι τιμές ενοικίασης για ένα διαμέρισμα 100 τ.μ. κυμαίνονται ανάλογα με τη θέση από 1.500 ευρώ έως 2.500 ευρώ. Για παράδειγμα, και σύμφωνα με τα στοιχεία του μητρώου αξιών μεταβιβάσεων ακινήτων, τον περασμένο Οκτώβριο (20/10/2024) πωλήθηκε ακίνητο στη Βούλα 319,79 τ.μ. με βοηθητικούς χώρους 24,25 τ.μ., κατασκευής 2022, έναντι 6,659 εκατ. ευρώ.
Για τους καταπατητές το τίμημα της εξαγοράς υπολογίζεται με βάση τις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων αλλά και κοινωνικά κριτήρια (για ευπαθείς ομάδες, πολυτέκνους, άτομα με αναπηρία). Εξοφλείται είτε εφάπαξ με έκπτωση 10% είτε τμηματικά σε έως 60 άτοκες, μηνιαίες δόσεις, με ελάχιστο ποσό τα 100 ευρώ μηνιαίως. Σήμερα, για παράδειγμα, η τιμή ζώνης στη Βούλα ανέρχεται σε κάποιες περιοχές στις 2.800 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο. Υπό ορισμένες συνθήκες η αντικειμενική αξία μπορεί να μειωθεί από 20% έως και 80% (σπάνιες περιπτώσεις).
Πώς «νομιμοποιούνται»
Βασική προϋπόθεση για την υποβολή αίτησης εξαγοράς είναι η άσκηση από τον ίδιο τον αιτούντα ή τους δικαιοπαρόχους, επί δημοσίου ακινήτου, αδιαλείπτως κατοχή:
α) Επί τουλάχιστον 30 έτη με τίτλο.
β) Επί τουλάχιστον 40 έτη χωρίς τίτλο, εφόσον ο αιτών χρησιμοποιεί το ακίνητο ως κύρια κατοικία του ή ως βοηθητικό χώρο αυτής ή για να ασκεί τουριστική, βιοτεχνική, βιομηχανική, εμπορική ή αγροτική δραστηριότητα.
γ) Η δήλωση του ακινήτου στο έντυπο «Ε9» για τα τουλάχιστον 5 έτη που προηγούνται της αίτησης, προκειμένου να είναι σαφές ότι οι αιτούντες θεωρούσαν πως το ακίνητο είναι δικό τους.
Σε λιγότερο από τρεις μήνες, 4.340 καταπατητές έχουν υποβάλει δικαιολογητικά στην ηλεκτρονική πλατφόρμα.
Στα καταπατημένα δημόσια κτήματα έχουν ανεγερθεί κατοικίες, ακόμη και πολυκατοικίες, εργοστάσια, αποθήκες, αγροτικά ακίνητα, εργαστήρια και κτίρια για οποιαδήποτε επαγγελματική χρήση που είτε ιδιοκατοικούνται είτε εκμισθώνονται σε τρίτους. Μετά την υποβολή της αίτησης και στην περίπτωση που εγκριθεί από την αρμόδια επιτροπή εντός 5 ημερών εκδίδεται πιστοποιητικό αποδοχής, το οποίο κοινοποιείται στον αιτούντα.
Οπως αναφέρουν πηγές του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, από το σύνολο των καταπατημένων εκτάσεων αίτηση εξαγοράς υπολογίζεται ότι μπορούν να υποβάλουν περί τους 50.000 πολίτες, χωρίς να αποκλείονται και περισσότεροι, καθώς η ακίνητη περιουσία του Δημοσίου δεν είναι καταγεγραμμένη στο σύνολό της.
Σύμφωνα με συντηρητικές εκτιμήσεις, από την απόδοση των καταπατημένων εκτάσεων υπολογίζονται έσοδα ύψους άνω των 500 εκατ. ευρώ σε βάθος πενταετίας.
Αυτό που μένει να δούμε είναι πόσοι εκ των καταπατητών θα υποβάλουν αίτηση, αλλά κυρίως τι θα γίνει με όσους έχουν καταπατήσει εκτάσεις του ελληνικού Δημοσίου και δεν εμπίπτουν στις διατάξεις του νόμου. Δηλαδή, εάν θα εφαρμοσθούν τα πρωτόκολλα απομάκρυνσης. Σημειώνεται ότι αιτήσεις μπορούν να υποβληθούν μέχρι τον Δεκέμβριο του 2025.
Η διαδικασία της αίτησης
Οι αιτήσεις για την εξαγορά των διακατεχόμενων εκτάσεων καθώς και όλες οι σχετικές διαδικασίες και η επικοινωνία των αιτούντων με τις αρμόδιες υπηρεσίες πραγματοποιούνται αποκλειστικά μέσω της νέας ψηφιακής πλατφόρμας.
Η είσοδος των αιτούντων γίνεται με κωδικούς Τaxisnet, ενώ παρέχεται επίσης η δυνατότητα υποβολής της αίτησης εξαγοράς από εξουσιοδοτημένο πρόσωπο, το οποίο πρέπει να συμπληρώσει στο σύστημα τον ΑΦΜ του και να επισυνάψει υπεύθυνη δήλωση εξουσιοδότησης από το gov.gr ή με βεβαίωση γνησίου υπογραφής. Η πρόσβαση στο ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα γίνεται μέσω του gov.gr στην ηλεκτρονική διεύθυνση https://aeda.apps.gov.gr.
Η αρμόδια επιτροπή, αφού ελέγξει ότι συντρέχουν οι προϋποθέσεις για την εξαγορά του δημόσιου κτήματος, προτείνει αιτιολογημένα την έγκριση ή την απόρριψη της αίτησης.
