Την τελευταία φορά που ο Ντόναλντ Τραμπ ήταν στον Λευκό Οίκο, η οικονομία του Μεξικού πετούσε. Η ισπανόφωνη χώρα και οι παγκόσμιοι κολοσσοί που έχουν ξαναχτίσει τις αλυσίδες εφοδιασμού τους γύρω της ελπίζουν τώρα ότι η αρχική εχθρότητα του εκλεγμένου προέδρου των ΗΠΑ θα ξεφουσκώσει και πάλι. Αυτό φαίνεται πολύ αισιόδοξο για τον νότιο γείτονα των ΗΠΑ, του οποίου η οικονομία του 1,9 τρισ. δολαρίων είναι η 13η μεγαλύτερη στον κόσμο, σύμφωνα με το ΔΝΤ. Την περασμένη εβδομάδα ο Τραμπ υποσχέθηκε να επιβάλει δασμούς 25% στα μεξικανικά προϊόντα αν η χώρα δεν σταματήσει τη διακίνηση ναρκωτικών και τους μετανάστες που περνούν τα σύνορα.
Παραδόξως, η κυβέρνηση της νέας Μεξικανής προέδρου Κλαούντια Σέινμπαουμ φαίνεται αισιόδοξη. Ο υπουργός Οικονομίας Mαρσέλο Εμπραρντ τόνισε τη διαπραγματευτική ισχύ της χώρας του, δηλώνοντας ότι οι δασμοί θα κοστίσουν θέσεις εργασίας στις ΗΠΑ και θα βλάψουν την ανάπτυξη.
Η ιστορία υποστηρίζει άλλωστε μια χαλαρή στάση. Ο Τραμπ ανέλαβε καθήκοντα το 2017 υποσχόμενος να αναδιαμορφώσει τη Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου της Βόρειας Αμερικής (NAFTA) προς όφελος των εργαζομένων των ΗΠΑ και να χτίσει τείχος στα σύνορα με το Μεξικό. Στην πραγματικότητα, η Συμφωνία ΗΠΑ – Μεξικού – Καναδά (USMCA) του 2018 ήταν ευνοϊκή για τη χώρα. Οι πολυεθνικές, ιδιαίτερα οι αυτοκινητοβιομηχανίες, ανανέωσαν τις αλυσίδες εφοδιασμού τους για να στείλουν περισσότερα προϊόντα μέσω του Μεξικού ή να τα κατασκευάσουν εκεί (nearshoring).
Το εμπόριο άνθησε. Πέρυσι το Μεξικό εξήγαγε αγαθά 475 δισ. δολαρίων στις HΠΑ, ξεπερνώντας την Κίνα. Εν ολίγοις, η μαχητική ρητορική του Τραμπ αποδείχθηκε μπλόφα. Ωστόσο, δεν θα ήταν συνετό για τη Σέινμπαουμ να στοιχηματίσει σε μια επανάληψη. Η επιτυχία του Μεξικού στο πλαίσιο της συμφωνίας το καθιστά πιο εμφανή στόχο και εάν δεν υπάρξουν αλλαγές στη σχέση των δύο χωρών, το εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ με το Μεξικό θα ξεπεράσει το έλλειμμα με την Κίνα έως το 2027.
Με άλλα λόγια, ο Τραμπ δύσκολα θα διατηρήσει το στάτους κβο όταν η USMCA τεθεί προς αναθεώρηση το 2026. Το ερώτημα είναι τι μπορεί να κάνει η Σέινμπαουμ για να αμβλύνει το πιθανό πλήγμα. Η διάθεση επιπλέον πόρων στην αστυνόμευση των συνόρων θα βοηθούσε. Μια άλλη επιλογή είναι να κατευνάσει τον Λευκό Οίκο αποκλείοντας την Κίνα από το Μεξικό, είτε μέσω δασμών είτε απορρίπτοντας νέες επενδύσεις.
Τα μόνα καλά νέα για το Μεξικό είναι ότι οι ευρωπαϊκές αυτοκινητοβιομηχανίες και άλλοι παγκόσμιοι κατασκευαστές εξακολουθούν να έχουν λίγες καλύτερες επιλογές, δεδομένου ότι οι μισθοί στον Καναδά και στις ΗΠΑ είναι υψηλοί και οι εργαζόμενοι στα εργοστάσια σπανίζουν. Αυτό σημαίνει ότι είναι απίθανο να αποχωρήσουν από το Μεξικό.
