Σε τέταρτη μείωση των επιτοκίων προχώρησε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, κατά 25 μονάδες βάσης, όπως ευρέως αναμενόταν, σηματοδοτώντας παράλληλα ξεκάθαρα ότι θα ακολουθήσει περαιτέρω χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής το 2025 καθώς ο πληθωρισμός πλησιάζει στον στόχο και η ήδη αδύναμη οικονομία επιβραδύνεται, κάτι που οδήγησε το προσωπικό της να μειώσει τις προβλέψεις για την ανάπτυξη.
Ειδικότερα, το επιτόκιο της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων διαμορφώνεται πλέον στο 3,00%, το επιτόκιο των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης στο 3,15% και το επιτόκιο διευκόλυνσης οριακής χρηματοδότησης στο 3,40%.
Oπως εξήγησε η επικεφαλής της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, αν και υπήρχαν προτάσεις από κάποια μέλη του διοικητικού συμβουλίου για μεγαλύτερη μείωση, ύψους 50 μ.β., η απόφαση για τις 25 μ.β. ήταν ομόφωνη. «Αν και αναγνωρίζουμε ότι ακόμη δεν μπορούμε να κηρύξουμε τη νίκη κατά του πληθωρισμού, αναγνωρίζουμε επίσης ότι οδεύει προς τον στόχο του 2%, οπότε μια μείωση 25 μ.β. ήταν η κατάλληλη», τόνισε, αποφεύγοντας ωστόσο να πει αν θα ακολουθήσει μεγαλύτερη μείωση στην επόμενη συνεδρίαση. Υπογράμμισε βέβαια πως υπάρχουν πολλές αβεβαιότητες τους επόμενους μήνες, τόσο σε πολιτικό και δημοσιονομικό επίπεδο σε συγκεκριμένες χώρες της Ευρωζώνης, όσο και στο μέτωπο των πολιτικών που θα ακολουθήσει η νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ, συνεπώς η ΕΚΤ θα συνεχίσει να ακολουθεί μια προσέγγιση που βασίζεται στα εκάστοτε διαθέσιμα στοιχεία και θα λαμβάνει αποφάσεις από συνεδρίαση σε συνεδρίαση.
H EKT πάντως προχώρησε σε μικρή αλλαγή της «ρητορικής» της, αφαιρώντας την πρόταση που συνόδευε όλες τις τελευταίες ανακοινώσεις της, περί ανάγκης για «διατήρηση των επιτοκίων σε περιοριστικά επίπεδα για όσο χρονικό διάστημα κρίνεται απαραίτητο για την επίτευξη του στόχου του πληθωρισμού».
Για πολλές αβεβαιότητες, τόσο σε πολιτικό και δημοσιονομικό επίπεδο όσο και στο μέτωπο των πολιτικών από τη νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ, έκανε λόγο η Λαγκάρντ.
Αυτό, κατά τους αναλυτές, σηματοδοτεί ότι τα επιτόκια θα μειωθούν αρκετά περαιτέρω και τουλάχιστον στο λεγόμενο «ουδέτερο επίπεδο», στο οποίο ούτε τονώνουν ούτε επιβραδύνουν την οικονομική δραστηριότητα. Αν και δεν υπάρχει κάποιος ορισμός τού τι συνιστά ουδέτερο επιτόκιο, οι αξιωματούχοι της ΕΚΤ το τοποθετούν μεταξύ 1,75% και 2,5%, όπως ανέφερε η Λαγκάρντ. Οπως διαμήνυσε, άλλωστε, το επόμενο έτος, η συζήτηση στο Δ.Σ. για το ουδέτερο επιτόκιο θα ενταθεί.
«Αυτός ο κύκλος χαλάρωσης της ΕΚΤ έχει αρκετό δρόμο ακόμη», σημειώνει ο επικεφαλής οικονομολόγος της Deutsche Bank, Μαρκ Γουόλ. «Η ΕΚΤ πραγματοποίησε την τέταρτη μείωση των επιτοκίων και το πιο σημαντικό είναι ότι άφησε την πόρτα ορθάνοιχτη για περαιτέρω μειώσεις. Η ΕΚΤ συνεχίζει να περιγράφει τις τρέχουσες συνθήκες χρηματοδότησης ως αυστηρές, αλλά απέρριψε την αναφορά στην ανάγκη διατήρησης της πολιτικής σε επαρκώς περιοριστικά επίπεδα και αυτός ο συνδυασμός σηματοδοτεί περαιτέρω χαλάρωση. Για μια αγορά που τιμολογεί τις πιθανότητες ενός τελικού επιτοκίου κάτω από το ουδέτερο επίπεδο το 2025, η ανακοίνωση αυτή της ΕΚΤ μοιάζει σαν επικύρωση», προσθέτει.
Οπως επισήμανε η ΕΚΤ, οι περισσότεροι δείκτες υποδηλώνουν ότι ο πληθωρισμός θα σταθεροποιηθεί γύρω από τον μεσοπρόθεσμο στόχο του 2% σε διατηρήσιμη βάση. Σε αυτό το πλαίσιο, οι εμπειρογνώμονες της κεντρικής τράπεζας προχώρησαν σε μικρή μείωση των προβλέψεών τους και πλέον εκτιμούν ότι ο ονομαστικός πληθωρισμός θα διαμορφωθεί στο 2,4% το 2024 από 2,5% που ήταν η πρόβλεψη του Σεπτεμβρίου, στο 2,1% το 2025 από 2,2% πριν, στο 1,9% το 2026 (αμετάβλητο) και στο 2,1% το 2027. Σε ό,τι αφορά τον δομικό πληθωρισμό, διατήρησαν σταθερές τις προβλέψεις για το 2024 και το 2025 σε 2,9% και 2,3%, αντίστοιχα, ενώ το 2026 τον τοποθετούν στο 1,9% (από 2%) πριν και το 2027 στο 1,9% επίσης.
Παράλληλα, αναθεώρησαν επί τα χείρω τις προβλέψεις για την ανάπτυξη, καθώς οι δείκτες ερευνών υποδηλώνουν ότι υποχώρησε το τρέχον τρίμηνο. Ετσι, σύμφωνα με τους εμπειρογνώμονες, ο ρυθμός ανάπτυξης θα είναι 0,7% το 2024 έναντι 0,8% που προέβλεπαν τον Σεπτέμβριο, 1,1% το 2025 από 1,3% πριν, 1,4% το 2026 από 1,5% πριν και 1,3% το 2027.
«Δεδομένου του υψηλού κινδύνου ότι αυτές οι προοπτικές ανάπτυξης ίσως να είναι πολύ αισιόδοξες, η μετάβαση στα ουδέτερα επιτόκια μπορεί να μην είναι αρκετή», σχολιάζει ο οικονομολόγος της ING, Κάρστεν Μπρζέσκι. «Οσο και αν η ΕΚΤ προσπαθεί, και σωστά, να κουνήσει το δάχτυλο στις κυβερνήσεις να χρησιμοποιήσουν διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για να βελτιώσουν τις προοπτικές ανάπτυξης, με τα πολιτικά δεινά σε Γαλλία και Γερμανία, η ΕΚΤ αναγκαστικά θα συνεχίσει να αναλαμβάνει το βάρος της δράσης, τουλάχιστον τους επόμενους μήνες», συμπληρώνει.
